فوتبالیستی که او را با نام«پدر ترانه» می‌شناسند/فقر فرهنگی فوتبال

جعفر صادقی کارگردان مستند «سمفونی حمید» که این روزها به‌صورت آنلاین در حال اکران است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این مستند گفت: «سمفونی حمید» مستندی از زندگی ورزشی و خصوصی حمید علیدوستی ستاره فوتبال دهه ۶۰ ایران است که خیلی از مردم او را به نام پدر ترانه علیدوستی می‌شناسند. در این مستند به زندگی ورزشی و شخصی علیدوستی که زندگی متفاوتی با دیگر فوتبالیستان دارد، می‌پردازیم و می‌بینیم که این شخصیت برخلاف بسیاری از چهره‌های ورزشی علاقه‌مند به مطالعه، خواندن کتاب، دیدن فیلم است.

وی درباره تلفیق فرهنگ و ورزش و تاثیر آن‌ها بر یکدیگر بیان کرد: سال‌هاست که شرایط فرهنگی در فوتبال کشور ما متزلزل شده و مناسب نیست. شاید سال‌های گذشته مساله کمبود فرهنگ تنها روی سکوها و بخشی از هواداران مطرح بود اما این روزها این کمبود را در میان بازیکنان، کادر فنی و… هم می‌بینیم. به‌نظر می‌رسد که فقر فرهنگی به بدنه فوتبال رسوخ پیدا کرده است.

صادقی درباره علت این مساله بیان کرد: بخشی به دلیل مهیا نبودن شرایط فرهنگی و کمبود پرداخت به این مساله مهم است یعنی باشگاه‌های فوتبال ما به نام باشگاه‌های فرهنگی و ورزشی فعالیت می‌کنند اما ما خیلی شرایط مناسبی در این زمینه نداریم. قطعاً پرداختن به زندگی شخصیت‌هایی مثل حمید علیدوستی که علاوه بر فوتبال به‌صورت واقعی در زمینه‌های دیگر فعالیت و زندگی فرهنگی مناسبی داشته است، می‌تواند به‌طور غیر مستقیم بر جامعه تاثیر بگذارد اما کافی نیست و باید پیوسته به‌عنوان دغدغه رسانه‌ها و باشگاه‌های ورزشی ادامه داشته باشد.

این فیلمساز با اشاره به اینکه به‌صورت تخصصی به ساخت فیلم‌های ورزشی علاقه دارد درباره مشکلات ساخت و اکران اینگونه فیلم‌ها در سینمای ایران اظهار کرد: من با فیلم «فرشاد آقای گل» که مستند مستقل ورزشی محسوب می‌شود در یازدهمین دوره جشنواره فیلم‌های ورزشی حضور داشتم که رکورد تعداد مخاطب را زد اما چون به صورت مستقل ساخته شده بود، خیلی به آن توجهی نشد. همچنین مستند «سمفونی حمید» در پانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور داشت اما باز هم برخلاف تعداد مخاطبان بالا، چندان مورد توجه جشنواره قرار نگرفت.

صادقی ادامه داد: به‌طور کلی فیلم‌های ورزشی چندان در صدر توجه رسانه‌های فرهنگی نیستند پس در اکران نیز علاقه‌ای در بیننده به‌وجود نمی‌آید. مدت‌هاست که سینمای ما به چند ژانر خاص محدود شده است، این مساله باعث می‌شود که ناخودآگاه ذائقه مخاطب تغییر کند و فیلمسازی در ژانرهایی مختلف مثل ورزشی به دلیل نپرداختن رسانه‌ها و در ادامه نبود سرمایه‌گذاری در آن زمینه‌ها، سخت شود. امیدوارم جشنواره فیلم‌های ورزشی باعث شود که موضوع ورزش در سینما بیشتر دیده و مشکلاتش که بخش عمده‌ای از آن نبود سرمایه است، کم شود.

وی درباره روند تحقیق در فیلم‌های ورزشی نیز تصریح کرد: من از سال ۱۳۸۸ به‌صورت تخصصی در زمینه پژوهش فوتبال کار می‌کنم و این مساله باعث می‌شود که وقتی می‌خواهم فیلمی را در حوزه ورزش بسازم از نظر پژوهشی اطلاعات جامعی داشته باشم. هرچقدر موضوع فیلم خاص‌تر می‌شود، رسیدن به منابع و متریال‌های کافی سخت‌تر می‌شود برای مثال پیش از ساخت «سمفونی حمید» تمام شماره‌های مجله دنیای ورزش از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۷۷ را جمع‌آوری کردم و پس از ۹ ماه توانستم به اطلاعات موثقی برسم. فضای اینترنت ما چندان اطلاعات درست و دقیقی ندارد پس به دست آوردن اطلاعات برای ساخت فیلم بسیار سخت است.

کارگردان مستند «سمفونی حمید» تاکید کرد: سال‌هاست که ما در ایران پژوهش را جدی نمی‌گیریم، برخی از فیلمسازان در طول یک سال چند فیلم با موضوعات مختلف می‌سازند که بسیاری از اطلاعات‌شان را از طریق اینترنت جمع‌آوری می‌کنند در صورتی که این فضا چندان مناسب پژوهش نیست، پژوهش چیزی فراتر از جمع‌آوری اطلاعات است.

صادقی در بخش دیگری از صحبت‌هایش و در پایان درباره جشنواره فیلم‌های ورزشی عنوان کرد: خیلی خوشحالم که دوره سیزدهم جشنواره فیلم‌های ورزشی دقیق‌تر از دوره‌های پیشین خود برگزار می‌شود، ظاهراً تلویزیون نیز پوشش دقیق‌تری از این رویداد خواهد داشت که نشانگر بهتر برگزار شدن جشنواره فیلم‌های ورزشی است. برگزاری جشنواره باعث خوشحالی فیلمسازان ورزشی است و برگزاری آن باعث می‌شود تا بیننده‌ها آشنایی بیشتری با موضوع ورزش داشته باشند و شاید حس کنند که می‌توانند ارتباط بهتری با آن برقرار کنند.