احساس خطر از تغییر در «تا اون»/ ماجرای موشی که به آگاهی مبتلا شد

هادی حوری هنرمند پیشکسوت تئاتر که این روزها با نمایش «تا اون» در تالار سایه مجموعه تئاتر شهر روی صحنه رفته است در این باره به خبرنگار مهر گفت: این نمایش قرار بود اسفند ۹۸ به صحنه برود اما جزو اولین نمایش‌هایی بود که به خاطر کرونا تعطیل شد و تنها بعد از ۲ اجرا در تماشاخانه دیوار چهارم کار را متوقف کردیم. در طول این ۲ سال گروه تئاتر «آدمک» چند اجرای نمایشنامه خوانی داشت از جمله نمایشنامه «پراگما» که با همراهی بهرام ابراهیمی، تبسم هاشمی، جمشید صفری و … به کارگردانی هلیا میرهادی اجرا شد.

وی ادامه داد: همچنین گروه ما در این مدت سه نمایش درباره بحران کرونا در جشنواره تئاتر آپارتمانی حوزه هنری با نام‌های «کووید ۱۹/۷۵»، «اجساد پنهان» و «آیلاند» داشت و همچنین ۲ نمایشنامه نیز به رشته نگارش درآوردم که یکی از آنها «ماری میان موهای مریم» نام دارد که توسط انتشارات نمایش منتشر شده و دیگری که «برهنه مقدس یا روز بخیر جناب ماندلا» است که همین روزها منتشر می‌شود. در واقع گروه ما در طول این مدت زیاد هم کم کار نبود اما فاصله‌ای که کرونا ایجاد کرد به ما اجازه نمی‌داد که نمایشی را روی صحنه ببریم و برنامه‌ریزی مناسبی هم برای حفظ سلامت تماشاگران و گروه اتخاذ نشده بود که البته این مشکل در همه جای دنیا مشاهده می‌شد چون هیچ کشوری آمادگی روبرو شدن با چنین معضلی را نداشت.

حوری درباره داستان نمایش «تا اون» بیان کرد: این اثر نمایشی درباره کسی است که مبتلا به آگاهی شده است. اینکه ما آگاه شویم یا مبتلا به آگاهی شویم با یکدیگر خیلی متفاوت است و در این نمایش کاراکتر اصلی که یک موش است مثل یک بیماری به آگاهی مبتلا شده است و این آگاهی به جای اینکه روشنایی و امید بیاورد با خودش تاریکی و ترس می‌آورد برای همین است این مساله که ما خودمان به سمت آگاهی برویم و آن را کسب کنیم یا اینکه به آن مبتلا بشویم با هم متفاوت است. در نمایش «تا اون» موشی مبتلا به آگاهی می‌شود و همین مساله باعث می‌شود بقیه موش‌های کلونی احساس خطر کنند چون ایجاد تغییر می‌کند و هر تغییر و دگرگونی برای ما اولین چیزی که به دنبال دارد هراس و ترس است.

وی ادامه داد: بعد از آن است که باید دید چه درصدی از این کلونی تغییر را می‌پذیرند و به سمت روشنایی می‌روند و چه درصدی تلاش می‌کنند که در همان شرایط بمانند چون ما در هر چیزی به دنبال امنیت هستیم و هر دگرگونی اول از همه امنیتمان را به هم می‌زند از این رو تلاش می‌کنیم تغییری در زندگی و حتی آگاهی مان ایجاد نشود. کسب دانش و علم ترسناک است چون اولین کاری که می‌کنند داشته‌های قبلی خودشان را نقض و ما را دچار ترس می‌کنند. دانشمندی که در آزمایشگاه کار می‌کند اول از کشفی که کرده به وجد می‌آید بعد دچار ترس می‌شود چون باید داشته‌هایش را کنار بگذارد و از اول شروع کند که البته زیبایی این نوع ترس هم به همین است.

این نویسنده و کارگردان در پاسخ به اینکه نمایش «تا اون» برداشتی از اسطوره «پرومته» است، توضیح داد: یکی از مهجورترین و در عین حال یکی از مؤثرترین اساطیر یونانی که وجود دارد پرومته است که اصلاً جریان روشنایی را برای ما به ارمغان می‌آورد. در کشور خودمان هم اساطیری چون هوشنگ که به عنوان اولین پادشاه است و کشف آتش را به او نسبت می‌دهند و همچنین جمشید که هنر و آگاهی را برای انسان به ارمغان می‌آورد، وجود دارند که می‌توانند معادل پرومته باشند که البته درباره هوشنگ به نسبت جمشید خیلی کمتر صحبت شده است و داستان‌های کمی درباره او داریم چون در این جغرافیا آنقدر جنگ بود که بیشتر درباره رستم و آرش کمانگیر داستان سرایی شده است در حالی که هوشنگ روی فرهنگ کار کرده و روشنایی را برای ما می‌آورد اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

حوری با اشاره به اینکه تلاش شده در این نمایش کلونی موش‌های کور و فضای تاریکی که در آن زندگی می‌کنند، بازسازی شود، گفت: این کلونی مانند کولی ها و حاشیه نشین ها تلاش می‌کنند از حداقل چیزها، زندگی بسازند که در لباس و دکور و گریم هم همین مساله رعایت و تلاش شده خلاقیت به کمک بیاید تا برای کاراکترهای نمایش که توانایی به دست آوردن خیلی از چیزها را ندارند، وسایل و امکانات یک زندگی تدارک دیده شود.

وی در پایان یادآور شد: به دلیل اینکه فضا، فضای تیره ای است رنگ بندی و طراحی لباس و دکور به سمت فضای گوتیک و اکسپرسیونیستی رفته است و حتی در یکی از دیالوگ‌ها نیز گفته می‌شود که «چه اکسپرسیونی است این‌طور لت و پار شدن.»

در این اثر نمایشی (به ترتیب حروف الفبا) دانیال ابراهیمی، شیما پروهان، شیوا ترابی، علی رجایی، بهروز سروعلیشاهی، شاهین علایی نژاد، محمدمهدی کیان، عیسی محمدی، علیرضا موسوی، آیلار نوشهری، نساء یوسفی، مجید صدخسروی، نگار شهبازی، هلیا حمیدی و محدثه امیریان در نقش «موش های مراقب» به عنوان بازیگر حضور دارند.

در خلاصه داستان نمایش «تا اون» نیز آمده است: بچه موشی در پی غذا از کتابخانه ای سر درآورده است. خوردن کتاب‌ها باعث آگاهی او از موضوعاتی شده که خودش نیز از آنها سر درنمی‌آورد. این موضوع باعث ایجاد ناآرامی در زندگی دیگر موش‌ها شده است که باید راهی برای مقابله با آن پیدا کنند.