نماز روز عید غدیر چگونه خوانده می شود؟

به گزارش خبرنگار مهر، ماه ذی الحجة از جمله زمان‌هایی در طول سال است که اعمال و فضیلت‌های فراوانی برای آن نقل شده است، مرحوم سید بن طاووس، در کتاب اقبال الاعمال که به بیان اعمال و فضیلت‌های روزها و ماه‌ها پرداخته است برای روز عید غدیر خم نماز همراه با دعاهایی روایت کرده است.

دو رکعت نماز بجا آورد و به سجده رود و «صد مرتبه» شکر خدا گوید، آنگاه سر از سجده بردارد و بخواند:

اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الْحَمْدَ وَحْدَکَ لَاشَرِیکَ لَکَ، وَأَنَّکَ واحِدٌ أَحَدٌ صَمَدٌ لَمْ تَلِدْ وَلَمْ تُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَکَ کُفُواً أَحَدٌ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَرَسُولُکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یَا مَنْ هُوَ کُلَّ یَوْمٍ فِی شَأْنٍ کَما کانَ مِنْ شَأْنِکَ أَنْ تَفَضَّلْتَ عَلَیَّ بِأَنْ جَعَلْتَنِی مِنْ أَهْلِ إِجابَتِکَ وَأَهْلِ دِینِکَ وَأَهْلِ دَعْوَتِکَ، وَوَفَّقْتَنِی لِذٰلِکَ فِی مُبْتَدَءِ خَلْقِی تَفَضُّلاً مِنْکَ وَکَرَماً وَجُوداً، ثُمَّ أَرْدَفْتَ الْفَضْلَ فَضْلاً، وَالْجُودَ جُوداً، وَالْکَرَمَ کَرَمَاً، رَأْفَةً مِنْکَ وَرَحْمَةً إِلیٰ أَنْ جَدَّدْتَ ذٰلِکَ الْعَهْدَ لِی تَجْدِیداً بَعْدَ تَجْدِیدِکَ خَلْقِی، وَکُنْتُ نَسْیاً مَنْسِیّاً ناسِیاً ساهِیاً غافِلاً، فَأَتْمَمْتَ نِعْمَتَکَ بِأَنْ ذَکَّرْتَنِی ذٰلِکَ وَمَنَنْتَ بِهِ عَلَیَّ وَهَدَیْتَنِی لَهُ، فَلْیَکُنْ مِنْ شَأْنِکَ یَا إِلٰهِی وَسَیِّدِی وَمَوْلایَ أَنْ تُتِمَّ لِی ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْنِیهِ حَتَّیٰ تَتَوَفَّانِی عَلَیٰ ذٰلِکَ وَأَنْتَ عَنِّی راضٍ، فَإِنَّکَ أَحَقُّ الْمُنْعِمِینَ أَنْ تُتِمَّ نِعْمَتَکَ عَلَیَّ؛

خدایا، از تو می‌خواهم به حق اینکه فقط سپاس ویژۀ توست، یگانه‌ای شریکی نداری و تویی یکتا، یگانه، بی‌نیاز، نزاده‌ای و نه زاده شده‌ای و یکتایی که همتایی نداری و محمّد بنده و رسول توست، درودهایت بر او و خاندانش، ای آن‌که هر روز در کاری است، چنان‌که در شأنت بود بر این‌که بر من لطف و محبت نمودی، به اینکه مرا از اهل اجابت و دین و دعوتت قرار دادی و در آغاز آفرینشم از روی لطف و محبت و بزرگواری و بخشش خویش، بر این امور موفّقم داشتی، سپس از روی رأفت و رحمتت، به دنبال آوردی این فضل را با فضلی دیگر و این جود را با جودی دیگر و این کرم را با کرمی دیگر تا اینکه آن پیمان را برایم از نو تازه کردی، پس از تجدید آفرینشم و حال آنکه در فراموشی کامل بودم، فراموش‌کار و بی توجّه و بی‌خبر، پس نعمتت را بر من تمام کردی، به اینکه آن پیمان را به یادم انداختی و به آن بر من منّت نهادی و به آن راهنمایی‌ام نمودی، پس باید از شأن تو باشد، ای معبودم و آقا و مولایم، اینکه آن را بر من تمام کنی و از دستم نگیری تا بر پایه آن از دنیایم ببری، درحالی‌که از من خشنود باشی، به یقین تو سزاوارترین نعمت‌دهندگانی، بر اینکه نعمتت را بر من تمام کنی؛

