ردپای واشنگتن و روزهای پرالتهاب سپهر سیاسی پاکستان

خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: رسانه‌ها روز پنجشنبه از زخمی شدن عمران خان نخست وزیر پیشین پاکستان خبر دادند. وی بر اثر تیراندازی از ناحیه پا زخمی شد. وی پس از این حادثه به بیمارستانی در لاهور پاکستان منتقل شد. در جریان این تیراندازی یک نفر کشته و ۹ نفر دیگر زخمی شدند و ضارب از سوی از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شد.

عمران خان نیز در نخستین نطق خود پس از سوءقصد به جان وی گفت: «چهار گلوله خوردم. اطلاعاتی دارم که چهار نفر نقشه ترورم را کشیده بودند».

پنجاب ویدئوی فردی را منتشر کرده که متهم به حمله به نخست وزیر پیشین پاکستان است. او در این ویدئو می‌گوید که دلیل سوءقصدش به عمران خان این بود که مردم پاکستان را «گمراه» می‌کند. ضارب اذعان کرد که از زمان آغاز اعلام راهپیمایی بزرگ در لاهور قصد داشت به عمران خان حمله کند.

او گفت: «می دیدم که چگونه ملت را گمراه می‌کند. هدف من از حمله تنها عمران خان بود. تصمیم گرفتم که بکشمش، چون سروصدا می‌کرد». وی در ادامه اعلام کرد که هیچ کسی جز خودش در پشت این حمله نبود و به هیچ گروهی تعلق ندارد.

سه مظنون پشت پرده ترور از نگاه حزب تحریک انصاف

حزب تحریک انصاف پاکستان که رهبری آن را عمران خان، نخست وزیر پیشین این کشور برعهده دارد، از نام سه نفر از جمله نخست وزیر کنونی پاکستان به عنوان عناصر پشت پرده ترور نافرجام عمران خان خبر داد.

دبیرکل حزب «تحریک انصاف پاکستان» که رهبری آن را عمران خان برعهده دارد، سه مظنون از جمله شهباز شریف، نخست وزیر فعلی، رانا ثناالله، وزیر کشور و ژنرال فیصل نصیر یک فرمانده ارشد نظامی پاکستان را به دست داشتن در ترور نافرجام عمران خان متهم کرده است.

راز سوءقصد به عمران خان

سو قصد به عمران خان نخست وزیر پاکستان در روز پنجشنبه هنگام سخنرانی برای بسیاری از جمله خود عمران خان غافلگیرکننده نبود و خود او انتظار حمله و سو قصد را داشت به طوری که در سخنرانی در جمع طرفداران حزبش یعنی تحریک انصاف گفته بود که آماده جانفشانی برای پاکستان است.

راز این حمله به عمران خان را باید در پشت پرده برکناری او از نخست وزیری پاکستان، کشوری که حدود ۹۵۹ کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد و تنها کشور اسلامی در میان ۹ دولت دارنده تسلیحات اتمی جهان است، جستجو کرد. عمران خان در دوره زمامداری خود تلاش می‌کرد که سیاستی مستقل از قدرتهای جهانی به ویژه آمریکا اتخاذ کند.وی یک مهره عادی در سپهر سیاسی پاکستان نبود او در سیاست داخلی منافع شخصی افراد صاحب قدرت را به چالش کشید راز این حمله به عمران خان را باید در پشت پرده برکناری او از نخست وزیری پاکستان، کشوری که حدود ۹۵۹ کیلومتر مرز مشترک با ایران دارد و تنها کشور اسلامی در میان ۹ دولت دارنده تسلیحات اتمی جهان است، جستجو کرد. عمران خان در دوره زمامداری خود تلاش می‌کرد که سیاستی مستقل از قدرتهای جهانی به ویژه آمریکا اتخاذ کند.وی یک مهره عادی در سپهر سیاسی پاکستان نبود او در سیاست داخلی منافع شخصی افراد صاحب قدرت را به چالش کشید.

وی سیستم دو حزبی که برای چندین دهه بر پاکستان مسلط بود را کنار زد و با شعار مبارزه با فساد در انتخابات پاکستان پیروز شد. وی یک سیاست خارجی نوین و مستقل بنیان نهاد.وی راه شرق را در پیش گرفت و همچنین نفوذ سعودی در پاکستان را کاهش داد.

سیاست مستقل عمران خان چندان به مذاق آمریکا خوش نیامد. آمریکا طی ۷۵ سال گذشته همواره به چشم دست نشانده به اسلام آباد نگاه کرده بود. آیزنهاور، جانسون، نیکسون، کلینتون و بوش پسر تنها رؤسای جمهور تاریخ آمریکا هستند که به پاکستان سفر کردند.

نکته این است که این ۵ رئیس جمهور همگی در دورانی عازم پاکستان شدند که ژنرال‌های ارتش بر این کشور حاکم بودند نه دولت غیر نظامی نظیر ذولفقار علی بوتو و عمران خان.

امّا اصل بحران از روزی آغاز شد که دولت خان در جنگ روسیه - اوکراین اعلام بی‌طرفی کرد. اسلام آباد در کنار کشورهایی نظیر چین، ایران و هند (متحد راهبردی آمریکا) موضع ممتنع در قبال جنگ اوکراین پیش گرفت و خواهان پایان درگیری‌ها شد.

به گزارش دویچه وله (DW)، عمران خان در واکنش به نامه مداخله جویانه سفرای غربی که خواستار محکومیت مسکو از سوی پاکستان بودند، اعلام کرد: «در مورد ما چه فکر می‌کنید؟ آیا ما برده شما هستیم که هرچه خواستید انجام بدهیم؟»

آمریکا ید طولایی در ترور رهبران جهان سوم مخالف سیاست‌های واشنگتن دارد

با توجه به این پیش درآمد تحلیلگران بر این باورنند که همان کسانی که او را در آوریل گذشته با وارد کردن اتهاماتی برکنار و در پارلمان علیه او دسیسه کردند همان آنهایی هستند که در ورای ترور او قرار دارند. آمریکا ید طولایی در ترور رهبران جهان سوم که مخالفت سیاست‌های واشنگتن هستند، دارد.

