آشنایی بادیدگاه های فیلسوف روسی/الکساندر چگونه الهام بخش پوتین شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الجزیره، چندی پیش مقامات روسی از کشته شدن داریا، دختر الکساندر دوگین، فیلسوف روسی نزدیک به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در انفجار خودروی خود با بمبی که در زیر صندلی راننده در حومه پایتخت، مسکو کار گذاشته شده بود، خبر دادند.

در پی این حادثه، وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که اگر مشخص شود اوکراین در ترور داریا دست داشته است، این نوعی از تروریسم دولتی است که توسط کی یف انجام شده است.

داریا دوگین به عنوان منشی مطبوعاتی برای پدرش که از او به عنوان مغز متفکر پوتین یاد می شود، کار می کرد. دوگین یک ملی گرا و یکی از برجسته ترین نظریه پردازان ایدئولوژی کرملین بوده که پایان دوران لیبرالیسم غربی را پیش بینی کرده است.

رسانه های روسی به نقل از دنیس پوشلین، رئیس نیروهای طرفدار روسیه دونتسک، آنچه را که تروریست های رژیم اوکراین توصیف کرد، مسئول این انفجار دانست و افزود: آنها در تلاش بودند الکساندر دوگین را نابود کنند، اما آنها داریا دختر وی را ترور کردند.

دشمن اوکراین

این ترور، متفکر روس را دوباره در کانون توجه قرار داد و دوگین به عنوان دشمن اوکراین مستقل توصیف می شود. او به این دلیل مشهور است که می گوید: اوکراین به عنوان یک کشور معنای ژئوپلیتیکی ندارد.

اما بر اساس مقاله ای از مرلین لارول، مدیر مؤسسه مطالعات اروپا و روسیه در دانشگاه جورج واشنگتن، دوگین در بیان خود رادیکال و بیش از حد مبهم است و ایده های خود را به کلاسیک های راست افراطی اروپایی نزدیک می کند که متناسب با نیازهای دولت پوتین نیست.

بر اساس مقاله نویسنده در مجله بریتانیایی "Unherd"، دوگین هرگز عضو هیچ یک از بسیاری از سازمان های مهم جامعه مدنی نبود، حتی اگر می توانست الهام بخش برخی از تأثیرگذاران در صنعت نظامی و خدمات امنیتی باشد.

پشتیبانی از دولت پوتین

از دیگر روشنفکرانی که از دولت روسیه دفاع می‌کنند، می‌توان به دو تن از حامیان دوگین اشاره کرد: کنستانتین مالوفیف، تاجر ارتدکس، که یک کانال اینترنتی و گروه گفتگو را رهبری می‌کند، و اسقف تیخون، یکی از شخصیت‌های با نفوذ در کلیسای ارتدکس روسیه است و شایعه شده که یکی از معدود کسانی است که پوتین آنها را خیلی قبول دارد.

هر دوی آنها در تلاشند تا دستور کار ارزش های سنتی را پیش ببرند. نویسنده مقاله می‌گوید مالوفیف به یک شخصیت مرکزی در ارتباط روسیه با محافل راست افراطی و اشرافی اروپایی تبدیل شده است، در حالی که تیخون بر پر کردن شکاف بین کلیسا و کرملین و اطمینان از نزدیکی ایدئولوژیک بین آنها تمرکز دارد.

الهام بخش پوتین

از سوی دیگر، دوگین نیز اذعان می کند که تأثیر و نفوذ زیادی بر رئیس جمهور ولادیمیر پوتین دارد و فلسفه و دیدگاه خود را برای ایده هایی که به آنها اعتقاد دارد، از جمله چگونگی حل پرونده سوریه، توضیح می دهد.

دوگین - که مهمان برنامه "مصاحبه" الجزیره بود - ایده ها و دیدگاه های خود را برای مسیری که کشورش باید برای مقابله با نفوذ آمریکا در جهان طی کند، تشریح کرد و گفت که برداشت های او با دیدگاه های رئیس جمهورش پوتین به ویژه در مورد مسائل ژئوپلیتیک مطابقت دارد، و در واقع او تئوریزه می کند و پوتین در میدان عمل می کند. تفکرات او در اواسط دهه نود به ویژه در ارتش و سرویس های اطلاعاتی گسترش یافت.

دوگین رئیس جمهور روسیه را می ستاید و می گوید که حکومت پوتین بهترین حکومتی است که تاکنون در روسیه بر سرکار آمده است. زیرا بر اساس ارزش های سنتی و جامعه محافظه کار عمل می کند.

وی در دیدار قبلی خود از رشد و پیشرفت فلسفی و علمی خود که به گفته وی از طریق آشنایی با حیدر جمال، محقق و فیلسوف مشهور اسلامی آذربایجانی الاصل و نیز تمایلات سیاسی و عقیدتی وی آغاز کرده است، صحبت کرد. هنگامی که او از یک مخالف سرسخت بوریس یلتسین به نزدیک و مدافع حکومت پوتین تبدیل شد.

هویت روسی

دوگین با الجزیره در مورد هویت روسی و تغییرات بنیادین آن صحبت کرد. او معتقد است که در طول یک قرن هویت روسی دچار تغییرات گسترده ای شده است. متفکر روسی گفت که روسیه از لحاظ هویت سیاسی یک امپراتوری بود اما پس از انقلاب بلشویکی، به طور چشمگیری تغییر کرد و در سال ۱۹۹۱ هویت روسیه دوباره تغییر و این کشور به بخشی از دنیای غرب تبدیل شد. سپس پوتین دوباره هویت روسیه را تغییر و آن را به کشوری قدرتمند تبدیل کرد که از ارزش‌های محافظه‌کار خود دفاع می‌کند.

با این حال، دوگین تاکید می کند که گرایش غربی هنوز تا حد زیادی در روسیه وجود دارد و نخبگان لیبرال مقاومت شدیدی در برابر اصلاحات رئیس جمهور پوتین در مورد روسیه نشان می دهند. همچنین بخشی از روشنفکران لیبرال که گرایش غربی دارند مانع جهت گیری ویژه روسیه می شوند.

او همچنین معتقد است که تمدن های دیگر حق دارند بر آموزه های سیاسی خود تکیه کنند که مبتنی بر ارزش های خودشان است نه ارزش های غربی.

راه حل بحران سوریه

این متفکر روسی همچنین به مداخله کشورش در سوریه اشاره کرد و در این زمینه تاکید کرد که امور ژئوپلیتیکی تعریف خاصی از دیکتاتور یا تروریست یا ناقض حقوق بشر ندارد و از دیدگاه او درگیری در سوریه بین سوریه مستقل به نمایندگی بشار اسد و نیروهای مخالف تحت حمایت غرب است و به این نتیجه رسید که تا زمانی که مخالفان اسد از سوی غرب حمایت می شوند، منطقی است که کشورش از اسد حمایت کند.

به نظر متفکر روسی، راه حل مشکل سوریه باید در داخل خود سوریه و با همکاری روسیه، ایران، قطر، امارات و عربستان سعودی باشد، یعنی آنچه او ایدئولوژی لیبرالی نامید در پرونده سوریه وجود نداشته باشد.

گزارش شده است که متفکر روسی به ۹ زبان صحبت می کند و می گوید که مقدمات زبان عربی را آموخته است، اما از این که آن را خوب نمی داند، پشیمان است.

این فیلسوف روسی بیش از ۶۰ کتاب نوشت که مهمترین آنها کتاب «مبانی ژئوپلیتیک» است که در آن به تشریح مبانی سیاست جهانی و چگونگی حرکت و فعالیت روسیه در فضایی مخالف با رهبری آمریکا پرداخته است.

نظریه سیاسی چهارم

الکساندر دوگین اندیشمند روسی در بخش دوم گفت و گوی خود با برنامه «مصاحبه» بر نظریه چهارم سیاسی که به گفته وی گرایش ضد سرمایه داری است، به دیدگاه خود از تروریسم و روابط آن با ایران و ترکیه پرداخت.

