لحظاتی با «رویای بهشت» پیاده‌روی اربعین/ از شکل‌گیری ایده تا اجرا

به گزارش خبرنگار مهر، نمایشگاه عکس چیدمان «رؤیای بهشت» که متشکل از بیش از ۳ هزار فریم عکس از زائران و رخدادهای مسیر پیاده‌روی اربعین (از نجف به کربلا) است، از روز شنبه ۳ مهرماه مصادف با ۱۸ صفر در منطقه فرهنگی و گردشگری عباس آباد (باغ هنر) آغاز به کار کرد. این نمایشگاه چیدمان و عکس یا فتو اینستالیشن که با محوریت پیاده‌روی اربعین طراحی شده، دارای سه بخش است؛ بخش اول شامل ۳ هزار پرتره از زائران اربعین است که توسط بیش از ۱۱۰ عکاس ایرانی و خارجی از عراق، استرالیا، بلژیک و… ثبت شده است. بخش دوم شامل عکس پانورامای ۸ کیلومتری از جاده نجف به کربلا است که توسط سیداحسان باقری عکاسی شده است و بخش سوم، شامل چیدمان عکس نمادهای اربعینی از عکاس‌ها برای تداعی بیشتر حال و هوای اربعین است.

سید احسان باقری طراح و مدیر هنری نمایشگاه «رؤیای بهشت» و مدیر خانه عکاسان ایران درباره این نمایشگاه گفت: پیش از آغاز همه‌گیری کرونا در نظر داشتیم تا نمایشگاهی را در لوزان سوئیس با این موضوع برگزار کنیم اما شیوع کرونا، هم از برپایی این نمایشگاه جلوگیری کرد و هم از لغو و یا محدودیت‌های جدی در برپایی پیاده‌روی اربعین خبر می‌داد. همان روزها به این نتیجه رسیدیم که بی‌شک بسیاری از هموطنان ما امکان حضور در پیاده‌روی اربعین حسینی را نخواهند داشت. به این ترتیب تصمیم گرفتیم تا نمایشگاهی را با فضای اربعین در فضای شهری ایجاد کنیم. تلاش‌های ما پس از چند ماه پی‌گیری‌های مداوم بی‌نتیجه ماند تا اینکه امسال دوباره دست به کار شدیم و سرانجام موفق به برپایی این نمایشگاه شدیم.

وی بیان کرد: برخی ایده‌ها و طراح‌ها از پیش برنامه‌ریزی شده و برخی دیگر در طول کار و عامدانه به تدریج اضافه شدند. همچنین برخی از ایده‌های اجرا شده در روزهای گذشته بر اساس بازخوردهای مخاطبین از این نمایشگاه و احساس نیاز از سوی ما افزوده شد و همچنان این روند ادامه خواهد داشت. نمایشگاه «رؤیای بهشت» در روز اربعین حدود هزار نفر بازدیدکننده داشت و همچنان هم از ساعت ۱۵ تا ۲۱، روزانه میزبان مخاطبان و علاقه‌مندان بسیاری است.

مدیر خانه عکاسان ایران همچنین درباره اینکه آیا این عکس‌ها در نمایشگاهی به نمایش درآمدند یا خیر، گفت: بخش اول نمایشگاه «رؤیای بهشت» که شامل ۳ هزار پرتره از زائران اربعین حسینی است، سال ۱۳۹۸ و پیش از شیوع کرونا، به شکلی دیگر در حوزه هنری به نمایش درآمده بود که اگر امکان داشت فضای نمایشی بزرگ‌تری داشته باشیم تعداد بیشتری را به نمایش می‌گذاشتیم.

به گفته وی، عکاس‌هایی که چهره «زائران بهشت» را در این نمایشگاه گردهم آوردند از کشورهای ایران، عراق، بلژیک و استرالیا هستند.

مدیر خانه عکاسان ایران با اشاره به نمایش پانورامایی از جاده پیاده‌روی اربعین، در این مورد توضیح داد: توفیق زیارت اربعین برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ نصیبم شد و پس از وقفه‌ای از سال ۱۳۸۷ ادامه یافت. هر چند تلاش می‌کردم هر سال موضوعات جدیدی از جذابیت‌های این زیارت نورانی را ثبت و منتشر کنم اما همیشه در نشان دادن عظمت این پیاده‌روی عظیم احساس عجز می‌کردم. در مسیر پیاده روی حسرت می‌خوردم که چرا هیچ تصویر هوایی از جمعیت در مسیر ثبت و منتشر نمی‌شود تا اینکه کم کم سر و کله هلی کوپتر نظامی ارتش عراق پیدا شد و در ارتفاع بالا از روی سر زائران می‌گذشت اما این هم آن چیزی نبود که می‌خواستم. فکری ذهنم را درگیر کرده بود که آن هم، ثبت طولانی‌ترین عکس پانورامای جهان از عظیم‌ترین پیاده‌روی و تجمع تاریخ با امید به آنکه با گذشتن از فیلترهای رسانه‌ای در جهان، گوشه‌ای از عظمت اربعین را به رخ جهانیان بکشد.

