استخراج طلای سیاه در کویر/اکتشاف داخل پناهگاه حیات وحش یخاب نیست

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها- ندا سپاهی: این روزها ماشین‌های وایبروسایز (لرزه ساز) شرکت ملی نفت ایران در تکاپوی استخراج طلای سیاه از دل کویر مرنجاب، راهی آران و بیدگل استان اصفهان شدند.

آنطور که شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا) به نقل از مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده است، پروژه لرزه‌نگاری دو بعدی سیلک برای عملیات اکتشاف منابع هیدروکربوری (منابع زیرزمینی نفت خام و گاز طبیعی) از ابتدای شهریور ماه سال جاری در شمال شهر آران و بیدگل (محدوده طرح ایران مرکزی) در محدوده کویر مرنجاب به آغاز به‌کار کرده است.

مدت زمان این پروژه ۱۶ ماه است و شرکت انرژی دانا کیش به عنوان پیمانکار این پروژه، برداشت ۱۵۰ کیلومتر داده‌های لرزه‌نگاری دوبعدی روی لید چهارتاقی و ۴۰۰ کیلومتر داده‌های لرزه‌نگاری سه‌بعدی روی تاقدیس سیلک را انجام خواهد داد.

بر اساس گزارش شانا، حوضه رسوبی ایران مرکزی، وسیع‌ترین حوضه رسوبی کشور و از جمله مناطقی است که مستعد اکتشاف هیدروکربن بوده و از دیرباز توجه مطالعات اکتشافی را به خود جلب کرده است. از همین رو چاه شماره یک سیلک روی یک ساختار ژئوفیزیکی در سال ۱۳۸۸ از سوی شرکت دولتی نفت تایلند (PTTEP) در منطقه شمال آران و بیدگل، حفاری شد و با توجه به وجود گاز و میعانات گازی در بخش بالایی سازند قم آغاز به‌کار کرد که البته با وجود گسل‌های پرشمار در سازند قرمز بالایی و ضخامت زیاد بخش تبخیری قاعده این سازند، مشکلات زیادی در حین حفاری این چاه ایجاد شد.

از این رو پروژه لرزه‌نگاری «سیلک» با ترسیم هندسه دقیق ساختمان و الگوی گسل‌ها، پس از برداشت سه‌بعدی و مشخص کردن دقیق محل حفاری چاه شماره ۲ آغاز به‌کار کرده و اهداف اکتشافی این پروژه شامل تهیه نقشه عمقی از سازند قرمز بالایی، سازند قم و در صورت امکان سطح پی سنگ ائوسن (شکل هندسی، الگوی گسل و شکستگی‌ها) در ساختمان سیلک، مطالعات ژئوفیزیک مخزن یکپارچه در تاقدیس‌های آران و سیلک و بررسی بستگی ساختاری لید چهارتاقی در جریان اجرا محقق خواهد شد.

به گزارش مهر، فوران نفت از چاه شماره یک منطقه آران و بیدگل در سال ۱۳۸۲ بعد از ۵۰ سال از آخرین اکتشاف در منطقه ایران مرکزی، سبب شد تا عملیات لرزه نگاری سه‌بعدی آران و بیدگل و خطوط دو بعدی در ۱۸۵ کیلومتر مربع در سال ۱۳۸۳ توسط شرکت BGP و زیر نظر شرکت سایت اوپک چین انجام شود اما این پروژه طی چندین سال متوقف ماند.

اما بازگشت ماشین‌های لرزه نگار و از سرگیری عملیات اکتشافی در کویر مرنجاب که بخشی از پهنه ۲۷۱ هزار هکتاری پناهگاه حیات وحش یخاب است، به نگرانی‌ها درخصوص دست اندازی به این منطقه بی نظیر دامن زده است.

کارشناسان تنوع زیستی پناهگاه حیات وحش یخاب را به دلیل وجود گونه‌های زیستی ارزشمند، انواع خزندگان نادر و گربه سانان و پرندگان کمیاب آفریقای کوچک ایران می‌نامند.

در همین پیوند سید عباس نگهبان رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آران و بیدگل در خصوص عملیات اکتشافی شرکت نفت ایران در کویر مرنجاب در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: طبق بررسی‌های ما هیچ گونه عملیات اکتشافی داخل پناهگاه حیات وحش یخاب صورت نگرفته است و در حال حاضر هیچ تداخلی با پناهگاه ندارد.

وی با اشاره به اینکه این اکتشافات سال‌ها پیش نیز در محدوده بین نوش آباد و کاشان نیز انجام شده بود، افزود: پس از چندین سال دوباره این پروژه اکتشافی در منطقه مطرح شده است.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان آران و بیدگل خاطرنشان کرد: در این پروژه اکتشافی یک نقطه را نیز قبلاً معرفی کرده بودند که داخل پناهگاه بود اما اداره کل محیط زیست اصفهان با آن مخالفت کرد.

در همین ارتباط حسین اکبری معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز به خبرنگار مهر گفت که بر اساس بررسی‌های انجام شده عملیات اکتشافی در داخل پناهگاه یخاب نبوده و پس از بررسی‌های بیشتر در این زمینه اطلاع رسانی خواهد شد.

کمتر از شش سال از ارتقای منطقه شکار ممنوع یخاب به پناهگاه حیات وحش می‌گذرد؛ منطقه شکار ممنوع یخاب در شهرستان آران و بیدگل در شمال شرق استان اصفهان ۲۴ اسفند ۱۳۹۵ با هماهنگی‌های قانونی و مطالعات انجام شده و با تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست به پناهگاه حیات وحش ارتقا یافت اما این پهنه ۲۷۱ هزار هکتاری که سیمای طبیعی‌اش، جلوه‌ای از تلاقی کویر و کوهستان، چشمه‌های آب خنک، تپه ماسه‌های روان و جنگل است و از شمال با پارک ملی کویر و دریاچه نمک قم هم مرز است، در چهار دهه گذشته با معادن سنگ و خاک، کارخانجات صنعتی و چاله زباله‌ها احاطه شده است.

پیشتر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان آران و بیدگل برای تسهیل صدور مجوز برای طرج‌های گردشگری در کویر مرنجاب پیشنهاد جدا سازی این محدوده را در فرمانداری شهرستان مطرح کرده بود. پیشنهادی که البته درمورد آن تنها شورای عالی حفاظت محیط زیست می‌تواند تصمیم گیری کند.

اکنون با از سرگیری پروژه اکتشافات نفتی در کویر مرنجاب این سوال مطرح است که آیا دامنه این عملیات در آینده نه چندان دور به توسعه میدان نفتی و گازی در زون بکر و بی نظیر پناهگاه حیات وحش یخاب منجر خواهد شد؟!

تماس‌های خبرنگار مهر با شرکت انرژی دانا کیش برای جزئیات بیشتری از این پروژه بی پاسخ ماند اما مسئول روابط عمومی این شرکت در پاسخی کوتاه تنها به این جمله بسنده کرد که قطعاً ارزیابی زیست محیطی این پروژه انجام شده است.