خبرگزاری مهر، گروه استانها: گیلان میزبان رئیس جمهور و برخی از اعضای هیئت دولت در پانزدهمین سفر استانی است. از روزهای گذشته خبرگزاری مهر در گیلان تلاش کرده تا در سلسله گزارش‌های «مطالبات مردم گیلان از دولت» بخشی از خواسته‌ها شهروندان گیلانی و مشکلات این استان سرسبز اما فقیر را منتشر کند.
در این میان مردم شهرستان‌های مختلف استان گیلان نیز مطالبات و خواسته خود را در حوزه‌های فرهنگی، کشاورزی، گردشگری، بهداشتی بیان کرده‌اند. شهروندان انزلی نیز از جمله شهروندانی هستند که در روزهای گذشته تلاش کرده‌اند دغدغه‌های خود را از طریق این گزارش‌ها به گوش رئیس جمهور و هیئت دولت برسانند.
این روزها بناهای کهن انزلی بیش از همیشه چشم انتظار توجه است. باد و باران و عبور سال‌های آمیخته با غبار بی‌توجهی و ناکارآمدی، پیکر بناهای کهن این شهر را چنان آماج تازیانه‌های خویش قرار داده که حالا آه پشت آه از نهاد یک شهر بر می‌خیزد.
اهالی این شهر ساحلی گاه به ساختمان قدیمی اداره گمرک می‌اندیشند و گاه به سردر شکوهمند آرامستان شهر که حالا اثری از آن باقی نمانده است. آنها شاهدند که ساختمان‌های بلند، حوالی فانوس دریایی قدیمی شهر بنا می‌شوند و بلوار معروف قدیمی آن از مراقبت و نگهداری صحیح محروم است. هر چند در ماه‌های اخیر پیشرفت مرمت ساختمان قندچیان نقش لبخند بر چهره ساکنان این شهر نشانده است اما واقعیت این است که حفظ میراث فرهنگی ملموس و ناملموس انزلی نیازمند توجه ویژه و مشارکت همه مسئولان ذی ربط است.
درخواست‌های مردم
«آرمین صافدل» کنشگر حوزه میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه از بین ۲۳ اثر تاریخی ثبت شده در انزلی تنها ۳ اثر مالک خصوصی دارد و باقی آثار دارای مالکان دولتی هستند که باید رسیدگی و نگهداری این ابنیه را راحت‌تر کند، اظهار کرد: متأسفانه آثار تاریخی که امروز تحت تملک ارگان‌های دولتی و حاکمیتی است از شرایط خوبی برخوردار نیستند و اغلب بدون تعیین کاربری بلااستفاده رها شده‌اند.
وی با بیان اینکه از میان این آثار می‌توان به ساختمان قدیم دادگستری انزلی اشاره کرد که در تملک قوه قضائیه است و در دو دهه اخیر به صورت متروکه در بهترین نقطه از بافت تاریخی شهر قرار دارد، افزود: در سال‌های اخیر به دفعات از سوی فعالان شهری و شهروندان درخواست شده این ساختمان به‌صورت مشارکتی تبدیل به موزه مردم‌شناسی شود.
صافدل با اشاره به برگزاری جلساتی در این زمینه، گفت: مالک این ساختمان چندان از ضرورت ایجاد موزه یا اهمیت بهره‌برداری از این بنای تاریخی آگاهی ندارد.
وی ادامه داد: ایجاد فرهنگسراها و موزه‌ها با کمک به پیوند نسل‌ها و تقویت عزت نفس، نقش مهمی در پیشگیری از بروز جرم دارد ایجاد فرهنگسراها و موزه‌ها با کمک به پیوند نسل‌ها و تقویت عزت نفس، نقش مهمی در پیشگیری از بروز جرم دارد و این مشارکت در این موضوع در وهله اول به دستگاه قوه قضائیه کمک می‌کند.
وی در ادامه یادآور شد: بندر انزلی به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران که جایگاه مهم و غیرقابل انکاری در ایران معاصر دارد، از سال ۱۳۵۶ تا به امروز هیچ‌گونه موزه‌ای در آن ایجاد نشده و ایجاد موزه مردم‌شناسی یکی از مهم‌ترین مطالبات فرهنگی شهروندان این شهر است که بارها با نامه‌نگاری به مدیران میراثی و مدیران شهری اعلام کرده‌اند.
شهری با ارزشهای تاریخی
«آروین ایل بیگی» فعال اجتماعی و فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: شاید در نگاه خیلی‌ها انزلی یک شهر تاریخی نباشد چرا که اندکی از بناهای تاریخی‌آن از آسیب‌های دوران برجای مانده‌اند و قدمت خود شهر نیز در مقایسه با شهرهای تاریخی مشهور سرزمینی کهنی چون ایران، چندان زیاد نیست.
