اقتصاد دانش بنیان نیاز به دستورندارد/«تولید»پادزهرجنگ اقتصادی است

محمدرضا حسنی آهنگر رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به شعار انتخاب شده از سوی مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۱، گفت: رهبر معظم انقلاب شعار سال ۱۴۰۱ را «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» قرار داده‌اند. در خصوص نام سال چند نکته قابل توجه است، اول اینکه، فلسفه نام سال بنا بر فرموده رهبر انقلاب دو چیز است: جهت دادن به سیاست‌های اجرایی دولت و توجه دادن افکار عمومی به مهمترین مسئله کشور. به عبارتی مسیر جمهوری اسلامی و حرکت کلان انقلاب در یک روند بلندمدت توسط همین نام‌های سال مشخص می‌شوند.

وی افزود: تبیین همین مسیر طی شده در نام گذاری سال‌ها خودش یک گام بزرگ در نشان دادن واقعیت جمهوری اسلامی به مردم است چراکه می‌تواند موتور محرکه دولت در کنار مردم را فعال کرده و همگرا و هم جهت کند. اگر می‌خواهیم جهاد تبیین کنیم یکی از موضوعات اساسی آن همین مسئله است.

اقتصاد پیشرفته و تولید ثروت مردمی از دغدغه‌های اصلی انقلاب اسلامی است

رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) با بیان اینکه انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی دغدغه زندگی مردم را دارد، تصریح کرد: بیش از یک دهه است که تمرکز اصلی عمده شعارهای سال بر حوزه اقتصاد است. این موضوع نشان دهنده اهمیت اقتصاد و ساخت اقتصادی کشور است. که یک وجه آن هدایت کشور در مسیر جنگ اقتصادی با دشمن در این سال‌ها بود. اما در واقع اقتصاد پیشرفته و تولید ثروت مردمی از دغدغه‌های اصلی انقلاب اسلامی بوده و خواهد بود.

حسنی آهنگر اظهار داشت: در ذیل موضوع اقتصاد نیز، طی پنج سال گذشته (و امسال به عنوان ششمین سال) تمرکز اصلی شعارهای انتخاب شده از سوی مقام معظم رهبری، بر حوزه تولید است و این مهم نشان از اهمیت پرداختن به موضوع تولید در زنجیره اقتصادی دارد. در واقع تا زمانی که مسئله تولید حل نشود همچنان مسائل اقتصاد کشور پابرجا خواهند بود. تولید یعنی خلق ثروت برای کشور که پایه اساسی اقتصاد و معیشت مردم است، در کنار عدالت و پیشرفت همه جانبه مطرح می‌شوند.

وی خاطر نشان کرد: توجه به روند حاکم بر شعارهای شش سال اخیر، مسائل کلیدی را بر ما هویدا می‌سازد که مسائل عبارتند از: اقتصاد مقاومتی، اشتغال، حمایت از کالای ایرانی، رونق و جهش تولید، پشتیبانی و مانع زدایی از تولید و تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین.

رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) بیان کرد: همانطور که دیده می‌شود خط سیر اصلی شعارها از طرح موضوع کلان اقتصاد شروع شده، سپس به تولید متمرکز شده (حمایت از کالای ایرانی از سمت مصرف کننده، رونق تولید توسط دولت، جهش تولید توسط بازیگران خصوصی) و پس از آن حل موانع مطرح شده‌اند.

رویکرد دانش بنیان در اقتصاد یک رویکرد درون زای برونگرا است؛ با تکیه بر توان داخل، باید اقتصادی بسازیم که رقابتی، قابل عرضه جهانی و با هدف بازارهای بین المللی باشد

حسنی آهنگر، ویژگی مهم شعار سال ۱۴۰۱ را توجه دادن به گونه خاصی از تولید (یعنی دانش بنیان و اشتغال آفرین) دانست و افزود: نکته مهم در شعار سال، بحث «دانش بنیان» اقتصاد است. اساساً رویکرد دانش بنیان در اقتصاد یک رویکرد درون زای برونگرا است. یعنی با تکیه بر توان داخل، اقتصادی بسازیم که رقابتی، قابل عرضه جهانی و با هدف بازارهای بین المللی باشد. لذا باید زیر ساخت‌های لازم (اعم از اقتصادی، فرهنگی، امنیتی، دیپلماتیک و …) برای ایجاد یک اقتصاد درون زای برونگرا در کشور فراهم شود.

اقتصاد دانش بنیان نیازمند توسعه زیست‌بوم است نه اقدامات دستوری

وی با بیان اینکه اقتصاد دانش بنیان نیاز به زیست بوم دارد، خاطرنشان کرد: مانند یک گلخانه که باید تمام شرایط گلخانه‌ای برای رشد گیاه فراهم شده و سپس منتظر رشد بذرها و تبدیل به نهال و درخت باشیم، در اقتصاد دانش بنیان نیز باید زیست‌بوم کامل و جامع فراهم و کشور را مهیای رشد اقتصادی کرد.

رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) تاکید کرد: با اقدامات دستوری، تصمیمات آنی و زودگذر، سیاست‌های ناقص و عدم توجه به آینده نگری و افق دور در برنامه ریزی های این حوزه، نه تنها کمکی به اقتصاد دانش بنیان و رشد آن نمی‌شود، بلکه همین حد رشد آنها نیز متوقف شده و چه بسا ضربات جبران ناپذیری به آن وارد خواهد شد. لذا دولت و دستگاه‌های اجرایی باید اهتمام خود را متوجه رشد زیست‌بوم جامع دانش بنیان در کشور سازند. البته باید در مقابل مهمترین مانع رشد این زیست‌بوم نیز چاره اندیشی کرد و آن هم تعارض منافع و نیز انحصار است که در حوزه‌های اقتصادی، تولید، اشتغال، بازرگانی و تجارت هر جا به این انحصار رسیده‌ایم منشأ مشکلات زیادی بوده است. لذا نظارت و حمایت از رشد و باروری سالم این بخش، مسئله بسیار حساسی در این برهه به شمار می‌رود.

