خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ شاید این هم نوعی جدید از اعتراض در عصر مدرن باشد که عده‌ای معترض به مسائل زیست محیطی در جهان حرفشان را درباره سیاست‌های اعمال شده به بدترین شکل ممکن بیان می‌کنند.
آنها شعار یا حرفشان را روی پارچه‌ای می‌نویسند و جلوی یک تابلوی گران قیمت و مشهور در موزه‌ای کمین می‌کنند وقتی اوضاع را مناسب دیدند یا سوپ گوجه و کیک خامه‌ای روی تابلو می‌ریزند یا دستانشان را چسب زده و به تابلو می‌زنند تا بازدیدکنندگانی که به آن مکان رفته‌اند از آنها فیلم و تصویر بگیرند.
در برخی موارد هم آنها با چند خبرنگار و عکاس از قبل هماهنگ کرده تا در زمان این اتفاق صدایشان بیشتر در رسانه‌های آن کشور دیده شود. اما آیا این روش بهترین نوع اعتراض برای انسان جامعه مدرن و اروپایی است؟
البته که این جو رسانه‌ای که چند خرابکار ایجاد کرده‌اند جز یکی دو روز دوام ندارد اما نشان می‌دهد خشم اعتراض در کشورهای دیگر متأسفانه بر سر آثار موزه‌ای و هنری خالی می‌شود.
جالب اینجاست که این آثار موزه‌ای و هنری کمترین آسیب را در این اتفاقات می‌بینند چون نحوه نگهداری از این آثار در کشورهای دیگر به نحوی است که می‌توانند پیش بینی کنند چنین اتفاقاتی می‌افتد بنابراین این تابلوها یا در محفظه‌های شیشه‌ای برای حفظ دما و حرارت و رطوبت قرار دارند یا جلوی آنها سد شیشه‌ای وجود دارد که از بروز هر اتفاقی جلوگیری کند.
البته در برخی موزه‌ها و گالری‌ها هم که از این آثار به خوبی نگهداری نشده، وندال ها کم نگذاشتند و تا می‌توانستند خرابکاری کردند.
مثلاً چند سال پیش یک بازدید کننده موزه لوور فرانسه تابلوی متعلق به سال ۱۸۳۰ را با نوشته مخدوش کرد.
کارکنان موزه لوور این زن ۲۸ ساله را دستگیر کرده‌اند. این زن روی این تابلوی رنگ روغن نوشته است "AE911".
این نوشته مخفف کمپینی است که خواهان انجام تحقیقات مستقل کنگره آمریکا از حادثه ۱۱ سپتامبر است.
مقامات موزه لوور اعلام کرده‌اند که در حال ترمیم این تابلو هستند. این تابلو یکی از میراث‌ها و نمادهای هنری مهم دوران انقلاب فرانسه است که اثر نقاش معروف فرانسوی «فردریک اوژن دلاکروا» است.
دو دانشجو هم که از تظاهرکنندگان جنبش‌های محیط زیستی هستند دستان خود را به قاب یک تابلو در گالری در لندن چسباندند.
این تابلو یک زندگی روستایی در کنار رودخانه را به تصویر کشیده بود که توسط هنرمندی به نام جا کنستبل در سال ۱۸۲۱ میلاد کشیده شده و به نام The Hay Wain شهر دارد.
این دو دانشجو نیز از دانشگاه برایتون بوده‌اند که قبلاً در تظاهرات توقف نفت حضور پیدا می‌کردند.
این دو دانشجو با چسباندن نقاشی بازسازی شده روی تصویر اصلی هنر دوستان را خشمگین کرده بودند.
آنها در توئیت های مختلفی نوشته بودند که این کار باور کردنی نیست. لطفاً از آسیب رساندن به نقاشی‌های تاریخی و شکننده که مردم عادی با دیدن آنها لذت می‌برند دست بردارید چرا راه دیگری را برای رساندن پیام خود پیدا نمی‌کنید.
پس از این اقدام نقاشی از روی دیوار گالری برداشته شد و معترضان هم دستگیر شدند. فعالان موسوم به گروه Just Stop Oil تظاهرات مشابهی را در گالری‌های هنری گلاسکو، منچستر و لندن انجام داده‌اند.
حامیان این گروه خود را به تابلوی بزرگ شام آخر داوینچی در آکادمی سلطنتی هم رساندند و دست‌های خود را روی قاب آن چسباندند. آنها از دولت خواستند که هر چه سریع‌تر مجوزهای جدید نفت و گاز در بریتانیا را متوقف کنند.
شام آخر یکی از معروف ترین تابلوهای داوینچی است که در این گالری اثر منسوب به جیامپیترینو شاگرد لئوناردو به نمایش گذاشته شده بود.
یکی از متجاوزان به این اثر هنری یک زن ۴۷ ساله بوده که در جریان این اعتراض می‌گفت ما باید استخراج نفت و گاز جدید را همین الان متوقف کنیم.
تا زمانی که دولت بیانیه معناداری برای این کار بدهد، از اخلال در مؤسسات هنری دست برمی داریم ولی تا آن زمان این اختلال ادامه خواهد داشت تا جوانان بدانند که ما تمام تلاش خود ر برای آنها انجام می‌دهیم.
معترض دیگر به نام جسیکا آگار، ۲۱ ساله دانشجوی هنر از هرفورد گفت: هیچ نقاشی به اندازه جان برادرزاده ۶ ماهه من ارزش ندارد. هیچ مجسمه‌ای نمی‌تواند به نوزادانی که گرسنه هستند غذا بدهد زیرا گرمای شدید محصولات غذایی را از بین می‌برد. پرستاران بیرون از بانک‌های مواد غذایی صف کشیده‌اند، نه گالری‌ها.
یکی از معروف ترین تابلوها که بارها و بارها مورد تعرض قرار گرفته تابلوی مونالیزا در فرانسه است. فصل بهار امسال مردی که لباس پیرزنی را به تن کرده بود و روی صندلی چرخدار نشسته بود ناگهان برخاست و سعی کرد شیشه ضد گلوله مونالیزا را بشکند؛ سپس اقدام به مالیدن کیک خامه‌ای روی شیشه کرد و قبل از اینکه توسط نیروهای امنیتی دستگیر شود، گل‌های در دستش را در همه جا پرتاب کرد.
مونالیزا که به لبخند ژوکوند هم معروف است نام یکی از پرآوازه‌ترین تابلوهای نقاشی لئوناردو داوینچی هنرمند مشهور ایتالیایی است که با رنگ روغن بر روی صفحه چوب سپیدار نقاشی شده‌است.
این نقاشی دارای عناوینی همچون شناخته‌شده‌ترین، پربازدیدترین و مورد تقلید واقع شده ترین اثر جهان است. این اثر استثنایی در طول تاریخ چندین بار ربوده شده و با اینکه بیش از ۵۰۰ سال از زمان خلق آن می‌گذرد آسیب چندانی ندیده‌است.
این روزها هم روزنامه گاردین خبر داده که دو زن معترض متعلق به گروه‌های اعتراضی آب هوا به تابلوی گران قیمت گل‌های آفتابگردان گالری ملی لندن حمله کرده و روی آنها سوپ گوچه فرنگی ریختند. این دو معترض از دولت می‌خواهند تمام مجوزها برای اکتشاف توسعه و تولید سوخت‌های فسیلی در بریتانیا متوقف کند.
البته این تابلوی ۸۰ میلیون دلاری با شیشه پوشانده شده بود و آسیبی به آن نرسید اما دو زن معترض پس از چسباندن دست‌های خود به دیوار این گالری و پایین تابلو فریاد می‌زدند که چه چیزی ارزش بیشتری دارد، هنر یا زندگی؟ آیا ارزشش بیشتر از غذاست؟ بیشتر از عدالت؟ آیا شما بیشتر نگران حفاظت از یک نقاشی هستید یا حفاظت از سیاره و مردم ما؟
مشت زنی به تابلو «نیم تنه یک زن پیکاسو» به ارزش ۲۰ میلیون پوند در موزه Tate Modern توسط فردی که در در پی کسب شهرت بود او را روانه زندان کرد. این تابلو که در ماه می سال ۱۹۴۴ توسط پابلو پیکاسو در پاریس کشیده شده است، سوژه الهام بخش معروف و عکاس وی، Dora Maar ، را به سبک نیمه انتزاعی به تصویر می‌کشد.
طبق توضیحات گالری ترمیم و بازسازی تابلو با هزینه‌ای افزون بر ۳۵۰ هزار پوند، ۱۸ ماه طول خواهد کشید، اما تأثیر خسارت وارد آمده بر ارزش ۲۰ میلیون پوندی این اثر هنوز معلوم نیست.
در اقدامی عجیب هم مردی ایرلندی وارد موزه‌ای شده و با این تابلو (اثر مونه) مواجه شد. او وقتی فهمید که تابلو ۱۰ میلیون دلار ارزش دارد، مشتی به آن کوبید که باعث محکومیت خودش به شش سال زندان شد!
