به گزارش خبرگزاری مهر، اندیشکده «شورای آتلانتیک» در گزارشی به راهبرد آمریکا در خاورمیانه پرداخت و موانع پیش روی این کشور را مورد بررسی قرار داد که در ادامه، خلاصه‌ای از آن می‌آید؛
رقابت طولانی‌مدت میان تهران- واشنگتن نشانگر دیدگاه‌های متفاوت آنها در مورد نظم منطقه‌ای ایده‌آل است.
ایالات متحده در خاورمیانه با موانعی مواجه است و نمی‌تواند کاملاً به اهداف خود دست یابد. این کشور برای مدتی طولانی یکی از مهمترین بازیگران خاورمیانه بوده و همواره به دنبال محافظت و حمایت از متحدان خود همچون عربستان‌سعودی و اسرائیل است تا از این طریق صادرات انرژی آنان به آمریکا و همچنین فروش تسلیحات خود به این دو بازیگر را تضمین کند.
البته آمریکا همواره در مسیر این تلاش با شکست مواجه شده تا جایی که در نهایت تصمیم گرفت حضور نظامی خود در خاورمیانه را کاهش داده و در عوض به دیگر نقاط آسیا روی آورد.
ایران یک بازیگر مهم منطقه‌ای و ایالات‌متحده یک قدرت جهانی است. هر دو کشور به دنبال این هستند که نظم منطقه‌ای را در راستای منافع خود تعریف کنند. روابط خصمانه این دو کشور نشان‌دهنده تمایل ایران برای تبدیل شدن به مهمترین و تاثیرگذارترین قدرت در منطقه و تلاش آمریکا برای جلوگیری از دستیابی ایران به این هدف است.
هدف اصلی ایالات‌متحده در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، این بود که مانع گسترش نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در خلیج فارس شود. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پس از جنگ ایالات متحده علیه عراق برای آزادسازی کویت در سال ۱۹۹۱، آمریکا حضور نظامی قابل توجهی در خاورمیانه یافت. هدف از این حضور نظامی این بود که ایران و عراق را مهار کنند و توافقنامه‌های صلح جدیدی بین کشورهای عربی، فلسطینی‌ها و اسرائیل امضا کنند.
پس از وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، ایالات‌متحده بیشتر به مبارزه با تروریسم و منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای تمرکز کرد. در همین راستا و بر اساس شواهد دروغینی مبنی بر وجود برنامه تسلیحات کشتار جمعی در عراق، آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کرد.
واشنگتن با انجام این کار، مسبب ایجاد شورشی شد که ارتش ایالات‌متحده را تا پایان سال ۲۰۱۱ در عراق تحت فشار شدید قرار داد. سپس، به دنبال خروج نیروهای آمریکا از عراق، بهار عربی آغاز شد.
با وجود تلاش‌های مکرر آمریکا برای تمرکز بیشتر بر چین اما این کشور هنوز هم منافع زیادی در خاورمیانه دارد. این کشور در خاورمیانه به دنبال تضمین جریان آزاد نفت، جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای وحفظ امنیت اسرائیل است.
از طرفی، ایران نیز به دنبال آن است که آمریکا را از منطقه بیرون کند. در همین راستا، ایران بر اساس برنامه چشم انداز ۲۰ ساله‌ای که دو دهه پیش منتشر شد، باید تا سال ۲۰۲۵ به مهمترین قدرت اقتصادی، نظامی و علمی خاورمیانه تبدیل شود.
هیچ یک از بازیگران منطقه‌ای به تنهایی توانایی کافی برای رهبری خاورمیانه را ندارند. ایران نیز سال‌ها است که تحت فشار تحریم‌های غرب قرار دارد.
ایالات‌متحده نیز در تلاش‌های خود برای چرخش به سمت دیگر کشورهای آسیا ناکام مانده‌است. بنابراین، باید گفت که هیچ قدرت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نمی‌تواند فقط با توجه به منافع خود در خاورمیانه یک نظم منطقه‌ای ایده‌آل ایجاد کند. تاریخ نشان داده که توازن قوا منطقی‌ترین راهکار برای شکل دادن نظم آینده است.
نظر شما