با اقدامات دستوری، تصمیمات آنی و زودگذر نه تنها کمکی به اقتصاد دانش بنیان و رشد آن نمی‌شود، بلکه همین حدِ رشد آنها نیز متوقف می‌شود

اقتصاد دانش بنیان از مردمی‌ترین اقتصادها است

حسنی آهنگر یکی دیگر از نکات مهم اقتصاد دانش بنیان را تمرکز آن بر توان مردمی و استعدادهای جوان دانست و گفت: در واقع اقتصاد دانش بنیان یکی از مردمی‌ترین اقتصادها است که فرصت رشد و شکوفایی استعدادها و ایده‌ها را فراهم می‌کند. از این رو ایجاد زنجیره کامل آن می‌تواند در راستای اهداف گام دوم انقلاب و نقش آفرینی مردم باشد. البته مقدمه این امر، پذیرش سپردن بخشی از اختیارات این عرصه از دولت به مردم است که باید به کمک حلقه‌های میانی آن را تسهیل کرد.

وی ویژگی مهم در نام سال ۱۴۰۱ را ترکیب دو عبارت «دانش بنیان» و «اشتغال آفرین» اعلام و تصریح کرد: این قرائت از اقتصاد دانش بنیان که هدف دانش بنیانی را در کنار افزایش بهره وری، ثروت آفرینی و … «اشتغال آفرینی» عنوان می‌کند بسیار مهم است. در واقع یکی از وظایف اصلی دستگاه‌های اندیشه ورز، طراحی مدلی برای در کنار هم قرار دادن دانش بنیانی و اشتغال آفرینی است یعنی اقتصاد دانش‌بنیان باید به رشد اشتغال نیز کمک کند.

رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) گفت: نکته حائز اهمیت در طراحی این مدل در کنار مقوله اشتغال آفرینی، تمرکز بر بنگاه‌های متوسط و خویش فرما است که با فرهنگ اقتصادی کشور نیز سازگاری دارد و زیست‌بوم های دانش بنیان نیز کاملاً می‌تواند در این چارچوب رشد کند. زنجیره سازی از این بنگاه‌های متوسط در امتداد صنایع، معادن و سایر بخش‌های تولیدی اصلی کشور می‌تواند منجر به تزریق ارزش افزوده بسیار خوبی به تولید ناخالص داخلی کشور شود.

یکی از زمینه‌های بسیار مهم برای رشد اقتصاد دانش بنیان در نیروهای مسلح است

حسنی آهنگر با بیان اینکه یکی از زمینه‌های بسیار مهم برای رشد اقتصاد دانش بنیان در نیروهای مسلح است، خاطر نشان کرد: اساساً در کشورهای زیادی علم و فناوری در نیروهای مسلح، سطح بالایی داشته و عمدتاً در لبه فناوری هستند و در بسیاری موارد جریان علم و فناوری از حوزه‌های امنیتی- نظامی به سمت حوزه‌های اقتصادی – تجاری جاری است.

وی اضافه کرد: در ایران نیز نیروهای مسلح از نظر دانش و فناوری در سطح بالایی هستند که نمونه آن پیشرفت‌های کشور در حوزه هوا فضا، پهپاد ها، موشکی و تولید صدها نوع سلاح و تجهیزات فناورانه است که بسیاری از آنها با آخرین فناوری‌های دنیا مطابقت دارد و در عین حال بر اساس شرایط بوم ایران تولید شده‌اند.

فناوری‌های امنیتی – دفاعی، حوزه‌ای است که می‌تواند بسیاری از مسائل کشور را در بسترهای دانش بنیان فهم کرده و به حل آنها کمک کند

تمرکز بر اقتصاد دانش بنیان بدون توجه به حوزه امنیتی – دفاعی بی فایده است

رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) با تاکید بر این مهم که تمرکز بر اقتصاد دانش بنیان بدون توجه به حوزه امنیتی – دفاعی بی فایده است، تصریح کرد: اتفاقاً فناوری‌های امنیتی – دفاعی، حوزه‌ای است که می‌تواند بسیاری از مسائل کشور را در بسترهای دانش بنیان فهم کرده و به حل آنها کمک کند. دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام به عنوان مأموریت جهاد علمی خود در سال‌های گذشته در این مسیر گام‌های جدی برداشته و الحمدلله دستاوردهای خوبی هم داشته است و این روال در سال جاری نیز با قوت و قدرت ادامه خواهد داشت؛ «ان شاالله».

«تولید» پادزهر اصلی جنگ اقتصادی است

در عرصه اقتصادی تمرکز شعارهای سال رهبر انقلاب به خوبی نشان دهنده این است که «تولید» پادزهر اصلی جنگ اقتصادی است

حسنی آهنگر با بیان اینکه تمرکز اصلی دشمن در حال حاضر بر دو حوزه کلیدی؛ اقتصاد و رسانه است، یادآور شد: در عرصه اقتصادی تمرکز شعارهای سال رهبر انقلاب به خوبی نشان دهنده این است که «تولید» پادزهر اصلی جنگ اقتصادی است. در عرصه رسانه نیز تمرکز رهبر انقلاب بر «جهاد تبیین» نشان دهنده آن است که «تبیین» پادزهر اصلی جنگ رسانه‌ای است. پس همه جامعه باید در کنار یکدیگر در تحقق این دو امر مهم تلاش کنیم تا تلاش‌های دشمن در این عرصه نیز ناکام بماند.