دوگین چهارمین نظریه سیاسی را تئوری انقلاب و استعمار زدایی برای جامعه روسیه دانست و از اصالت تمدن و حقوق بشر روسیه دفاع می کند، اما نه بر اساس ارزش های غربی که به گفته وی جهان شمول نیست و در روسیه، جهان اسلام و چین کارآیی ندارد.

دوگین ضمن رد تسلط ارزش‌های لیبرال، با بیان اینکه قیام جهانی علیه ارزش‌های غربی وجود دارد، بر لزوم جستجوی راه‌ها و مکانیسم‌هایی برای هر کشوری برای ساختن نظام‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بر اساس اصول تمدنی خود تاکید کرد.

به نظر متفکر روسی، نظریه واحدی در مورد حقوق بشر در جهان وجود ندارد و جهان اسلام حقوق بشر را بر اساس شریعت اسلام و قرآن کریم تفسیر می کند و چین نیز حقوق بشر را بر اساس حقوق بشر را بر اساس معیارها و ارزش‌های خود تفسیر می کند. وی کشورها را به جستجوی راه‌ها و مکانیسم‌هایی برای ساختن نظام‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بر اساس اصول و تمدن خود فرا می‌خواند و می افزاید که همه کشورها باید مشتاق نوسازی و توسعه باشند زیرا مدرنیته و پیشرفت منحصر به غرب نیست.

فیلسوف روسی به این نتیجه رسید که نکته اصلی در ایده های او در نظریه سیاسی چهارم که مبتنی بر اصول ضد سرمایه داری و حمایت از عدالت اجتماعی است، نهفته است.

از سوی دیگر، متفکر روسی به موضوع تروریسم اشاره کرد و گفت که تعریف روشن و معیار مشخصی برای واژه تروریسم وجود ندارد. او افزود که آمریکا القاعده را تأسیس کرد و در آن زمان عناصر آن را شبه‌نظامی می‌دانست، اما پس از سقوط کمونیسم به تروریست تبدیل شدند. به همین ترتیب، جنبش طالبان افغانستان در روسیه در زمره تروریسم طبقه بندی می شود اما با گذشت زمان و پس از برقراری روابط با آن، دیگر طالبان تروریست معرفی نمی شود.

تعریف تروریسم

علی الظفیری در مصاحبه با دوگین موضوع تعریف تروریسم را به منافع دولت ها مرتبط دانست و مثالی از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه بیان کرد که گفت از موضع واشنگتن پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ حمایت کرد و در مقابل منتظر ماند تا دولت آمریکا جدایی‌طلبان چچنی را تروریست بخواند که این اتفاق نیفتاد. متفکر روسی گفت که پوتین در آن زمان معنای ملاحظات ژئوپلیتیکی را درک کرد.

در چارچوبی دیگر، دوگین - یکی از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان سیاسی روسیه - گفت که ایران متحد روسیه و یکی از مخالفان جهانی‌سازی و رهبری آمریکاست. او افزود که نسل جدید رهبران در خاورمیانه، و در عربستان سعودی، قطر و مصر به این نتیجه رسیدند که ماندن در مدار سیاست آمریکا برای جهان اسلام تبعات منفی دارد.

وی همچنین درباره ایده های خود صحبت کرد و گفت که حامی ارزش های سنتی اسلامی در ایران است، اما با این حال روابط قوی با ترکیه دارد و در ارتباط با آینده روسیه خاطرنشان کرد: روسیه، پوتین است و همه چیز را در سیاست او تعیین می کند. او در پایان سخنان خود گفت که در کشورش «قانون در برابر حاکم هیچی نیست».

گفتنی است که پس از به قدرت رسیدن پوتین در روسیه، مرحله جدیدی در فعالیت سیاسی دوگین آغاز شد که او از اردوگاه مخالفان رادیکال به اردوگاه طرفدار قدرت منتقل شد.