سفر مقام اتحادیه اروپا به تهران/ «انریکه مورا» به دنبال چیست؟

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: روزنامه انگلیسی زبان تهران تایمز در گزارشی به سفر انریکه مورا هماهنگ کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات برجام پرداخته و می‌نویسد که سفر او برای بررسی چگونگی ادامه روند مذاکراتی صورت گرفته است که وقفه دو ماهه آن زنگ خطری برای شکست احتمالی این مذاکرات محسوب می‌شود. مشروح این گزارش از نظر می‌گذرد؛

سفر مورا به تهران در حالی انجام شد که رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جوزف بورل، بر ازسرگیری هر چه سریع‌تر مذاکرات وین برای احیای توافق برجام که در سال ۲۰۱۵ امضا شد اصرار می ورزد. او با بیان این که وقفه کنونی مذاکرات نمی‌تواند ادامه داشته باشد گفت: نمی‌توانیم برای همیشه به همین منوال ادامه بدهیم.

بورل در تلاش برای راه اندازی مجدد مذاکرات وین، اعزام مورا به تهران را آخرین تیر ترکش خود خواند. او در مصاحبه با فایننشال تایمز اعلام کرد که در صدد یافتن راه میانه ای برای خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست آمریکا برای سازمان‌های تروریستی خارجی است.

ایران در آخرین دور مذاکرات وین که تقریباً دو ماه پیش پایان یافت، در میان خواسته‌های خود این را نیز مطرح کرد که نام سپاه باید از لیست تروریستی خارج شود. آمریکا با این درخواست مخالفت کرد و مذاکرات متوقف شد.

بورل گفت که اتحادیه اروپا تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا برای خروج سپاه از لیست سازمان‌های تروریستی راه میانه ای پیدا کند. به نوشته فایننشال تایمز، سناریوی پیشنهادی بورل این است که بدنه سپاه پاسداران از این لیست حذف شود اما سایر بخش‌های این سازمان همچنان در لیست باقی بماند.

گفته می‌شود مورا در جریان سفر خود به تهران برای شکست بن بست مساله خروج سپاه از لیست تروریستی آمریکا ابتکار عمل جدیدی ارائه خواهد داد. به نوشته روزنامه قطری العربیه الجدید، قرار بود سفر مورا به تهران چند هفته پیش انجام شود اما تمایل کافی از سوی تهران برای انجام این سفر وجود نداشت.

این روزنامه عربی به نقل از منابع ایرانی نوشت که سفر مورا به تهران پس از آن تأیید شد که اروپاییان از وجود یک ابتکار عمل اروپایی-آمریکایی برای پیشبرد مذاکرات وین در جهت حل موارد باقی مانده خبر دادند.

به نوشته این روزنامه عربی، دلیل موافقت تهران با سفر مورا این بود که ایران تلاش می‌کند با به حرکت درآوردن جریان راکد مذاکرات وین دوباره آن را به حرکت درآورده و به یک توافق محکم دست پیدا کند.

به گفته آنها، سفر هماهنگ کننده اتحادیه اروپا به تهران تا روز جمعه ادامه خواهد داشت و او در این مدت با مقام‌های ایرانی از جمله مذاکراه کننده ارشد ایران، علی باقری کنی، و وزیر امور خارجه حسین امیر عبداللهیان گفت و گوهای فشرده‌ای خواهد داشت.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، علی شمخانی، روز سه شنبه گفت که ایران برای رفع تحریم‌های ظالمانه همسو با مذاکرات وین پیش خواهد رفت و سفر مورا به تهران نیز در راستای همین هدف انجام شده است.

نور نیوز که یک سایت خبری نزدیک به شورای عالی امنیت ملی است، سفر مورا به تهران را گامی به جلو توصیف کرد و نوشت که رسیدن به توافق هنوز هم ممکن است. به نوشته نور نیوز: دستیابی به یک توافق محکم، پایدار و معتبر ممکن است اما مستلزم واقع گرایی واشنگتن و عبرت گرفتن از اشتباهاتی است که منجر به شرایط پیچیده حاضر شده است.

با این حال، موفقیت سفر مورا تا حدود زیادی به طرح‌هایی بستگی دارد که او در مدت اقامتش در تهران ارائه خواهد داد. سخنگوی وزارت امورخارجه، سعید خطیب زاده، در هفته جاری اعلام کرد وظیفه اصلی مورا انتقال پیام‌های ایران و سایر طرف‌های مذاکرات وین به یکدیگر است.

به گفته خطیب زاده در آخرین نشست مطبوعاتی اش، تقریباً می‌توان با اطمینان گفت که یکی از این پیام‌ها می‌تواند پیشنهاد بورل برای حل مساله خروج سپاه از لیست تروریستی باشد. اما به نظر نمی‌رسد این پیشنهاد، که ظاهراً چندان هم خواسته‌ی ایران را برآورده نمی‌کند، بتواند به پیشرفت مذاکرات کمک کند.

وی با اشاره به تعهد ایران برای به نتیجه رساندن مذاکرات افزود: اگر آمریکا چیزی را که از ما گرفته است به ما برگرداند و حقوق تضییع شده ایرانیان را بپذیرد، ما می‌توانیم یک روز پس از بازگشت مورا به وین توافق را امضا کنیم. سفر مورا می‌تواند این مذاکرات را به مسیر درست بازگرداند.

این که آیا تلاش‌های مورا می‌تواند به شکستن یخ مذاکرات کمک کند هنوز مشخص نیست. در طول دو ماه گذشته او تماس‌های نزدیکی با مذاکراه کننده ارشد ایران باقری کنی برقرار کرد. بنابراین اکنون باید مساله مهمی وجود داشته باشد که مورا شخصاً به تهران سفر کرده است. مورا باید طبق برنامه کاری اش با باقری کنی ملاقات می‌کرد اما خواستار دیدارهایی هم با مقام‌های خارج از وزارت خارجه شده است که احتمال دارد دبیر شورای عالی امنیت ملی عالی شمخانی یکی از آنها باشد. با این وجود تا زمان نگارش این گزارش، هنوز مشخص نشده است که مورا بجز باقری کنی با مقام‌های دیگری نیز دیدار کند.