۱ اسفند ۱۴۰۰، ۱۶:۲۲

پاسخ به ۴۳ سوال درباره انقلاب/۴۱

نقش بی بی سی در حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب

نقش بی بی سی در حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب

بی بی سی پس از اوج‌گیری نهضت مردم مسلمان ایران به رهبری امام خمینی (ره) همواره در صدد تضعیف حرکت انقلاب اسلامی ملت ایران و تضعیف رهبری آن بود.

به گزارش خبرگزاری مهر، جریان سلطنت طلب پس از سقوط شاه برای تسکین قلب و از سوی دیگر جعل تاریخ مدعی شده است که شاه توسط بیگانگان چون امریکا و انگلیس ساقط شده و رسانه‌هایی چون بی بی سی ابزار این ساقط کردن شاه بوده‌اند!

مجید تفرشی، مورخ و نویسنده درباره تأسیس بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: رادیو فارسی بی‌بی‌سی در سال ۱۹۴۰ (۱۳۱۹ ش) حدود یک سال قبل از پایان حکومت رضاشاه، بر اساس یک طرح حساب‌شده (که مستندات دقیق آن وجود دارد) برای تقویت ماشین جنگی جبهه متحد بریتانیا، توجیه تبلیغاتی و زمینه‌سازی افکار عمومی در جهت اشغال نظامی ایران توسط قوای متفقین تأسیس شد در نتیجه این رادیو بخش مهمی از ماشین تبلیغاتی متفقین علیه آلمان‏‌ها و بخش فارسی نسبتاً موفق رادیو برلین شد و به‌تدریج جانشین تجربه ناموفق بخش فارسی رادیو دهلی شد.

بر اساس تحقیقات آقای تفرشی تأسیس بی‌بی‌سی با سیاست‌گذاری هم‌زمان در لندن و تهران صورت گرفت. در تهران بخش مطبوعاتی سفارت انگلیس، خانم آن لمبتون (Ann Lambton) بود که سعی داشت یک شبکه نخبگانی راه بیندازد. ریدر ویلیام بولارد سفیر انگلیس در ایران نیز سعی بسیاری کرد تا این شبکه راه‌اندازی شود.

این تاریخ‌پژوه می‌گوید: اولین سردبیر بی‌بی‌سی در لندن (اگرچه مدیرانش انگلیسی بودند) حسن موقر بالیوزی بود که فرزند موقرالدوله بالیوزی است که در کابینه سیدضیاءالدین طباطبایی وزارت فواید عامه را برعهده داشت. وی یکی از فعالان ارشد آیین بهائی در ایران به‌شمار می‌‏آمد. حسن موقر بالیوزی آن زمان یکی از رهبران بهائی‌های بریتانیا بود و بعداً به عنوان یکی از ایادی امرالله منصوب و همچنین رئیس کل جامعه بهائیان انگلیس و ایرلند می‌شود. [۱]

اما درباره سیاست‌های بی بی سی در برهه پیروزی انقلاب اسلامی بایستی به نکاتی چند اشاره کرد، بی بی سی پس از اوج‌گیری نهضت مردم مسلمان ایران به رهبری امام خمینی (ره) همواره در صدد تضعیف حرکت انقلاب اسلامی ملت ایران و تضعیف رهبری آن بود. این رادیو با به راه انداختن جنگ روانی علیه نیروهای انقلابی، سعی می‌کرد از پیروزی انقلاب اسلامی جلوگیری کند. بی بی سی با تفسیر یا انتشار اخبار تلاش می‌کرد تا بین نیروهای انقلابی اختلاف ایجاد کند. ارتش را علیه نیروهای انقلابی تحریک کند، با قدرتمند جلوه دادن حکومت، انقلابیون را مأیوس کند، از تشکیل یک حکومت اسلامی آنها را ناامید سازد، حرکت تکاملی مردم را حرکت به سوی هرج و مرج جلوه دهد و مردم را از شرکت در راهپیمایی بترساند.

بی بی سی در آستانه‌ی ورود امام خمینی (ره) به میهن با نقل گزیده‌هایی از مطبوعات انگلیسی دست به یک جنگ تمام عیار روانی علیه انقلاب زده بود. این رادیو در اخبار شبانگاهی خود در دهم بهمن ۱۳۵۷ می‌گوید: «هرج و مرج در ایران» حاکم شده و «مراحل ابتدایی یک جنگ داخلی را طی می کند» و «در حال سوق یافتن به سوی یک جنگ همه جانبه داخلی است». این رادیو در مورد «جمهوری اسلامی» گفت: «ظهور این اتحاد و یگانگی در پشتیبانی از طرح جمهوری اسلامی آیت الله خمینی فریبنده است» و نباید اجازه داد تا «روش حکومتی از سوی آیت الله خمینی بر آنها تحمیل شود».

این رادیو با برشمردن گروهک‌های چپ و راست سعی می‌کرد با تحریک، آنها را در مقابل امام خمینی (ره) قرار دهد. به همین جهت بارها رادیو بی بی سی مورد انتقاد روحانیون مبارز قرار گرفت.

«جرالد مانسل» مدیر عامل بی بی سی در ۲۲ مهر ماه ۱۳۵۷ طی نامه‌ای به سفیر ایران در انگلیس پرده از سیاست این رادیو در مقابل امام خمینی (ره) برداشته و می‌نویسد: به اعتقاد من، این واقعیت بدون چون و چرا باید پذیرفته شود که آیت الله خمینی در عرض چند ماهه‌ی اخیر عامل مهمی در صحنه‌ی سیاسی ایران بوده است. به همین جهت طبیعی است که هر قدم و هر جمله‌ی او مرود توجه رسانه‌های جهانی و از جمله بی بی سی قرار داشته باشد، ولی با این حال باید تذکر داد که بر اساس ضوابط تعیین شده برای اطاق خبر سرویس خارجی بی بی سی از اواسط ماه مه (اردیبهشت) به این طرف پخش مطالب مربوط به فعالیت‌های آیت الله خمینی هیچ گاه از نصف اخبار و تفسیرهای مربوط به ایران تجاوز نکرده است. در طول این مدت حدود ۴۶۰ مورد مطالب راجع به ایران از برنامه‌ی فارسی بی بی سی پخش شده که ۲۳ مورد آن راجع به آیت الله‌های مقیم ایران بوده است».

رادیو بی بی سی با این اهداف و سابقه‌ی تاریخی به تحلیل انقلاب اسلامی پرداخت و هیچ گاه نتوانست دیدگاه ضد انقلاب اسلامی خود را مخفی کند. به همین جهت مصاحبه شوندگان آن اکثراً عناصر مخالف و ناخرسند از انقلاب اسلامی بودند. [۲]

خلاصه اینکه بی بی سی در پوشش اخبار ایران در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در صدد آن بود که رهبری امام خمینی (ره) را تضعیف و جریانات سکولار و نزدیک به انگلیس را برای هدایت ایران پس از پیروزی انقلاب مطرح سازد.


[۱] بخشی از سخنان مجید تفرشی در پیش‌همایش «هشتادمین سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان» که، دوشنبه ۳ شهریور ۱۴۰۰ در پژوهشکده تاریخ معاصر برگزار شد.

[۲] برای مطالعه بیشتر رک عبدالرضا هوشنگ مهدوی، «انقلاب ایران به روایت رادیو بی بی سی»، انتشارات «مرکز اسناد انقلاب اسلامی»

کد خبر 5429225

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha