خشکسالی و ریزگردها به جان جنگل‌های لرستان

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: مصائب بلوطستان تمامی ندارد، از خسارات زغال گیری و آتش‌سوزی و زوال گرفته تا آفت‌های رنگارنگی که هرروز زخمی بر پیکر این سرمایه بزرگ زاگرس می‌زند.

جنگل‌های لرستان خواب مرگ دیده‌اند

جنگل‌های لرستان با قرارگیری در قلب زاگرس اهمیت حیاتی برای این زیست بوم منحصر به فرد دارند چرا که از وسعت ۵.۸ میلیون هکتاری جنگل‌های ۱۱ استان زاگرسی ۱.۲ میلیون هکتار در لرستان قرار دارد تا این استان حائز رتبه دوم وسعت جنگل‌ها باشد، عنوانی که وقوع مخاطرات مختلف طبیعی و انسانی آن را تهدید می‌کند.

جنگل‌های استان لرستان با یک میلیون و ۲۱۷ هزار هکتار مساحت، جزو جنگل‌های ارزشمند زاگرس به شمار می‌روند که به لحاظ حفاظت از منابع پایه آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، قابلیت اکوتوریستی، مسائل زیست محیطی و… دارای اهمیت منحصر به فردی هستند.

استان لرستان به رغم دارا بودن ظرفیت‌های منحصر به فرد در زمینه اراضی جنگلی و مرتعی با مخاطرات جدی مواجه است، مخاطراتی که می‌رود عرصه‌های طبیعی این دیار را به دشت‌های بدون آب و علف تبدیل کند.

وقوع آتش سوزی‌های گاه و بیگاه در عرصه‌های جنگلی و مرتعی، چرای بی‌رویه دام، تعرض به عرصه‌های طبیعی و تغییر کاربری‌ها، اجرای پروژه‌های عمرانی غیرکارشناسی و… هر کدام زخمی را بر تن جنگل‌های بلوط زده‌اند تا سکته‌های مختلف، قلب این اکوسیستم را هر روز ضعیف‌تر کند.

جنگل‌هایی که اکسیژن ۱۲ میلیون انسان را تأمین می‌کنند

شیرزاد نجفی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان در این رابطه به مهر گفت: جنگل‌های استان لرستان اکسیژن ۱۲ میلیون نفر را تأمین می‌کنند، به همین منظور، حفاظت از جنگل‌های استان لرستان از اولویت‌های اصلی و مهم اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان به شمار می‌رود.

وی افزود: با توجه به تغییر اقلیم، کاهش بارش‌ها، وجود ریزگردها و گرم شدن هوا، حفاظت از جنگل‌های استان در اولویت اول کاری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان لرستان قرار داشته و دارد به نحوی که پایش جنگل‌ها، پیشگیری از ورود دام، جلوگیری از شخم زیر اشکوب و همچنین مبارزه بیولوژیک با آفات و بیماری‌های جنگلی از جمله اقدامات کاری اداره کل منابع طبیعی است که در حال انجام است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان با بیان اینکه هر هکتار جنگل در سال هزار متر مکعب آب را تولید می‌کند و جنگل‌های استان لرستان از این قضیه مستثنی نبوده و سالیانه یک میلیارد و دویست هزار متر مکعب آب را تولید و ذخیره می‌کنند، عنوان کرد: جنگل‌های لرستان معادل شش برابر سدهای موجود در استان، آب را ذخیره کرده و علاوه بر آن سالیانه بیش از ۸۰ میلیون تن گرد و غبار را جذب می‌کنند.

پروانه «برگ خوار» به جان جنگل‌های لرستان

نجفی عنوان کرد: سال گذشته بیش از ۱۱۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی استان به عنوان ذخیره گاه جنگلی شناسایی و ثبت شد که عملیات اصلاحی، احیا و حصارکشی از گونه‌های با ارزش و ژنتیک جنگل استان در دستور کار قرار گرفته است.

وی به کانون‌های بحرانی استان در خصوص شناسایی آفات و بیماری‌های جنگلی در استان اشاره کرد و اظهار کرد: در اسفند ماه ۱۴۰۰ و فروردین ۱۴۰۱ عملیات بیولوژیکی برای مبارزه با آفات و بیماری‌های جنگلی در سطح ۶۰۰ هکتار از جنگل‌های استان با محلول BT انجام شده که در برخی از نقاط جنگلی استان پروانه برگ خوار بلوط شناسایی و عملیات پایش در حال انجام است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان علت طغیان پروانه برگ خوار بلوط را کاهش بارش، گرم شدن هوا، بالا رفتن قند و پروتئین و کربوهیدرات در سطح برگ‌های درختان بلوط دانست و گفت: این اداره کل نسبت به شناسایی کانون‌های بحرانی اقدام و برای مبارزه با این آفت برگ خوار بلوط ضمن استفاده از محلول کم خطر BT از تله‌های نوری و مبارزه مکانیکی نیز استفاده کرده است.

همه مصائب جنگل‌های لرستان

نجفی وجود ارزش‌های متعدد و متنوع اقتصادی و زیست محیطی این منابع ارزشمند را تکیه‌گاه استواری بر تداوم زیست جانداران به ویژه انسان‌ها دانست و افزود: جنگل‌های کشور در مقایسه با سایر نقاط دنیا فقیر محسوب می‌شود ولی به لحاظ تنوع گونه‌ای و ذخایر ژنتیکی گیاهی در جهان، جنگل‌های زاگرس بی نظیر هستند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، عوامل تخریب جنگل‌های زاگرس را عوامل اقلیمی مانند خشکسالی، ریزگردها و آلاینده‌ها، چرای بی رویه دام، تبدیل و کشت زیر اشکوب جنگل‌ها، آفات و بیماری‌ها، توسعه معادن و راه‌ها، اجرای پروژه‌های عمرانی در دل جنگل‌ها، بالا رفتن سن، عدم زادآوری جنگل‌ها و… عنوان کرد و یادآور شد: جنگل‌های استان لرستان یک میلیون و ۲۱۷ هزار هکتار پراکنش دارند که به لحاظ وسعت، در رتبه دوم کشور قرار دارند.

بنابراین گزارش، مرور رویدادهای تلخی که هر روزه بر زاگرس می‌گذرد، حاوی پیام‌های ناگواری است، پیام‌هایی از خالی شدن دست مهم‌ترین اکوسیستم ایران، منطقه‌ای که بخش عمده‌ای از آب کشور را تأمین می‌کند و نقش مهمی در تغییرات آب و هوایی دارد.

استمرار تخریب‌های گسترده در جنگل‌های بلوط، زوال بلوط، گرد و غبار و از بین رفتن گونه‌های جانوری این منطقه می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور گرفتاری‌های متعددی را برای منطقه زاگرس به همراه داشته باشد.