نوروز قدیم در جاجرم/ از عیدی بُرون تا جشن سِرَه سِرَه

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: نوروز در اقصی نقاط کشور دارای رسم و رسوم خاص خودش است؛ از پخت انواع آش ها گرفته تا جشن‌ها و آوازهای مخصوص محل؛ هر منطقه رسوم خودش را داشته اما اینک این موارد کمرنگ شده و رو به فراموشی می‌رود.

در شهر تاریخی جاجرم نیز جشن‌هایی در استقبال از نوروز برگزار می‌شد؛ یکی از این جشن‌ها، جشن سِرَه سِرَه بود. این جشن معمولاً ۵۵ یا ۴۰ روز مانده تا سال جدید برگزار می‌شد.

در این روز مردم بر پشت بام‌هایشان می‌رفتند و مراسمی همچون چهارشنبه سوری برگزار می‌کردند.

مهدی میرابی، کارشناس مردم شناسی هنر در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: کاشت سبزه در ظروف قدیمی از ۱۸ روز مانده به سال جدید از دیگر مراسم این شهر است؛ همچنین تهیه و خرید و یا دوخت لباس محلی در ماه اسفند بسیار رواج داشت.

وی می‌افزاید: از دیگر مراسم پخت و پز انواع شیرینی جات از جمله حلوا کنجدی و سمنو است که بسیار رواج داشت؛ همچنین می‌توان به مراسم نوروزی خوانی اشاره کرد که معمولاً جوانان ۱۵ روز قبل از فرارسیدن عید نوروز به داخل کوچه‌ها می‌رفتند و با خواندن اشعاری در مدح امامان، فرا رسیدن سال نو را مژده می‌دهند.

میرابی گفت: این آئین از مرسومات مهم این شهر تاریخی محسوب می‌شود و هنوز هم پابرجاست و همه ساله برگزار می‌شود.

وی بیان داشت: از دیگر مراسم نوروزی جاجرم، مراسم روز علفه است که یک روز مانده به سال جدید مردم به دشت و صحرا می‌روند و سبزه‌های محلی تهیه کرده و شام عید را آماده می‌کنند.

میرابی تصریح کرد: همچنین عیدی برون برای عروس یکی دیگر از مراسم این شهر کهن است؛ در این رسم جوانانی که در طی سال ازدواج کرده‌اند، از طرف خانواده داماد هدایایی به عنوان عیدی به خانه عروس می‌فرستند؛ البته این مراسم در جاجرم برای اعیاد مذهبی مثل عید قربان نیز به جای آورده می‌شود.

در مراسم ساعت تحویل که تقریباً در سایر نقاط نیز رواج داد، همه‌ی اعضای خانواده بر سر سفره هفت سین نشسته و با خواندن ذکر دعا، آماده تحویل سال نو می‌شوند.

آئین و رسم دید و بازدید نوروزی نیز در جاجرم وجود دارد. بر طبق این رسم مردم باهم دسته به دسته با لباس نو به عید دیدنی می‌روند و نهایتاً در سیزده نوروز به مناطق گردشگری طبیعی شهرستان رفته و به تفرج و تفریح می‌پردازند.

هرچند با گسترش شهرها بسیاری از رسوم با شهرها و حتی استان‌های همجوار مشابهت‌هایی دارد، اما زنده کردن آئین قدیمی می‌تواند در تثبیت فرهنگ اصیل و غنی ایران نقش پررنگی داشته باشد.