واشنگتن از عمران خان به شدت ناخرسند بود. روز ۱۳ فروردین بود که عمران خان پشت پرده بحران پاکستان را فاش کرد. ماجرا از یک نامه تهدیدآمیز شروع شد. «دونالد لو» مسئول میز آسیای جنوبی و مرکزی وزارت خارجه آمریکا روز ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ به نمایندگی از شخص بایدن این نامه را تحویل سفیر پاکستان داد. خلاصه تهدید بدین شرح بود: اگر عمران خان برکنار شد، پاکستان را می‌بخشیم وگرنه منتظر عواقب آن باشید!

آمریکا کمک‌های سالانه به پاکستان را در دوره عمران خان قطع کرد و از سیاست‌های او در قبال افغانستان یعنی همان کشوری در آن به شکستی سخت گرفتار شد، به شدت ناخرسند بود. آمریکا به طرز حقارت باری از افغانستان خارج شد و اوج این رسوایی و شکست در واقعه فرودگاه کابل نمایان شد و جهانیان از صفحه تلویزیون شاهد این اوضاع بودند.

تحلیلگران بنا به دلایل فوق الذکر، احتمال دخالت مستقیم و غیرمستقیم آمریکا و عواملش در پاکستان در این سو قصد تروریستی را بعید نمی‌دانند.

همان طور که گفته شد آمریکا روابط قوی عمران خان با همسایه ایرانی و مخالفت او با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و نیز نگاه شرقی او را تاب نیاوردند و برکنارش کردند و اینک به دنبال حذف او از صحنه سیاست پاکستان هستند آمریکا روابط قوی عمران خان با همسایه ایرانی و مخالفت او با عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی و نیز نگاه شرقی او را تاب نیاوردند و برکنارش کردند و اینک به دنبال حذف او از صحنه سیاست پاکستان هستند.

عمران خان در حال حاضر رهبری تظاهرات گسترده علیه فساد را برعهده دارد و خواهان برگزاری انتخابات زودهنگام است. این راهپیمایی و تظاهرات گسترده که از پنجاب شروع شده است راه اسلام آباد را طی می‌کند.

واقعیت این است که ترورهای سیاسی در عرصه سیاسی پاکستان موضوع تازه ای نیست و ترور بی نظیر بوتو و ژنرال محمد ضیا الحق دو نمونه بارز هستند. در گذشته منازعه میان نظامیان و رهبران سیاسی، همواره به نفع ارتش پایان یافته است. رهبران سیاسی یا تبعید و یا ترور شده‌اند، و ارتش حاکمیت را به دست گرفته است. اکنون مشخص نیست که کشمکش جاری که در تاریخ سیاسی پاکستان بی‌سابقه و نا آشنا نیست، به چه نتیجه‌ای منجر خواهد شد. نتیجه هرچه باشد، چشم‌انداز سیاسی پاکستان روشن به نظر نمی‌رسد. رویداد اخیر به میزان پیچیدگی و عمق بحران سیاسی در پاکستان می‌افزاید.

پاکستان در حال حاضر با بحران اقتصادی شدیدی به سبب گسترش فساد و ناتوانی دولت و نیز سیل‌های ویرانگر،، سقوط ارزش روپیه، افزایش بی رویه مواد خوراکی، نفت، گاز، کمبود انرژی برق، فقر، بیکاری و وابستگی مالی دست و پنجه نرم می‌کند و سطح نارضایتی را به اوج رسیده است و این شرایط را به نفع عمران خان تغییر می‌دهد. سوءقصد به جان عمران خان پایگاه مردمی او را افزایش خواهد داد و ضربه‌ای به دشمنان و رقبای او محسوب می‌شود. وی با حرکات منحصر به فرد و جایگاه بی نظیر اجتماعی ومردمی وضعیت را به نفع خود تغییر داده است.

عمران‌خان به محبوب‌ترین چهرۀ تاریخ معاصر پاکستان تبدیل شده است. از هر ۱۰ پاکستانی، ۷-۸ تن طرفدار عمران خان هستند. تازه ترور نافرجام عمران‌خان، محبوبیت اجتماعی و مردمی او را مضاعف گردانیده است. بسیاری از پاکستانی‌ها، عمران‌خان را ناجی کشورشان می‌دانند. عمران خان با درک پایگاه مردمی و محبوبیت خود، اصرار به بازگشت به قدرت دارد و رقبا و دشمنانش با تمام توان به دنبال مهار و ممانعت از بازگشت او برآمده‌اند.

وی که می‌داند احزاب داخلی با همدستی آمریکا او را از صحنه کنار زده‌اند، کوتاه نمی‌آید و با رهبری اعتراضات گسترده و پیوسته مردمی و سازماندهی آنها با قدرت به سمت جلو پیش می‌رود. عمران خان گفته است که وی کشورش را ترک نمی‌کند و حاضر است برای پاکستان جان دهد. در این میان ائتلاف شریف و رزداری (مسلم لیگ و مردم) در همسویی با ارتش کمر بسته‌اند که مانع از بازگشت عمران خان شوند.

عمران خان بر برگزاری انتخابات زودهنگام اصرار دارد و این دو حزب حاکم و ارتش می‌دانند که انتخابات زودهنگام به منزله پیروزی عمران خان و کابوسی برای دو حزب «مردم و مسلم لیگ» است.