دولت چگونه یارانه نان را اصلاح کند؟

مهدی امینی فرد، کارشناس حوزه گندم، آرد و نان در گفتگو با خبرنگار مهر درباره شبهات ایجاد شده در خصوص تسری دادن افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به قیمت محصولاتی مانند آرد، نان و ماکارونی، گفت: دولت گندم را با یک قیمت مشخص می‌خرد و آن را با مبلغی کمتر یا بیشتر به کارخانه‌های مصرف‌کننده می‌فروشد. هنگامی که دولت این گندم را با قیمت کمتر از خرید، به کارخانه‌ها می‌فروشد، در واقع توزیع یارانه شده است.

این کارشناس با بیان اینکه خرید تضمینی یک مکانیسم کاهش ریسک تولید برای کشاورز است تا او مطمئن باشد محصولش توسط دولت خریداری می‌شود، افزود: خرید تضمینی در اصل، یک سیاست حمایتی است. دولت برای این کار یک سرمایه در گردش نیاز دارد که می‌تواند آن را از بانک مرکزی یا بانک‌های عامل، به‌صورت تسهیلات دریافت کند و پس از خرید گندم از کشاورز و فروش آن به کارخانه‌ها، تسهیلات را برگرداند.

امینی فرد توضیح داد: دولت دو نرخ ۶۶۵ تومان و ۹۰۰ تومان برای آرد نان‌های لواش، بربری و تافتون و سنگک تعیین کرده است و نان‌های پخته‌شده با این آردها باید با قیمت مصوب دولت به فروش برود.هدف دولت در پرداخت یارانه نان این است که مردم در تهیه قوت‌غالب خود مشکلی نداشته باشند. یعنی هدف این نیست که یارانه برای تولید بیسکویت یا ماکارونی تخصیص یابد.

این کارشناس اضافه کرد: با توجه به افزایش قیمت خرید تضمینی گندم به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و اختلاف قابل توجه با نرخ آرد تحویلی به صنایع، دولت تصمیم گرفته است تا این آرد را با قیمت واقعیِ تمام‌شده بفروشد.

امینی فرد درباره احتمال خروج آرد یارانه‌ای از چرخه نان به چرخه محصولات دیگر از جمله ماکارونی و سایر محصولات نیز گفت: با توجه به اختلاف چند برابری قیمت آرد ۶۶۵ و ۹۰۰ تومانی نان با آرد حدود ۱۶ هزار تومانی صنایع، قطعاً خروج آرد از چرخه نان برای تولید ماکارونی، بیسکویت، قنادی‌ها و حتی مصرف نان در دامداری‌ها رخ می دهد و دولت با کمبود آرد در بخش نان مصرفی مردم روبه‌رو خواهد شد.

آزادسازی قیمت آرد صنعتی و ثابت نگه داشتن نرخ آرد سنتی، نه تنها از قاچاق جلوگیری نمی کند، به آن دامن هم می زند

این کارشناس در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه آزادسازی گندم صنف و صنعت از ۲,۷۰۰ تومان به ۱۲,۰۰۰ تومان موج گرانی در بازار ایجاد می کند، گفت: این اتفاق نه تنها جلوی قاچاق را نمی گیرد بلکه قطعاموجب افزایش قاچاق از نانوایی هایی های یک و دو به صنف و صنعت نیز می شود که باید همزمان اصلاح نحوه توزیع یارانه نان محقق شود تا هم اینگونه مشکلات پیش نیاید و هم شاهد انقلابی در بالارفتن کیفیت آرد و نان و بالتبع بروز رسانی تکنولوژی کارخانجات آرد و نانوایان جهت رقابت با یکدیگر باشیم.

امینی فرد تصریح کرد: اگر آزاد سازی واردات گندم توسط کارخانجات و بخش خصوصی و صنایع از محل ارز خودشان و صادرات کالاهای تولیدی تحقق یابد شاهد جذب ارزهای سرگردان بخش خصوصی در خارج از کشور و همچنین بالارفتن میزان موجودی غلات خواهیم بود.

دولت چگونه می تواند یارانه نان را اصلاح کند؟

وی به راهکار این اتفاق اشاره و اضافه کرد: با توجه به شرایط موجود در کشور و جهان، قاعدتاً دولت باید نحوه توزیع یارانه نان را اصلاح کند. این اصلاح می‌تواند به این روش باشد که قیمت نان را در قیمت فعلی ثابت نگاه دارد. در این حالت بانک مرکزی میتواند دستگاه‌های پوز نانوایی‌ها را به کارت‌های بانکی سرپرست‌های خانوار متصل کند تا یارانه نان (۱۱۰ هزار میلیارد تومان) به‌طور مستقیم از طریق کارت‌های سرپرست‌های خانوار واریز شود.

امینی فرد گفت: با این شیوه مردم می توانند نان ارزان مثلاً ۵۰۰ تومانی را با سهمیه مشخص کارت‌های یارانه خود خریداری کنند. در این صورت هرکس که بخواهد، آرد یا نان خارج از مصرف معمول (مثل مصارف قنادی یا دامداری) تنها با قیمت آزاد در دسترس او خواهد بود. با روش مذکور انحراف یارانه‌ها به شکل قابل توجهی کم خواهد شد ضمن اینکه راهکار ارائه شده توسط دولتمردان نیز تقریباً همین است و به نظر می رسد مسئولان قصد اجرای این طرح را داشته باشند.