اللّٰهُمَّ سَمِعْنا وَأَطَعْنا وَأَجَبْنا داعِیَکَ بِمَنِّکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصِیرُ، آمَنّا بِاللّٰهِ وَحْدَهُ لَاشَرِیکَ لَهُ، وَبِرَسُو لِهِ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَصَدَّقْنا وَأَجَبْنا داعِیَ اللّٰهِ وَاتَّبَعْنا الرَّسُولَ فِی مُوالاةِ مَوْلانا وَمَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طالِبٍ عَبْدِاللّهِ، وَأَخِی رَسُولِهِ، وَالصِّدِّیقِ الْأَکْبَرِ، وَالْحُجَّةِ عَلَیٰ بَرِیَّتِهِ، الْمُؤَیِّدِ بِهِ نَبِیَّهُ وَدِینَهُ الْحَقَّ الْمُبِینَ، عَلَماً لِدِینِ اللّٰهِ، وَخازِناً لِعِلْمِهِ، وَعَیْبَةَ غَیْبِ اللّٰهِ، وَمَوْضِعَ سِرِّ اللّٰهِ، وَأَمِینَ اللّٰهِ عَلَیٰ خَلْقِهِ، وَشاهِدَهُ فِی بَرِیَّتِهِ. اللّٰهُمَّ ﴿رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلْإِیْمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ، رَبَّنا وَآتِنا مَا وَعَدْتَنا عَلَیٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لَاتُخْلِفُ الْمِیعادَ﴾

خدایا به لطف تو شنیدیم و اطاعت کردیم و دعوت‌کننده‌ات را اجابت نمودیم، تو را سپاس، آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و بازگشت ما به سوی توست، ایمان آوردیم به خدای یگانه، شریکی برای او نیست و به رسولش محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و تصدیق کردیم و دعوت‌کننده خدا را اجابت نمودیم و از پیامبرش پیروی کردیم، در رابطه با موالات مولایمان و مولای همه اهل ایمان، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، بنده خدا و برادر رسول خدا و صدّیق اکبر و حجّت بر مخلوقات خدا، آن مولایی که خدا پیامبر و دین بر حق و آشکارش را به وسیلۀ او حمایت کرد، نشانه دین خدا و خزانه‌دار دینش و ظرف غیب خدا و جایگاه راز خدا و امین خدا بر خلقش و گواه او در مخلوقاتش، خدایا «پروردگارا! به‌راستی ما صدای ندادهنده‌ای که مردم را به ایمان فرامی‌خوانْد شنیدیم که [می‌گفت:] به پروردگارتان ایمان آورید. پس ما ایمان آوردیم، پروردگارا! گناهانِ ما را بیامرز! و بدی‌هایمان را [از پروندۀ ما] محو کن! و ما را در زمرۀ نیکان بمیران! پروردگارا! آنچه که به‌وسیلۀ پیامبرانت به ما وعده داده‌ای عطایمان کن! و روز قیامت رسوایمان نساز؛ زیرا تو هرگز از وعده‌ات تخلّف نمی‌کنی»

