خبرگزاری مهر -گروه جامعه: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ که روز گذشته رئیس جمهور تحویل مجلس شورای اسلامی داد، برای برنامه راهبری و اجرای سند سالمندان ۵۰۰,۰۰۰ میلیون ریال (۵۰ میلیارد تومان) پیشنهاد داده است اما رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان معتقد است حداقل نیاز برای اجرای این سند و توسعه زیرساخت‌های مناسب سالمندی ۱۰۰ میلیارد تومان است و گلایه دارد که از بودجه ۱۴۰۰ در حالی که ۹ ماه از سال می‌گذرد تنها ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیارد تومان تخصیص یافته است.
در کشور فقط معدود دستگاه‌هایی هستند که آن هم به صورت محدود به صورت ویژه به سالمندان خدمت رسانی می‌کنند و عموم دستگاه‌ها به سالمندان مانند سایر اقشار خدمت رسانی می‌کنند. ما هنوز محیط دوستدار سالمند نداریم. عموم اماکن عمومی و پارک‌ها و حمل و نقل عمومی برای حضور سالمندان مناسب سازی نشده است.
و این در حالی است که جمعیت سالمندان در ایران در سال ۹۷، به ۱۰ درصد جمعیت کشور رسید و پیش بینی این است که سال ۱۴۲۱، جمعیت سالمند ایران ۲ برابر می‌شود و در سال ۱۴۳۵، جمعیت سالمندی از ۳۳ درصد عبور می‌کند. این شتاب سالمندی در جهان هم به چشم می‌خورد و عموم کارشناسان این پدیده را در قرن‌های اخیر کم نظیر می‌دانند.
این روزها اکثر کارشناسان حوزه سالمندی هشدار می‌دهند که «اگر برنامه‌ریزی جدی برای دوره سالمندی و پیری جمعیت نشود، کشور دچار بحران می‌شود و اینکه زیرساخت‌های کشور آماده پذیرش مقوله سالمندی نیست».
چهره سالمندی که از ۱۰ سال آینده در کشور مشاهده خواهیم کرد و روزهایی که متولدین دهه ۵۰ به ۶۰ سالگی برسند، شباهتی با چهره سالمندی که امروز مشاهده می‌کنیم ندارد. در حال حاضر حدود ۸۰ هزار سالمند داریم که دچار تجرد قطعی هستند و ۷۰۰ هزار نفر بین ۳۵ تا ۴۰ سال و ۷۰۰ هزار نفر بین ۴۰ تا ۴۵ سال هستند که ازدواج نکرده‌اند و در کل یک میلیون و۴۰۰ هزار نفر میانسال داریم که ازدواج نکردند.
این تجرد قطعی در دوره سالمندی با خود نیازهایی می‌آورد که یک سالمند دارای همسر و فرزند ندارد. از سوی دیگر بعد خانوار به ۳.۳ درصد در سال ۹۵ رسیده است و در حال حاضر جامعه سالمندی ما در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که حدود ۴ فرزند دارند، اما در سال‌های آتی تعداد فرزندانی که می‌خواهند از والدینشان نگهداری کنند، کاهش می‌یابد.
بحث‌هایی چون امید به زندگی، مسائل اقتصادی سالمندان، عدم وجود مراکز رفاهی مخصوص سالمندان، بیمه سالمندی، تامین مسکن، خدمات دهی به سالمندان، بهداشت و درمان این اقشار و.... موضوعات مهمی است که برای تک تک آنها نیاز به طرح و برنامه و زیرساخت هست.
چهره سالمندی که از ۱۰ سال آینده در کشور مشاهده خواهیم کرد و روزهایی که متولدین دهه ۵۰ به ۶۰ سالگی برسند، شباهتی با چهره سالمندی که امروز مشاهده می‌کنیم ندارد و بحث‌هایی چون امید به زندگی، مسائل اقتصادی سالمندان، عدم وجود مراکز رفاهی مخصوص سالمندان، بیمه سالمندی، تامین مسکن، خدمات دهی به سالمندان، بهداشت و درمان این اقشار و.... موضوعات مهمی است که برای تک تک آنها نیاز به طرح و برنامه و زیرساخت هست
حسام‌الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان همواره این گلایه را مطرح کرده است که «با وجود مصوبه هیات دولت مبنی بر تشکیل شورای سالمندان، در ۵ دولتی که بعد از مصوبه شکل گرفته (پیش از دولت سیزدهم) هیچ جلسه‌ای با حضور رئیس جمهور برگزار نشده و با وجود تاکید بر حضور حداقل ۱۲ وزیر در جلسه ملی سالمندان به غیر از وزیر رفاه هیچ وزیری در این جلسه شرکت نکرد و تنها یک جلسه در سطح معاونین وزیر سال ۱۳۹۹ تشکیل شد. از طرف دیگر ساختاری برای هماهنگی بین بخشی و راهبری امور سالمندان وجود ندارد.»
