وضعیت شیوع سنگ‌ های دستگاه ادراری در ایران

به گزارش خبرگزاری مهر، علی حمیدی مدنی، دبیر علمی بیست و پنجمین کنگره جامع اورولوژی ایران گفت: یکی از مهمترین مشکلات و بیماری‌هایی که جوامع بشری با آن مواجه هستند، سنگ دستگاه ادراری است، سنگ دستگاه ادراری جزو سه بیماری بسیار شایع دستگاه ادراری محسوب می‌شود و به طور کلی مشکلات پروستات، عفونت ادراری و سنگ دستگاه ادراری سه بیماری بسیار شایع دستگاه ادراری و تناسلی محسوب می‌شوند.

وی با بیان اینکه بر اساس مستنداتی که در جهان موجود است از زمان‌های بسیار قدیم و بشر اولیه نیز مشکل سنگ‌های دستگاه ادراری وجود داشته است، گفت: بر اساس مطالعات کشوری که در استان‌های مختلف انجام گرفته از هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۳۶ نفر مبتلا به سنگ وجود دارد که این آمار در استان‌های مختلف متفاوت و در برخی استان‌ها و شهرها کمتر و در برخی از استان‌ها بیشتر است.

حمیدی مدنی بیان داشت: موضوعات اقلیمی، فرهنگی، رژیم غذایی و سبک زندگی در بروز و پیشگیری از سنگ‌های دستگاه ادراری بسیار حائز اهمیت است و آمارها نشان می‌دهد که ایران به اصطلاح روی کمربند سنگ واقع شده و سنگ دستگاه ادراری بیماری شایع و بومی در کشور ما محسوب می‌شود بر همین اساس بر خلاف بسیاری از کشورها که ابتلاء به سنگ دستگاه ادراری در جمعیت مسن و بیشتر در رده‌های چهارم و ششم زندگی ایجاد می‌شود در ایران حتی کودکان کمتر از یک سال هم ممکن است مبتلا به سنگ دستگاه ادراری شوند.

وی با اشاره به اینکه ابتلاء به سنگ دستگاه ادراری هزینه‌هایی را برای سیستم سلامت و خانواده‌ها به همراه دارد و برای بیمار می‌تواند با دردهای بسیاری همراه باشد و کیفیت زندگی آن را تحت تأثیر تأثیر قرار دهد، گفت: لذا پیشگیری از ابتلاء به سنگ دستگاه ادراری بسیار حائز اهمیت است.

دبیر انجمن اورولوژی شاخه گیلان با اشاره به اینکه دلایل متعددی در بروز سنگ دستگاه ادراری نقش دارد، خاطرنشان کرد: موضوعات منطقه‌ای، اقلیم، کیفیت هوا، سبک زندگی، رژیم غذایی، میزان مصرف مایعات و جنسیت از جمله دلایل ابتلاء به این بیماری است.

حمیدی مدنی با اشاره به اینکه ابتلاء به سنگ‌های دستگاه ادراری به طور کلی در مردان شایع‌تر از زنان است، گفت: البته در حال حاضر سرعت ابتلاء به سنگ دستگاه‌های ادراری در زنان هم افزایش یافته چرا که امروزه زنان کم تحرکی و افزایش وزن بیشتری دارند و رژیم غذایی آنها به صورتی است که آنها را در معرض ابتلاء به سنگ دستگاه ادراری قرار می‌دهد.

وی در مورد علائم بالینی سنگ دستگاه ادراری گفت: سنگ دستگاه ادراری مانند سنگ کلیه ممکن است هیچ علامت بالینی نداشته باشد و یا اینکه در برخی افراد با علامت‌های بسیار شدید و آزاردهنده همراه شود به طور کلی درد پهلو، درد قسمت تحتانی شکم و تیر کشیدگی در کشاله ران‌ها، وجود خون در ادرار، تکرر و سوزش ادرار و تب و لرزی که همراه با تغییر رنگ ادرار باشند از جمله علائم بالینی ابتلاء به سنگ دستگاه ادراری است.

دبیر علمی بیست و پنجمین کنگره جامع اورولوژی ایران خاطرنشان کرد: زمانی که بیمار به پزشک مراجعه می‌کند و همکاران ما با گرفتن شرح حال بیمار، انجام معاینه فیزیکی و همچنین پیشنهاد انجام تصویر برداری سه بعدی مانند سی تی اسکن بدون تزریق و یا انجام سونوگرافی نسبت به بررسی اندازه، موقعیت سنگ، تعداد سنگ‌ها و کارکرد کلیه اقدام می‌کنند و پس از آن تصمیم به درمان گرفته می‌شود.

وی یادآور شد: در بسیاری از مواقع پزشکان محافظه‌کارانه یعنی با توصیه به فعالیت‌های فیزیکی و نوشیدن آب کافی نسبت به درمان بیمار اقدام می‌کنند ولی در برخی از بیماران نیاز به درمان طبی و دارویی و دخالت جراحی است که البته امروزه با پیشرفت درمان سنگ دستگاه ادراری جراحی‌های سنتی یا باز به طور کامل می‌توان گفت که کنار گذاشته شده و به فراموشی رفته است و اکنون ۹۰ درصد سنگ‌های ادراری با روش‌های آندوسکوپی قابل مدیریت و درمان هستند.

وی با اشاره به اینکه اگر بیمار به موقع سنگ دستگاه ادراری آن تشخیص داده شود با روش‌های ساده‌تر می‌توان آن را درمان کرد، گفت: مهمترین بحث در زمینه سنگ‌های دستگاه ادراری پیشگیری است چرا که سبک زندگی در کاهش ابتلاء به این بیماری بسیار حائز اهمیت است. اگر فرد مایعات به صورت روزانه به اندازه کافی بنوشد و تحرک و انجام ورزش را در دستور کار خود قرار دهد همچنین رژیم غذایی متعادل از همه ترکیبات به اندازه مناسب داشته باشد قطعاً کمتر مبتلا به این بیماری خواهد شد.

مدنی خاطرنشان کرد: رژیم‌های غذایی حاوی نمک و پروتئین حیوانی احتمال ابتلاء به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد بنابراین توصیه می‌شود که افراد نسبت به مصرف کمتر نمک و پروتئین حیوانی اقدام کنند و مایعات به نحوی به نوشتند که روزانه ۲ تا ۲.۵ لیتر ادرار تولید کنند و یا اداره فرد به حدی باشد که شفاف و روشن باشد.