حمید حرا کارگردان نمایش «تااشکستان» که این روزها در تالار اصلی مجموعه تئاترشهر روی صحنه است با اشاره به استقبال مناسب مخاطبان و بازخوردهای خوبی که تا امروز از اجرای نمایش گرفته است به خبرنگار مهر گفت: در نمایش «تااشکستان» و نمایش دیگری که گروه تئاتر «سایه» به صحنه برده بود موضوعی برون‌دینی را برای اجرای انتخاب و تلاش کردیم واقعه کوچه بنی‌هاشم و اتفاقات بعد از رحلت پیامبر (ص) را بدون سوگیری و از منظر بیرونی نگاه کنیم. به عنوان نمونه در یکی از نمایش‌ها این وقایع را از دید یهودیان مورد توجه قرار دادیم و در نمایش «تااشکستان» اتفاقات از منظر مسیحیان و صومعه‌ای که خارج از شهر مدینه است، روایت می‌شود. اتخاذ چنین رویکردی باعث می‌شود که به تراز انصاف نزدیک تر شود و متهم به سوگیری‌هایی که ممکن است با پیش فرض شیعه بودن ما به وجود بیاید، نشویم.
وی ادامه داد: اتفاقات نمایش از منظر گوژپشتی که بیرون از شهر مدینه در یک صومعه زندگی می‌کند، روایت می‌شود و شرایطی پیش بینی نشده او را وسط اتفاقات پرفراز و نشیب بعد از رحلت پیامبر (ص) قرار می‌دهد. در این نمایش تلاشمان بر این بوده که قصه محور جلو برویم در نتیجه از بار دیالوگ‌ها کم کرده و بیشتر با حرکت و فرم قصه‌مان را برای مردم روایت کردیم.
حرا درباره رویکردی که برای غیرکلیشه ای شدن نمایش در پیش گرفته است، توضیح داد: معمولاً مشکل جدی که در نمایش‌های مذهبی وجود دارد، مساله متن است که متاسفانه در زمینه نگارش نمایشنامه‌های جذاب مثل دیگر ژانرهای نمایشی دچار فقر هستیم. به عنوان نمونه شاهد هستیم برخی از هنرمندانی که در زمینه اجرای آثار مذهبی کار می‌کنند سالیان سال است که یک متن نمایشی را بدون هیچ تغییری به صحنه می‌برند که همین مساله مخاطب را دلزده می‌کند. روال کار من در گروه «سایه» این است که بیشتر از ۴-۵ سال یک نمایش را اجرا نکنم از همین رو امسال آخرین سالی است که نمایش «تااشکستان» را در تهران به صحنه خواهم برد چون نمایش قبلاً ۴ بار اجرا شده و امسال سقف اجرای نمایش در تهران خواهد بود. در طول این چند سال نیز نمایش ۱۰ بار بازنویسی و ویراست شده است و بنا به اقتضای زمان و شرایط، صحنه‌هایی تغییر پیدا کرده یا اضافه و کم شده است. بعد از این اگر قرار باشد نمایش اجرایی داشته باشد یا در شهرستان‌ها به صحنه می‌رود یا به زبان‌های دیگری چون انگلیسی و عربی برای اجراهای خارج از کشور ترجمه خواهد شد.
وی یادآور شد: چون گروه ما فقر ایده در زمینه داستان تاریخی-مذهبی برای تبدیل به نمایشنامه ندارد، می‌تواند هرچند سال یک بار نمایش جدیدی را برای اجرا آماده کند. اعتقاد من بر این است که تاریخ دینی ما مملو از قصه‌های فاخری است که خیلی خوب می‌توان به آنها پرداخت اما نکته مهم چگونگی پرداختن به این مضامین است و اگر به درستی مورد توجه قرار گیرند دچار کلیشه نخواهیم شد و هر بار می‌توانیم از یک منظر به قضیه مورد نظر نگاه کنیم و هر دفعه از یک در وارد شویم. گروه ما در حال حاضر سه داستان درباره فاطمیه در دست دارد و موضوع دیگری درباره این رویداد نیز مد نظرم است که مدت‌هاست دغدغه نگارشش را دارم.
این کارگردان متذکر شد: یکی دیگر از نکاتی که برای کلیشه نشدن باید مورد توجه قرار داد استفاده از پرفورمنس و حرکت و تقویت زیبایی‌های بصری در نمایش با بهره گیری از نور و رنگ و موارد دیگر است. ما نیز در این نمایش از علی اولیائی برای طراحی حرکت نمایش دعوت کردیم تا با خلق جذابیت‌های بصری که نمایش اقتضا می‌کند اثری هم راستای آثار دیگری که در طول سال به صحنه می‌روند، خلق کنیم. همچنین در بخش موسیقی نیز از وکال و آکاپلا بهره گرفتیم تا نمایش از لحاظ موسیقایی نیز برای مخاطبان جذاب باشد.
وی در پایان صحبت‌هایش درباره مستند بودن وقایع نمایش عنوان کرد: به غیر از داستان صومعه نزدیک شهر مدینه که آفریده ذهن من است بقیه وقایع و اتفاقاتی که در نمایش روایت می‌شود، بر پایه واقعیت بنا شده است و در کتاب‌های معتبر دینی آمده است.
نمایش «تا اشکستان» قصه «پدر یوحنا» کشیش روشن ضمیری است که صومعه او در نزدیکی شهر مدینه واقع شده است. این کشیش مسیحی با مطالعه منابع اصیل مرتبط با حضرت عیسی مسیح (ع) از ظهور پیامبر خاتم آگاه شده، اما برای حفظ صومعه هم دغدغه‌های فراوانی دارد. کشیش دچار تحیر و سرگردانی شده که بالاخره به مدینه برود یا نرود، اما بالاخره در شرایطی پیش بینی نشده، اسعد فرزندخوانده گوژپشت او راهی مدینه می‌شود تا آخرین خبرها را برای او بیاورد. اسعد ناخواسته در مدینه شاهد وقایع پرفراز و نشیبب پس از رحلت پیامبر (ص) قرار گرفته و با کوله باری از خبرهای عجیب نزد یوحنا باز می‌گردد. یوحنا هم از شنیدن آن خبرها به گونه‌ای تحت تاثیر قرار می‌گیرد، که درنگ را جایز نمی‌شمارد و شبانه با نزدیکان خود به سمت مدینه حرکت می‌کند، اما ….
این اثر نمایشی به نویسندگی، کارگردانی و تهیه کنندگی حمید حرا و همراهی گروه هنری «سایه» در ایام سوگواری شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) تا روز شانزدهم دی هر روز ساعت ۱۹ به مدت زمان ۹۵ دقیقه در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر میزبان مخاطبان است.
نظر شما