طبق پیش بینی‌ها فقط ۵ میلیون سالمند تنها در دو دهه آینده خواهیم داشت و هنوز بانک اطلاعات سالمندان نداریم. یک پرتال جامع اطلاع رسانی برای ثبت اطلاعات سالمندان و طبقه بندی آنها که در مواقع بحرانی مثل همین دوره کرونا می‌شد از آن سود برد.
حالا دولت در پیش بینی بودجه با یک جهش خوبی بودجه اجرای سند سالمندان را به ۵۰ میلیارد تومان رسانده است. رقمی که شاید از نگاه کارشناسان امر با توجه به وضعیت بحرانی سال‌های آتی که در حوزه سالمندی حس می‌کنند، کافی نباشد.
حسام‌الدین علامه دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص گفت: موضوع سالمندی در کشور ما با توجه به زیرساخت‌هایی که برای مواجهه با سالمندان دهه ۵۰ و ۶۰ لازم است مورد توجه قرار نگرفته است.
وی ادامه داد: در برنامه‌های عمومی و تکالیف دستگاه‌ها به سالمندان در کنار اقشار دیگر دارد ارائه خدمات می‌شود و هیچ تفکیکی صورت نگرفته است در حالی که این قشر نیاز به مدل ارائه خدمات متفاوتی دارند.
دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور اظهار کرد: کشور ما در حال سالخوردگی جمعیت است و این گروه ویژگی‌ها و نیازهای خاصی دارند. احتیاج هست برنامه‌های جدید و اختصاصی برای سالمندان تدوین شود و برنامه‌های فعلی که به صورت کلی هستند برای نشان دار شدن و دیده بانی و ردیابی و با شاخص‌های اقتصادی سالمندی قابل گزارش‌گیری شوند به صورت برنامه اختصاصی سالمندی در بیایند.
علامه ادامه داد: تقریباً در اکثر دستگاه‌ها برنامه اختصاصی سالمندی نداشتیم و به تدریج دستگاه‌ها دارند صاحب برنامه در سالمندی می‌شوند و این مساله بودجه ویژه‌ای می‌خواهد. ما باید برویم به سمت بیمه مراقبت طولانی مدت، باید به سمت اینکه بانک زمان داشته باشیم برویم، به سمت سمن‌های میان نسلی سالمندی محله محور که کارهای داوطلبانه را به صورت محله محور ساماندهی کنند تا هم شناسایی و هم ارائه خدمات در منزل و خانواده محور و اجتماع محور و محله محور شود.
وی با اشاره به اینکه بودجه ۵۰ میلیارد تومانی بودجه مناسبی برای کارهای بر زمین مانده نیست، گفت: ما تا کنون پیمایش ملی سالمندان را نداشته‌ایم که نشان بدهد وضعیت اقتصادی، اجتماعی، مسکونی، رفاهی و.... افراد چگونه است. پیمایش‌های موضوعی در حوزه سلامت گاهی صورت گرفته است ولی ما ابعاد رفاهی، اجتماعی را بررسی نکرده‌ایم. اطلس استانی برای سالمندان نداریم که نیازها را استانی مشخص کند و اولویت استانی را برای مداخلات موثر شناسایی کند. در بحث تربیت منابع انسانی برای خدمت دهی به حوزه سالمندی مبتنی بر بازاریابی اجتماعی نیز کار چندانی نشده است. مراقبت از سالمند در منزل، استارتاپ های دوست دار سالمند، ارتقای کارشناسان سلامت و… بودجه و برنامه‌ریزی می‌خواهد.
دبیرخانه شورای ملی سالمندان کشور بیان کرد: سود جمعیتی دوم یعنی بعد از دوران بازنشستگی که بتوانیم از نیروی سالمندی برای کارآفرینی و مهارت‌ورزی و سالمندی سالم و فعال و… بهره ببریم تدوین نشده است. برای همین در مجموع ایده آل‌هایی که در ذهن کارشناسان این حوزه است با این بودجه فاصله بسیار زیادی دارد. این بودجه با زیرساخت‌های لازم برای جمعیت آتی سالمندی فاصله دارد و فرصت تهیه زیرساخت‌ها در این صورت به موقع حاصل نمی‌شود. ما با کشورهای توسعه یافته و شرق آسیا فاصله داریم و با این بودجه خلاءها پر نمی‌شود.
وی در پایان گفت: مشکل دوم تخصیص یافتن این بودجه است. از بودجه پارسال دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در اختیار دبیرخانه قرار گرفته است در حالی که ۹ ماه از سال گذشته است. بنابراین اگر می‌خواهد واقعاً برنامه‌ریزی شود با این بودجه‌ها حتی کارهای پژوهشی و پایلوت و کارهای اولیه در ۳۱ استان کشور رخ نمی‌دهد این در صورتی است که کل بودجه هم تخصیص پیدا کند. ما از نمایندگان می‌خواهیم حداقل درخواستی که ۱۰۰ میلیارد تومان است را برای سالمندان عزیز که احترام به فردا تک تک ماست را در نظر بگیرند.
نظر شما