وی با بیان اینکه نگاه کارشناسان میراث فرهنگی و نهادهای متولی این حوزه چیز دیگری است و آنها انزلی را یک شهر واجد ارزشهای تاریخی و نیازمند حفظ این ارزش‌ها می‌دانند، اضافه کرد: شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، هنگام تصویب طرح ۱۶۸ شهر تاریخی ایران، انزلی را جز این فهرست قرار داد و اگر به نقشه مصوب نگاه کنید، حداکثر محافظه‌کاری و حساسیت را لحاظ کرد تا بعد دست بازی برای تدقیق محدوده‌های بافت تاریخی شهر داشته باشد. با این حال این توجه‌های کارشناسی و نظری، نتیجه عملی چندانی برای میراث تاریخی شهرمان نداشته است.
ایل بیگی با اشاره به اینکه تعدد بناها و بافت‌های تاریخی ایران هیچ تناسبی با بودجه سازمان سابق و وزارتخانه فعلی متولی این حوزه ندارد تعدد بناها و بافت‌های تاریخی ایران هیچ تناسبی با بودجه سازمان سابق و وزارتخانه فعلی متولی این حوزه ندارد، ادامه داد: قدرت چانه‌زنی و نقش‌آفرینی گیلانی‌ها در سطوح عالی دولتی هیچ‌وقت به اندازه استان‌های مرکزی کشور نبوده است در نتیجه شهری مثل انزلی که دو بار توسط روس‌ها به خاکستر نشسته و اکثر بناهای مهم پیش از پهلوی خود را نیز بر اثر انواع بی‌توجهی‌ها از دست داده، شانس چندانی برای احیای بافت‌های تاریخی خود و نگه داشتن پیوست «تاریخی» در کنار نام خویش نداشته است.
این کارشناس عمران یادآور شد: اگر به مهم‌ترین بافت تاریخی شهر یعنی محدوده مرکزی انزلی، بلوار و خیابان‌ها نگاه کنید، موجی از نابسامانی و دست‌اندازی به آثار ارزشمند و چشم‌اندازهای تاریخی را می‌بینید. باید توجه داشت که اداره میراث فرهنگی و مدیریت شهری انزلی حتی نتوانسته‌اند محور تاریخی کوتاه میدان- بلوار را احیا کنند و یک سردرگمی و بی‌تفاوتی حیرت‌انگیز بر این پروژه ساده که سال‌هاست از آن صحبت می‌شود سایه انداخته است.
تمهیدات
ایل بیگی با اشاره به فقر بودجه‌ای نهادهای اصلی متولی میراث فرهنگی انزلی، اظهار کرد: نیازمند دانش‌گرایی هستیم که در قالب طرح‌های علمی و پژوهش‌های عمیق نظری برای شناخت وضع موجود، تدوین ضوابط و برنامه‌ریزی در هر دو زمینه میراث ملموس و غیرملموس تاریخی نشان دهد.
وی با تأکید بر اینکه توجه به حفظ بافت‌های تاریخی شهر از طریق تغییرات ساختاری در مدیریت شهری انزلی است تا شهرداری را از یک نهاد بی‌تفاوت در حوزه میراث فرهنگی به یک کنشگر فعال، صاحب برنامه و توانمند در چانه‌زنی با نهادهای موازی و بخش خصوصی تبدیل کند، ادامه داد: ایجاد دفاتر و کمیته‌های کاری مشترک میان همه نهادهای بازیگر در این حوزه و سازمان‌های غیرانتفاعی و مردم‌نهاد راهکار دیگری برای حفظ بناهای تاریخی است تا از حداکثر ظرفیت موجود برای احیای بناها و فضاهای نیازمند به رسیدگی و مرمت سریع استفاده شود.
ایل بیگی ادامه داد: آموزش مدیران شهری و مسئولان محلی نسبت به ارزشهای فرهنگی و تاریخی شهر و آشنا کردن آنها با اهمیت این موضوع در اقتصاد شهری و نیل به توسعه پایدار یکی دیگر از موارد مهم در این راستا است.
وی حمایت از سازمان‌های مردم نهاد، توجه به آموزش مردم و آشنا کردن آنها به اولویت‌های حفظ بافت فرهنگی و تاریخی شهر و تأثیر این موضوع بر آینده شهر را بخشی از راهکارهای حفظ آثار و بافت تاریخی شهرها اعلام کرد.
نه تنها شهرستان انزلی اکثر شهرهای استان گیلان دارای بافت‌های تاریخی ارزشمندی هستند که حفظ و نگهداری آنها نیازند توجه ویژه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است استانی که سالانه میزبان ۳۰ میلیون گردشگری داخلی و خارجی است باید در اعتبارات و بودجه به صورت ویژه دیده شود و یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم گیلان از سفر دولت توجه به این بخش است.
نظر شما