در سال ۲۰۲۲ نگهبانی در یک نمایشگاه آثار هنری در روسیه به خاطر آن‌که «حوصله‌اش سر رفته بود»، برای صورت‌های محو یک تابلوی نقاشی یک میلیون دلاری با خودکار چشم کشید. این نقاشی که «سه صورت» نام دارد توسط آنا لپورسکایا، نقاش پیشروی اهل اتحاد جماهیر شوروی سابق، بین سال‌های ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۴ روی بوم نقاشی شده است.
آنا رشتکینا، متصدی گالری، درباره هدف فرد خرابکار از انجام چنین کاری گفت: انگیزه‌های او هنوز ناشناخته است، اما مدیریت مجموعه معتقد است که این کار حاصل نداشتن سلامت عقلی بوده است.
اثر هنری لپورسکایا که سه چهره بدون صورت را به تصویر می‌کشد، از گالری دولتی در مسکو به طور موقت به نمایشگاهی در مرکز یلتسین شهر در شهر یکاترینبرگ با عنوان «جهان به مثابه غیرعینی» امانت داده شده بود تا در آن‌جا به نمایش درآید.
انتظار می‌رود که مرمت این قطعه ارزشمند حدود ۳ هزار یورو هزینه داشته باشد، اما کارشناسان مطمئن هستند که می‌توان نقاشی را بدون آسیب جدی به اثرات حاصل از تماس قلم‌موی اصلی با بوم نجات داد.
گفته می‌شود جوهر خودکار فقط کمی به لایه رنگ تابلو نفوذ کرده است. برای جلوگیری از وقوع حادثه مشابه، صفحه‌های محافظی را در بقیه قسمت‌های نمایشگاه نصب کردند.
حمله به موزه‌ها و تخریب آثار
حمله وندال ها به آثار هنری و موزه‌ای تنها به خراب کردن یا تهدید تابلوهای گران قیمت محدود نیست. در سال ۲۰۱۵ دو مرد مسلح ناشناس با حمله به موزه ملی باردو در پایتخت کشور تونس، اقدام به گروگان‌گیری کردند. در این اقدام که پلیس آن را تروریستی نامیده بود ۱۸ گردشگر خارجی هم کشته شدند. این واقعه مرگبارترین حادثه تروریستی تونس تا آن سال به شمار می‌آمد.
از این نوع حمله‌ها به آثار تاریخی موزه‌ها در جهان متعدد و متفاوت بوده است. در سال ۹۵ هم یک سرباز فرانسوی به سمت فردی که با کیف مشکوک قصد داشت وارد موزه لوور پاریس شود تیراندازی کرده و او را به شدت زخمی کرد. مناطق واقع در اطراف موزه هم مسدود شد. اما پس از بررسی کیف این فرد مهاجم، مواد منفجره‌ای پیدا نشد.
یک هفته از حمله به تابلوی مونالیزا با کیک خامه‌ای نگذشته بود که یک مرد جوان به موزه هنر دالاس در تگزاس رفت و چند اثر هنری و تاریخی از یونان باستان را تخریب کرد. این جوان ۲۱ ساله با یک صندلی فلزی ورودی شیشه‌ای موزه را شکست و کلکسیون آن را مورد هدف قرار داد.
یک کوزه یونانی متعلق به قرن ششم پیش از میلاد، یک ظرف سرامیکی برای نگهداری از مایعات و یک جعبه یونانی از ۴۵۰ سال قبل از میلاد و یک ظرف ظریف از دوران یونان باستان که تصویر نبرد هرکول با شیر را داشت؛ از جمله آثاری بود که در این حمله آسیب دیدند.
این موزه در پی حادثه اعلام کرد که هرچند از این اتفاق شوکه هستیم اما خوشبختانه کسی آسیب ندید. امنیت کارکنان و بازدیدکنندگان و مراقبت از آثار هنری اولویت اول ماست.
به نظر می‌رسد مشهور شدن، تصور اینکه هر خبری درباره تابلوهای گران قیمت و مشهور می‌تواند جهانی شود، نظر وندال ها را به خود جلب می‌کند تا بتوانند به این آثار موزه‌ای تعرض کنند چون حتماً هر خبری درباره این آثار جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد منتها این عمل از نظر تعداد محدودی از این افراد انجام می‌شود و در هر جایی از جهان و هر کشوری چنین رفتارها نه تنها باعث خشم مردم و هنر دوستان می‌شود بلکه صدای اعتراض آنها هم شنیده نمی‌شود بلکه همه اخبار حول اتفاقی که برای آن اثر می‌افتد می چرخد!
نظر شما