وی بیان کرد: همه تلاش‌ها برای هماهنگی هلی‌کوپتر به شکست می‌انجامید و فقط یک راه باقی بود؛ مولتی راتورهای کنترلی که دوربین را بالا می‌برند اما آن‌ها هم مجوز و هماهنگی می‌خواستند و آن هم به این راحتی نبود. بالاخره در سال ۱۳۹۳ با حمایت حوزه هنری، تیمی را فراهم آوردم و در همان‌جا برای اخذ مجوز و هماهنگی‌های امنیتی، آن هم در اوج حضور داعش تلاش زیادی شکل گرفت. خرید تجهیزات حرفه‌ای مناسب برای این کار بسیار دشوار و نفس‌گیر بود. همچنین راضی کردن خلبانان ماهر برای کنترل این دستگاه آن هم در کشور عراق و آن هم روی سر مردم و گردآوری تیم تولید مستند پشت صحنه این کار و از همه سخت‌تر مجوز پرواز، از دشواری‌های کار بود. با جلسات متعددی که با نهادهای مختلف برگزار شد، قول مساعد دادند تا این کار را حمایت کرده و به انجام برسانند. اجاره و خرید دستگاه بسیار دشوار بود و در نهایت بالاخره تمام هماهنگی‌ها انجام و تیم اعزام شد.

باقری با اشاره به ادامه مشکلات در تهیه این عکس هوایی گفت: ناگهان همه برنامه‌های ما نقش بر آب شد؛ چرا که تمام تجهیزات در فرودگاه نجف ضبط شد و تمام تلاش‌ها و رایزنی‌هایمان و انتظار چند روزه در فرودگاه به نتیجه نرسید و ما پس از زیارت نورانی اربعین و با یک دنیا حسرت بیشتر و شرمندگی به کشور بازگشتیم.

وی تصریح کرد: ثبت این عکس چیزی نبود که بشود از آن صرف نظر کرد و هیچیک از مشکلات نتوانست مانع از ادامه تلاش‌های ما شود. به این ترتیب با نهاد دیگری وارد گفتگو شده و قبل از اربعین ۹۴، توافقات خوبی انجام شد و بار دیگر با کمک‌های مردمی پول ناچیزی فراهم شد و فقط توانستیم خود را به نجف برسانیم؛ آن هم با حداقل تجهیزات که مناسب چنین کاری نبود؛ چرا که هر باطری این مولتی راتورهای کنترلی، ۵ دقیقه اجازه پرواز می‌داد و یک ساعت و نیم طول می‌کشید تا دوباره شارژ شود و ما سه عدد باطری بیشتر نداشتیم؛ یعنی یک ربع پرواز و دو ساعت شارژ!

مدیر هنری نمایشگاه «رؤیای بهشت» همچنین گفت: میزبانان عراقی تمام تلاش خود را می‌کردند و انصافاً هم موفق شدند که راه را برای کار ما باز کنند. البته اجازه پرواز در مکان‌های شلوغ جاده را نداشتیم. بالاخره و با تمام مشقت‌ها، ۸ کیلومتر از جاده نجف کربلا را در سه روز قبل از اربعین در شرایط نوری مختلف و با پروازهای متعدد و جلوه‌های مختلف نور در طول روز و پرنده آسیب دیده عکاسی کردیم. ۴ ماه چسباندن عکس‌ها توسط یک تیم متخصص به طول انجامید و نتیجه آن یک عکس پانوراما در مقیاس یک به صد ۱:۱۰۰ شد. عکسی که اگر چه با ایده‌آل ما فاصله زیادی داشت، اما قطعاً در دنیا ثبت رکورد بود؛ آن هم برای اربعینی که رسانه‌های غربی از عنوان کردن نامش می‌ترسیدند.

وی درباره نمایش بین‌المللی این عکس بزرگ نیز بیان کرد: برپایی نمایشگاه مختلف چیدمان عکس بین‌المللی از جمله پیشنهاد برگزاری نمایشگاه در کنار دیوار برلین و پارک هنرمندان روسیه تا هلند و لوزان سوئیس در ذهنمان بود. اما پس از چند سال برنامه‌ریزی و تلاش و درست در زمانی که قرار بود به نتیجه برسد، بیماری همه‌گیر کرونا دنیا را درگیر خود کرد. در این بخش از نمایشگاه شما ۳۰ متر از ۳۰۰ متر عکس پانورامای تولید شده را پس از ۷ سال به نظاره خواهید نشست.