فَإِنَّا یَا رَبَّنا بِمَنِّکَ وَلُطْفِکَ أَجَبْنا داعِیَکَ، وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ وَصَدَّقْناهُ، وَصَدَّقْنا مَوْلَی الْمُؤْمِنِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ، فَوَلِّنا مَا تَوَلَّیْنا، وَاحْشُرْنا مَعَ أَئِمَّتِنا فَإِنَّا بِهِمْ مُؤْمِنُونَ مُوقِنُونَ، وَلَهُمْ مُسَلِّمُونَ، آمَنَّا بِسِرِّهِمْ وَعَلانِیَتِهِمْ وَشاهِدِهِمْ وَغائِبِهِمْ، وَحَیِّهِمْ وَمَیِّتِهِمْ، وَرَضِینا بِهِمْ أَئِمَّةً وَقادَةً وَسادَةً، وَحَسْبُنا بِهِمْ بَیْنَنا وَبَیْنَ اللّٰهِ دُونَ خَلْقِهِ لَا نَبْتَغِی بِهِمْ بَدَلاً، وَلَا نَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِمْ وَلِیجَةً، وَبَرِئْنا إِلَی اللّٰهِ مِنْ کُلِّ مَنْ نَصَبَ لَهُمْ حَرْباً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ، وَکَفَرْنا بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ وَالْأَوْثانِ الْأَرْبَعَةِ وَأَشْیاعِهِمْ وَأَتْباعِهِمْ وَکُلِّ مَنْ والاهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ إِلیٰ آخِرِهِ؛

ما ای پروردگارمان به مهرورزی و لطفت، دعوت‌کننده‌ات را پاسخ گفتیم و از پیامبرت پیروی نمودیم و او را تصدیق کردیم و مولای مؤمنان را باور نمودیم و به جبت و طاغوت کفر ورزیدیم، ما را تابع آن را که به ولایت پذیرفتیم قرار بده و با امامانمان محشور فرما، ما به آنان ایمان و باور داریم و نسبت به آنان تسلیمیم، ایمان آوردیم به نهان و آشکارشان و حاضر و غایبشان و زنده و مرده‌شان و به آنان به عنوان پیشوایان و پیشروان و سروران خویش خشنود گشتیم و همانان، بین ما و خدا از سایر خلق بس‌اند، به جای آنان عوضی نجوییم و جز ایشان کسی را به عنوان خلیفه حق برنگیریم و به خدا بیزاری جستیم از هرکه از جنّ و انس، از اولین و آخرین، در برابرشان جنگی بر پا کرد و کافر شدیم به جبت و طاغوت و بت‌های چهارگانه و شیعیان و پیروانشان و هرکه از جنّ و انس دوستشان دارد، از اوّل روزگار تا پایانش؛

اللّٰهُمَّ إِنَّا نُشْهِدُکَ أَنَّا نَدِینُ بِما دانَ بِهِ مُحَمَّدٌ وَآلُ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، وَقَوْلُنا مَا قالُوا، وَدِینُنا مَا دانُوا بِهِ، مَا قالُوا بِهِ قُلْنا، وَمَا دانُوا بِهِ دِنَّا، وَمَا أَنْکَرُوا أَنْکَرْنا، وَمَنْ والَوْا والَیْنا، وَمَنْ عادَوْا عادَیْنا، وَمَنْ لَعَنُوا لَعَنَّا، وَمَنْ تَبَرَّأُوا مِنْهُ تَبَرَّأْنا مِنْهُ، وَمَنْ تَرَحَّمُوا عَلَیْهِ تَرَحَّمْنا عَلَیْهِ، آمَنَّا وَسَلَّمْنا وَرَضِینا وَاتَّبَعْنا مَوالِیَنا صَلَواتُ اللّٰهِ عَلَیْهِمْ.

خدایا تو را گواه می‌گیریم که ما معتقدیم به آنچه معتقد شدند به آن محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و گفتار ما آن است که آنان گفتند و دینمان همان است که آن‌ها متدّین به آن بودند، هرچه را گفتند گفتیم و به آنچه معتقد شدند معتقد شدیم و هرچه را انکار کردند انکار کردیم و هرکه را دوست داشتند دوست داشتیم و هرکه را دشمن داشتند دشمن داشتیم و هرکه را لعنت کردند لعنت کردیم و از هرکه بیزار شدند، از او بیزار شدیم و هرکه را مورد رحمت قرار دادند، مورد رحمت قرار دادیم، ایمان آوردیم و تسلیم و راضی شدیم و از موالیانمان (درود خدا بر آنان) پیروی کردیم.

