لغو قانون حمل سلاح در آمریکا؛ شاید زمانی دیگر

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - نعمت حسینی: یکی از شدیدترین حوادث کشتار با اسلحه در تاریخ ایالات متحده، هفته پیش در تگزاس به وقوع پیوست. هیجانات عمومی در اوج قلیان است و طبیعتاً اولین سوالی که مطرح می‌شود این است که چرا با وجود این همه کشتار، حمل اسلحه در آمریکا محدود نمی‌شود؟ چرا در کشوری که طبق آمارها حدود ۱۲۰ نفر در روز و بیش از ۴۳ هزار نفر در سال با اسلحه کشته می‌شوند، هیچ فکری برای حل این مشکل نمی‌شود؟

برخی بر این باورند که لابی معروف اسلحه مانع از به جریان افتادن و تصویب چنین طرحی می‌شود ولی این همه ماجرا نیست.

برای فهم و درک اینکه چرا مردم در آمریکا مایل به لغو قانون حمل و نگهداری اسلحه نیستند، باید نقبی به داخل جامعه‌ی آمریکا زد و تاریخ و خصوصاً لایه‌های زیرین جامعه و فرهنگ سیاسی این کشور را مورد بررسی قرار داد.

آمریکایی‌ها نسبت به خدشه وارد شدن به منافع ملی خود بسیار حساس هستند لابی‌ها فرزند مشروع و طبیعی روابط میان کنگره و دولت در تاریخ و فرهنگ سیاسی آمریکا بوده و هستند. خاصیت قانون اساسی ایالات متحده به گونه‬ ‏ای بوده که این لابی‌ها شکل گرفته‏ و حتی به ثبت رسمی نیز ‏رسیده اند، ولی آنچه کمی عجیب به نظر می‌رسد آن است که بخواهیم دلیل برخی مسائل را در وجود لابی‌ها جست‌وجو کنیم. این گونه تلاش‌ها نه تنها کمکی به گره‌ها و مسائل ذهنی ما نخواهد کرد بلکه با مغشوش کردن آن، سبب پیچیدگی هر چه بیشتر موضوع نیز خواهد شد.

با اقرار به اینکه لابی‏گری بخشی لاینفک از روند قانون‌گذاری در آمریکا می‌باشد و نقش آن را باید به جای خود به رسمیت شناخت، سهم عمده‌ی حمایت و یا عدم حمایت نمایندگان کنگره از یک قانون را باید در تاریخ و فرهنگ و یا به عبارت دقیق‌تر تأثیر تاریخ و حوادث روزگار بر شکل گیری منافع ملی آمریکاییان جست. به بیان دیگر، در ترازو و معیار خوب و یا بد بودن یک قانون، کفه‌ی منافع ملی سنگین‌تر از دیگر کفه‌ها مانند لابی و غیره است و در تحلیل نهایی، این منافع ملی و جمعی آمریکایی هاست که چراغ راهنمای اکثر سیاست‌گذاران کنگره است. به همین دلیل، راز حمایت اکثریت نمایندگان کنگره از قانون حمل اسلحه را باید در جایی دیگر و در «لیبرالیسم» جست و نه در وجود لابی اسلحه‏ در کنگره.

لیبرالیسم و ارزش‌های لیبرالی یکی از بارزترین شاخص‌‏های منافع ملی آمریکاست. لیبرالیسم عمیقاً در فرهنگ سیاسی این کشور ریشه دوانده است و با ذهن و روح مردم این کشور عجین شده است.

آمریکایی‌ها منافع ملی خود را بر اساس ارزش‌های لیبرالی تعریف می‌کنند و نسبت به خدشه وارد شدن به این ارزش‌ها بسیار حساس هستند. نکته بسیار مهم اینکه، در زمان تصویب قانون اساسی آمریکا در سال ۱۷۸۹، ایالت‌های سیزده گانه، امضا و پذیرش قانون اساسی را منوط به گنجاندن ۱۰ متمم اولیه قانون اساسی کردند (متمم دوم مربوط به حمل آزادانه اسلحه است) که علت و چرایی این مسئله نیز بحثی تاریخی است که خود به مقاله‌ای جداگانه نیاز دارد.

حساسیت‌های مربوط به ارزش‌های لیبرالی در ایالات متحده تا بدان حد است که اهالی آن دیار، حتی به بهای غیر دموکراتیک نمودن برخی نهادها اصرار بر لیبرال بودن نظام خود دارند. از مصادیق غیردمکراتیک بودن این نظام می‌توان به انتخاب ۹ قاضی مادام ‏العمر دادگاه فدرال توسط رئیس‏جمهور (دادگاه فدرال یکی از ۳ قوه‌ی حکومتی در آمریکا است)، انتخاب ۲ سناتور از هر ایالت بدون توجه به جمعیت آن ایالت و یا وجود آرا الکترال در انتخابات ریاست جمهوری اشاره نمود. همانطور که می‌بینید در هر سه قوه، نظام به نوعی از مسیر دموکراسی خارج شده تا ارزش‌های لیبرالی در جامعه حفظ گردد.

لیبرالیسم و ارزش‌های لیبرالی یکی از بارزترین شاخص‌‏های منافع ملی آمریکاست توجه مردم آمریکا به نظام لیبرالی و اعتقاد به یک دولت حداقلی باعث شده تا مردم این کشور حفاظت از خود و خانواده شأن را نه وظیفه حکومت که بلکه وظیفه خود بدانند. این موضوع در پیمایشی که توسط مؤسسه گالوپ انجام شده نیز کاملاً هویدا و مشخص است. بر اساس این پیمایش ۴۴٪ از مردم آمریکا در منزل خود اسلحه دارند و ۸۸٪ درصد از این افراد، علت نگهداری اسلحه را حفاظت از خود و خانواده خود می‌دانند.

بنابراین، در تحلیل نهایی اگر بخواهیم عوامل مؤثر در «عدم وضع قانون محدودیت در حمل اسلحه» را رده‬ ‏بندی کنیم، بیشترین وزن را باید به منافع ملی (ارزش‌های فرهنگی و لیبرالی آمریکا) داد و در مرحله‌ی بعدی، می‌توان با وزن کمتری از وجود لابی اسلحه یاد کرد.

دقت داشته باشیم سهم لابی اسلحه را آن قدر زیاد نکنیم تا یادمان برود که از بین چهار رئیس‏ جمهور مقتول آمریکا سه تن از آن‌ها، که اتفاقاً از معروف‌ترین رؤسای جمهور آمریکا بوده ‏اند، قربانی حمل آزادانه‌ی اسلحه بودند.