اینجا یتیم‌خانه است یا «اتاق روانی»/ تیمارستانی به مثابه جامعه

مهدی کاسه‌ساز کارگردان نمایش «اتاق روانی» که این روزها در تالار حافظ روی صحنه است درباره این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: «اتاق روانی» اجرای خود را از ۵ آذر آغاز کرده است و خوشبختانه تا امروز از استقبال مخاطبان رضایت داشتیم. این نمایش ۲۵ بازیگر دارد و برای اجرا نیاز به سالنی داشتیم که از فضای بزرگی برخوردار باشد از این رو تالار حافظ برای اجرای کار مناسب بود. از طرف دیگر در شرایطی که تهیه‌کنندگان برای ورود به تئاتر کمتر خطر می‌کنند و از اینکه هزینه‌هایشان بازنگردد نگران هستند و حق هم دارند این سالن مناسب اجرای ما بود البته در عمل ما تنها یک سوم سالن و ۷۰ صندلی در اختیار داریم که می‌توان گفت تفاوت چندانی با سالن‌های کوچک‌تر ندارد.

وی درباره ویژگی‌های نمایش توضیح داد: داستان «اتاق روانی» در یک بیمارستان روانی می‌گذرد که ۵ بیمار زن و ۵ بیمار مرد دارد و تا دقیقه ۴۰ نمایش این ۲ گروه توسط یک دیوار فرضی از همه جدا شده‌اند و مخاطب شاهد ۲ نمایش متفاوت به صورت همزمان است. در ادامه بر اثر یک اتفاق این دیوار فرضی فرو می‌ریزد و این دیوانه‌ها با هم ارتباط برقرار می‌کنند، در این میان بینشان عشق شکل می‌گیرد اما نمی‌توانند این عشق و علاقه را حفظ کنند. بعد از دعوا و درگیری و وقتی که می‌بینند نمی‌توانند همدیگر را تحمل کنند، تصمیم می‌گیرند دوباره دیوار را بین خودشان بچینند.

کاسه ساز درباره شیوه اجرایی نمایش بیان کرد: اثر نمایشی تلفیقی از سوررئال و رئال است به این شکل که بازی‌ها کاملاً رئالیستی و دکور و فضاسازی به شیوه سوررئالیستی طراحی شده است. دغدغه پرداختن به انسان‌هایی که از لحاظ روانی مشکل دارند از چند سال قبل مد نظرم بوده است البته منظورم آدم‌های دیوانه‌ای است که بیرون از فضای تیمارستان و در جامعه زندگی می‌کنند.

این کارگردان درباره پژوهش‌هایی برای نگارش متن داشته‌اند، عنوان کرد: این اثر نمایشی با طرحی از من توسط الناز عطایی نوشته شده است و زمان نگارش نمایشنامه ما با روانشناسان بسیاری گفتگو کردیم و از آنها مشاوره گرفتیم. در این نمایش بیماری‌هایی برای شخصیت‌های دیوانه انتخاب شده که همه مردم روی زمین آنها را دارند و تنها ممکن است شدت برخی بیشتر از دیگری باشد به این ترتیب مخاطبانی که به دیدن نمایش می‌نشینند با کاراکترها همذات پنداری زیادی می‌کنند و حتماً در زندگی شان با افرادی با این بیماری‌ها برخورد داشته‌اند. در «اتاق» روانی ۱۱ بیماری مطرح می‌شود که بیماری‌های بُلد جامعه هستند و می‌دانیم که منشا اکثر بیماری‌های روانی نیز افسردگی است که این روزها همه جامعه ما درگیرش هستند. این روزها همه آدم‌ها ممکن است به ظاهر خوشحال باشند اما در تنهایی شان دچار اندوه هستند. در واقع در این نمایش تیمارستان به مثابه جامعه در نظر گرفته شده است.

وی ادامه داد: وقتی به آسایشگاه‌های روانی سر بزنید، می‌بینید که همه بیماران آرام و بی سروصدا گوشه‌ای نشسته‌اند و کاری به کسی ندارند اما وقتی وارد جامه می‌شویم مردم را می‌بینیم که مدام با هم درگیر می‌شوند و به جان هم افتاده‌اند. یکی دیگر از مواردی که مایل بودم در این نمایش به آن بپردازم این بود که ما آدم‌ها وقتی می‌خواهیم چیزی یا کسی را به دست بیاوریم به اصطلاح آسمان و زمین را به هم می‌دوزیم اما وقتی آن را به دست آوردیم، بلد نیستیم مراقبش باشیم و از آن نگهداری کنیم.

کاسه ساز درباره چگونگی آماده شدن نمایش برای اجرا گفت: برای آماده سازی این نمایش حدود ۹ ماه تمرین داشتیم و وضعیت کرونا هم خیلی بچه‌های گروه را اذیت کرد و در این میان چند نفر از عوامل کرونا گرفتند که بعد از بهبودشان دوباره تمرین‌ها از سر گرفته شد. همچنین قرار بود نمایش قبل از ماه محرم به صحنه برود که اجرایمان چندین بار به تعویق افتاد تا بالاخره آذر ماه توانست به صحنه برود.

وی در پایان صحبت‌هایش درباره فضاسازی و دکور نمایش بیان کرد: دکور نمایش از ۱۰ تخت‌خواب تشکیل شده است که از اندازه استاندارد کوچک‌تر هستند بنابراین بازیگرها وقتی در تخت‌ها می‌خوابند یا به صورت مچاله می‌خوابند یا دست و پایشان از تخت بیرون است. فضایی که برای نمایش طراحی شده بین یک دیوانه خانه و یتیم خانه در نوسان است و در عین اینکه ممکن است متصور شوید که این فضا یک تیمارستان است من می‌توانم ثابت کنم که آنجا یک یتیم خانه متروکه است. بنابراین در ساختاری که چیده شده هر ۲ فضا برای مخاطبان تداعی می‌شود.

عکس کنار خبر از ساجده شریفی است.