اللّٰهُمَّ فَتَمِّمْ لَنا ذٰلِکَ وَلَا تَسْلُبْناهُ وَاجْعَلْهُ مُسْتَقِرّاً ثابِتاً عِنْدَنا، وَلَا تَجْعَلْهُ مُسْتَعاراً، وَأَحْیِنا مَا أَحْیَیْتَنا عَلَیْهِ، وَأَمِتْنا إِذا أَمَتَّنا عَلَیْهِ، آلُ مُحَمَّدٍ أَئِمَّتُنا فَبِهِمْ نَأْتَمُّ وَ إِیَّاهُمْ نُوالِی، وَعَدُوَّهُمْ عَدُوَّ اللّٰهِ نُعادِی، فَاجْعَلْنا مَعَهُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ، فَإِنَّا بِذٰلِکَ راضُونَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.

خدایا آن را بر ما کامل کن و از دستمان مگیر و آن را نزد ما مستقرّ و ثابت قرار ده و موقت مگردان و ما را بر آن زنده بدار تا گاهی که زنده‌مان داری و بر آن بمیران تا زمانی که ما را می‌میرانی، خاندان محمّد امامان ما هستند، به آنان اقتدا می‌کنیم و آنان را دوست می‌داریم، دشمنانشان را که دشمن خدایند دشمن می‌داریم، پس ما را در دنیا و آخرت با آنان قرار ده و از مقرّبان پیشگاهت گردان که ما به همان راضی هستیم، ای مهربان‌ترین مهربانان.

باز به سجده رود و «صد مرتبه» «الْحَمْدُ لِلّٰهِ» و «صد مرتبه» «شُکْراً لِلّٰهِ» بگوید.

روایت شده: هرکه این عمل را بجا آورد، ثواب کسی را داشته باشد که روز عید غدیر، خدمت حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) بیعت نموده باشد… تا پایان روایت.

بهتر این است که این نماز را نزدیک به هنگام گذشتن خورشید از لحظۀ ظهر بجا آورد که حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) را در آن ساعت برای مردم به امامت و خلافت نصب فرمود. در این نماز در رکعت اول پس از سوره «حَمد» سوره «قدر» و در رکعت دوم سوره «توحید» را بخواند.

[همچنین وارد شده که] غسل کند و نیم ساعت پیش از گذشتن خورشید از لحظۀ ظهر دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت سوره «حَمد» «یک بار» و سوره «توحید» «ده بار» و «آیت‌الکرسی» «ده بار» و «ده بار» «إِنّٰا أَنْزَلْنٰاهُ» خوانده شود که برابر صد هزار حج و صد هزار عمره است و باعث برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت او، به آسانی و عافیت از جانب خدای کریم است.

پوشیده نماند که در کتاب «اقبال» در بیان این نماز سوره «قدر» مقدّم بر «آیت‌الکرسی» ذکر شده و علاّمه مجلسی در «زاد المعاد» از کتاب «اقبال» پیروی کرده و سوره «قدر» را مقدّم داشته، چنان‌که این حقیر هم در کتاب‌های دیگر به این صورت ذکر کرده‌ام، ولی برابر با پی‌جویی زیادی که کردم، بیشتر «آیت‌الکرسی» را مقدّم بر «قدر» دیدم.
احتمال اینکه از قلم مبارک سید در کتاب «اقبال» سهوی شده، یا ناسخان در این نماز، نیز در عدد «حَمد» و هم در مقدّم داشتن «قدر» بر «آیت‌الکرسی» اشتباهی کرده‌اند، یا این‌که این عمل مستقلّی غیر از آن نماز است بسیار بعید به نظر می‌رسد و اللّٰه تعالی العالم، بهتر این است که پس از این نماز تمام این دعای بلندی را بخواند: «رَبَّنا إنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً…»