مادربزرگی نویسنده از جنس نوجوان‌ها

به گزارش خبرنگار مهر، متنی که در ادامه می‌خوانید یادداشتی است به قلم مونا اسکندری بر کتاب نوجوان «عشقِ یک لبخند نیم‌سانتی» اثرِ مهین سمواتی. این کتاب سال گذشته (۱۳۹۹) در ۱۰۴ صفحه توسط نشر صاد منتشر شده است. اسکندری نویسنده آثاری همچون «پنجره‌ای نزدیک سقف»، «اشک جمعه»، «زنی از تبار الوند» و «زمستان گذشت» است. متن را در ادامه بخوانید:

فرشته دختری است که بین دوران کودکی و نوجوانی قرار دارد و عاشق بیست است تا لبخندی بر لبان والدینش بیاورد. اما بختش یار نیست و نمی‌تواند آرزوی آقاجان و بقیه را محقق کند. با همه حواس‌پرتی‌هایش می‌تواند اولین بیست را در دفتر نقاشی‌اش از آن خود کند اما کشمکش او و خواهرش باعث می‌شود نمره‌اش رویت نشده، دفترش پاره بشود. اما این تمام ماجرا نیست. کنجکاوی و سر به هوا بودنش کار دستش می‌دهد. اتفاقاتی برای او در راه خانه تا مدرسه می‌افتد که باعث خلق رمانی به نام عشق یک لبخند نیم‌سانتی می‌شود.

عشق یک لبخند نیم‌سانتی کتابی است برای نوجوانان، آن هم به قلم نویسنده‌ای که این رده سنی را خوب می‌شناسد. با آنها هم‌نشین بوده، داستان‌نویسی یادشان داده، خلاقیت را در نوشته‌هایشان راه داده و جسارت و جرات خلق اثر به آنها بخشیده است. اصلاً بگویم نویسنده خودش یک پا نوجوان است. البته یک مادربزرگ که شور و شر نوجوانی از سرش نیفتاده که هیچ، پایش بیفتد یک تنه چند نوجوان را در والیبال حریف است.

خانم مهین سمواتی، نویسنده کودک، نوجوان و بزرگسال، در رمان نوجوانش که نشر صاد آن را به زیور طبع آراسته کرده، به خاطر همان ویژگی‌های نابش، توانسته با مخاطبش رابطه برقرار کند و رمانی با طعم فرهنگ و آداب و رسوم و فضای حاکمش که خود تجربه‌اش کرده و در آن عصر زیسته، به خواننده انتقال دهد.

او زاده همدان است و ردپایش در محله‌هایی با نام‌های قدیمی به چشم می‌خورد که محل رخداد حادثه‌های رمان است. فرشته، دختر نوجوان همدانی، درونگراست و با کنجکاوی‌ها و دلسوزی‌هایش حادثه‌هایی می‌آفریند اما او با کمک نوجوانی دیگر به نام رضا از اتفاقات و عواقب آن می‌رهد.

تیزبینی و تجربه نویسنده نیز یارش بوده، علاقه زیرپوستی بین دو نوجوان را در رمانش آورده به گونه‌ای که پا را فراتر از خط قرمز و منطقه ممنوعه هم نگذاشته است. رضا، پسر خانه‌زادی که تمام تلاش خود را می‌کند تا صاحبکارش و برادر او که خانه دیوار به دیوار دارند از او راضی باشند، شخصیت دوم رمان است. اما شخصی به نام ابی پیدایش می‌شود و نقش منفی رمان را به خود اختصاص می‌دهد. یک جوان پر شر و شور که روزگار با او خوش نبوده و فقر و جهالت باعث شده تا خطاکار باشد. اما او گام به گام و تدریجی دچار تغییر و تحولی می‌شود که خاستگاه او، نیمه سفید شخصیت خاکستری اوست؛ احترام و علاقه‌اش به مادر زمین‌گیرش و توفیق شرکت در عزاداری سید و سالار شهیدان (ع).

تحول روحی ابی آنچنان حسابگرانه است که خواننده دچار تعجب و شوک نمی‌شود و این چرخش ابداً دچار شعارزدگی نشده که در مضامین دینی دیده می‌شود و گاهی گریزی از آن نیست.

تمامی عناصر و توصیفات در جای خود به درستی نشسته‌اند و همه ارکان رمان، دست به دست هم داده‌اند تا خواننده از کتاب قطع پالتویی که در دست دارد، لذت ببرد. خواننده در این کتاب می‌بیند، می‌شنوند، می‌بوید و لمس می‌کند و نویسنده قلم را در راستای حواس انسانی به کار بسته است تا خواننده کتاب را تا پایان بر زمین نگذارد و در همزادپنداری با قهرمان کتاب کمک کند.

اثر خلق شده مهین سمواتی، نویسنده‌ای از دیار همدان، با پشتوانه مربی‌گری ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و رتبه‌های درخشانش در زمینه داستان‌نویسی و همچنین ممارست‌های زیاد او در نوشت و مطالعه باعث شده است، رمان نوجوان «عشق یک لبخند نیم‌سانتی»، اثری موفق از آب دربیاید، به دل بنشیند و آغازگر پیشنهاد مخاطب برای مطالعه به دیگران شود.

نشر صاد قیمت منصفانه و خوبی را برای خریدار در نظر گرفته است، هرچند می‌توانست در طراحی جلد آن کمی مخاطب خود را در نظر می‌گرفت و نوجوان‌پسند آن را طراحی می‌کرد. این رمان اگرچه برای نوجوانان نوشته شده است اما مختص نوجوانان نیست، اگر از دوران نوجوانی فاصله گرفته‌اید و گامی آن‌طرف‌تر گذاشته‌اید، باز هم می‌توانید از آن لذت ببرید!