باقری در معرفی تیم تولید و خلبانی بخش «جاده بهشت؛ پانورامای اربعین» اظهار کرد: تیم تولید و خلبانی مرحله اول سال ۱۳۹۳ که به شکست انجامید را خلبان مسعود رضوانی، امیر شاملو، روح الله قاسمی، محمد ساسان، سید میثم عبداللهی و محمدباقر عبداللهی تشکیل می‌دادند. اما تیم تولید و خلبانی مرحله دوم سال ۱۳۹۴ که با کمک فرمانده محترم سپاه بدر عراق، ۸ کیلومتر از ۸۰ کیلومتر جاده نجف کربلا عکاسی شد را حسین عبدی، امیر شاملو، روح الله قاسمی، سید میثم عبداللهی، سیداحسان حیدری، سیدعلی قرا، سید مجتبی حیدری و سید زین‌العابدین حیدری تشکیل دادند.

وی در ادامه اسامی عکاس‌هایی که در این پروژه از عکس آنها استفاده شده، معرفی کرد و گفت: عکاس‌های بخش اول نمایشگاه با عنوان «زائران بهشت»: سید محمد حسین موسوی، عبدالله داماد، یحیی محمد علیی، سعید هاشمی گازار، امیر قیومی، پرویز گلی زاده، مهناز نوریان، اکرم جمعی، زهرا معصوم نیا، هادی رعیت، قدرت احمدی، بهرام قلیزاده سندانی، نعیمه تسنیمی، سید امیر محمد رکنی، محمد رسول ظهیری، علیرضا قدسی موسوی، فائزه کابلی، سمانه نوری، محسن قائمی، مجید آملی، راحله زارعی، موعود نگراوی، علی مهرداد نیا، محمد فشکی، امیر عبیداوی، علیرضا فرامرزیان، مهدی صحرایی، روح الله خسروی نژاد، معصومه گنبدی اصل، محمد علی جعفری ندوشن، فاطمه محمد حلفی، هانیه شیرکوند صالح آباد، محمد امین کمانگر، زهرا حاجیان، فاطمه سهرابی پور، محمد ابراهیم میرزایی، امیر مهدی عاقلی، فاطمه سادات آرام، علی سلطانی محمدی، رحیم شاکری، روح الله جوانی، علی جعفری، رضا فتحی مقدم، حسین ناصری، نگین قاسم زاده، علی معرف، محمد صادق نیک گستر، محمد عارفیان، امیر اهوارکی، علی تشکری، سمانه امیری، فرزانه بی آزاران، مصطفی زارعی، راحیل موسوی، ریحانه حسین نژاد نودهی، زهرا صادقی قهساره، حسین زندالوند، زهرا ملک محمدی، یاسر محمد خانی، سید امیر هاشم دهقانی، مهدی معینی پور، مجید نوروزیان سر حوضکی، هانیه پایور، فاطمه اسماعیلی، امین سوهانی، محدثه قلی پور، فاطمه سینجلی، زهرا سیف آذر نژاد، علی فریمانهء، علیرضا مطیعیان نجار، الهام رضایی، ضحی ضرابی، زهرا غلامی، فاطمه همتی خراسانلو، زینب زندپور، معصومه مرادی، سیده سکینه هاشمی زاده، نرجس ابن رسول صنعتی، محسن کشاورز، فاطمه نامدار، محسن دادفر، معصومه فریبرزی، محمد حسن صلواتی، عبدالحمید قره داغی، زهرا سادات حسینی، راحله چمن زاد، نسیبه سیادتی، راضیه خسروجردی، مهدی پیرخندان، مهراد معارف وند، هدی قلعی، سید احسان باقری، سعیده دودانگه، محمد آذرنیا، Robb Vandejehuchte، Tom Toby.

عکاسان بخش سوم و چهارم نمایشگاه «ضیافت بهشت»: محمد محسنی‌فر، حمید وکیلی، حسین حاجیلری، کوثر آقایی، حسنین الشرحانی و سید احسان باقری.

باقری در پایان گفت: تمام آرزوی من برای نمایشگاه «رؤیای بهشت» این است که نقطه اتصالی میان اربعین اباعبدالله الحسین (ع) و بینندگان باشد.

بازدید نمایشگاه «رؤیای بهشت» از روز یکشنبه ۴ مهر به مدت ۱۳ روز و تا پایان ماه صفر در باغ هنر به نشانی بزرگراه حقانی (غرب به شرق)، خروجی کتابخانه ملی، بلوار شهدای بانک مرکزی میزبان جاماندگان اربعین حسینی و ارادتمندان به حضرتش خواهد بود.