مافیای کنکور چه کسانی هستند؟/ دستاورد ۱۲ سال تحصیل؛ تقریباً هیچ!

محمدمهدی انتظار نویسنده و تدوینگر مستند کوتاه «۱۲ – هیچ» همزمان با عرضه تلویزیونی این مستند به خبرنگار مهر بیان کرد: اخیراً خبری منتشر شد مبنی بر اینکه قانونی تصویب شده تا کنکور از این پس دو مرحله‌ای برگزار شود و درس‌های عمومی از آن حذف کردند. این مساله برای امروز و دیروز نیست، بحث بر سر حل مشکل کنکور در کشور از سال‌ها پیش شروع شده بود. مساله اینجاست که آیا کنکور واقعاً مشکل است یا رسانه‌ها از آن برای ما یک غول بزرگ و ترسناک می‌سازند؟ اگر مشکل محسوب می‌شود، حل این مشکل تا چه میزان اولویت دارد؟

وی افزود: مدت‌هاست موافقان و مخالفان، بر سر حذف کنکور با راه انداختن دوقطبی‌ها مانع بسط افکار عمومی به دیگر مشکلات آموزشی می‌شوند. به عبارتی دیگر، کنکور را آنقدر مشکل جلوه می‌دهند که اذهان عمومی به سمت مشکلات اساسی و عدیده آموزش و پرورش سوق پیدا نکند. سود این پروپاگانداسازی ها فقط و فقط در جیب کاسبان کنکور می‌رود! کاسبان کنکور، چه عبارت آشنایی! در طول ساخت مستند کوتاه «۱۲ – هیچ» و مواجهه با مسئولینی که کنکور را بهانه می‌کنند تا از زیر بار حل کردن مشکلات آموزش و پرورش، شانه خالی کنند، مدام به یاد سیاستمداری می‌افتادیم که مشکلات کشور را حل نمی‌کرد و تحریم‌ها را بهانه حل نشدن مشکلات معرفی می‌کرد!

انتظار اظهار کرد: این تصور که با حل مساله کنکور، مسائل آموزش و پرورش حل می‌شود احمقانه است! واقعیت اینجاست که کنکور به خودی خود مشکلاتی دارد اما حذف کردن آن یا دو مرحله‌ای کردنش، دردی از دانش آموزان دوا نمی‌کند. مشکل ما اساساً با خود نظام آموزشی است! حرف ما این است که روش‌های سیستم آموزشی ما اساساً غلط است! نقد ما به خود سیستم آموزشی کشور است. سیستمی که دوازده سال از عمر دانش آموزان در آن می‌گذرد تا حدی که از مدارس به‌عنوان خانه دوم دانش آموزان یاد می‌شود اما حاصل این ۱۲ سال تقریباً هیچ است! دانش آموزی که ۱۲ سال از بهترین سال‌های عمرش را صرف تحصیل در این سیستم آموزشی می‌کند، پس از ورود به جامعه، حتی از ابتدایی‌ترین آداب اقتصادی و آداب معاشرت اجتماعی هم سر در نمی‌آورد! این مایه ننگ این سیستم است!

این نویسنده مطرح کرد: کافی است به آمار تغییر رشته در دانشگاه‌ها و آمار افرادی که به رشته دانشگاهی خود علاقه ندارند نگاهی بیاندازید، متوجه سردرگمی دانش آموزان و دانشجویان خواهید شد! این سردرگمی حاصل چیست؟ حاصل عدم شفافیت تحصیلی و عدم وجود روش‌های صحیح آموزشی است! عدم شفافیت تحصیلی به این معناست که دانش آموزان از آینده خود و رشته‌های دانشگاهی و آینده شغلی آن رشته‌ها آگاهی درستی ندارند به همین خاطر پس از آزمون کنکور، دچار سردرگمی می‌شوند و این وظیفه آموزش و پرورش است که شفافیت تحصیلی را برای دانش آموزان به ارمغان بیاورد. شفافیت تحصیلی تنها یکی از مشکلات عدیده آموزش و پرورش است. نظام آموزشی ما با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند که در این اثر سعی کردیم به صورت کلی به آنها اشاره داشته باشیم.

وی توضیح داد: ما در روند تولید مستند کوتاه «۱۲ – هیچ»، حتی در کف خیابان با خود مردم و به‌ویژه قشر محصل هم مصاحبه داشتیم که متأسفانه به دلیل محدودیت زمانی، فرصت این فراهم نشد تا آن مصاحبه‌ها و حرف‌ها را در اثر قرار دهیم. دل مردم هم از این سیستم آموزشی غلط خون بود! اکثر گلایه‌هایی که از آنها می‌شنیدیم در نقد مدرک‌گرایی این سیستم بود و ۱۲ سالی که تقریباً ارمغانش هیچ است! اسم مستند را هم از همین ۱۲ سالِ پوچ الهام گرفتیم.

انتظار مطرح کرد: رسانه‌ها سال هاست از کنکور غول می‌سازند. هدف ما از تولید این مستند این بود که غول کنکور را بشکنیم و با این نگاه غلط مبارزه کنیم! کنکور مشکل است اما همه مساله نیست! مساله این است که با وجود مشکلات اساسی سیستم آموزشی و روش‌های تحصیلی و وجود راه حل های مختلف برای حل مسائل، مسئولان آموزش و پرورش و وزارت علوم، گویی چشمشان را بر مشکلات بسته‌اند و تنها کنکور را می‌بینند و چنانچه مساله کنکور حل شود تمام مسائل حل می‌شود! در صورتی که اصلاً این طوری نیست و این پاک کردن صورت مساله است که نظام آموزش و پرورش ما ضعف‌های جدی تری نیز دارد. غول سازی که شاخ و دم ندارد! به هرحال، مافیای کنکور، تنها کسانی هستند که از بزرگنمایی کنکور منتفع می‌شوند و تنها بازنده این میدان، دانش آموزان اند!

وی در پایان گفت: پژوهش و تولید «۱۲_ هیچ»، حاصل دسترنج سه ماهه من و محمدحسین ابوالحسنی است. تجربه تولید این مستند کوتاه، از این جهت که در سال‌های اخیر هم من و هم آقای ابوالحسنی با مشکلات آموزشی مدارس و آزمون کنکور دست و پنجه نرم کردیم و از نزدیک آنها را لمس کردیم، تجربه لذت بخشی بود چرا که موضوع مستند، از تجارب زیستی ما بود و احساس می‌کنیم باری از روی دوش ما برداشته شده است. امیدوارم که توانسته باشیم در حد خودمان به تنویر افکار عمومی در این حوزه کمک کرده باشیم و در این ایام که قرار است این مستند کوتاه از شبکه مستند و فضای مجازی پخش شود حرف‌های درست و مهمی را خطاب به مسئولان نظام آموزشی زده باشیم.