بررسی چهار سناریوی محتمل در انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در حالی تنها یک روز به انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا زمان باقی است که بازار گمانه زنی‌ها در این خصوص بیش از هر زمانی داغ است؛ انتخاباتی که در آن تمامی ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۴ کرسی از مجلس سنا تعیین تکلیف می‌شود.

لازم به ذکر است که در مجلس نمایندگان، از میان مجموع ۴۳۵ کرسی در حال حاضر ۲۲۲ کرسی در اختیار حزب دموکرات و ۲۱۳ کرسی در اختیار جمهوری‌خواهان قرار دارد. در مجلس سنا نیز کرسی‌ها تا حدی به تساوی تقسیم شده اند.

کارشناسان سیاسی در این میان به سناریونویسی و پیش بینی نتایج انتخابات پیش رو پرداخته اند که در این میان چهار سناریو بیش از دیگر سناریوها جدی به نظر می‌رسد که عبارتند از: «شکست دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان»، «تداوم تعادل یا دست برتر دموکرات‌ها در سنا»، «پیروزی جمهوری‌خواهان در مجالس دوگانه کنگره» و «پیروزی دموکرات‌ها در مجالس دوگانه کنگره».

محتمل‌ترین سناریو؛ شکست دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان

محتمل‌ترین سناریو در شرایط فعلی تداوم کنترل دموکرات‌ها بر مجلس سنا و پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان است. در حال حاضر افکارسنجی ها و بسیاری از استراتژیست‌های انتخاباتی بر این باورند که در مقایسه بین مجلس سنا و مجلس نمایندگان، شانس جمهوریخواهان برای کسب اکثریت مجلس نمایندگان بیشتر از مجلس سنا است. بر پایه این سناریو حزب جمهوریخواه ۲۲۴ کرسی و حزب دموکرات ۲۱۱ کرسی مجلس نمایندگان را بدست خواهند آورد.

با نگاهی به انتخابات میاندوره‌ای آمریکا در سال‌های اخیر مشخص می‌شود که این نوع انتخابات عموماً برای حزبی که کاخ سفید را در اختیار ندارد، بهتر پیش می‌رود و مقبولیت عمومی رئیس جمهور مستقر، تأثیر مستقیم روی نتایج انتخابات کنگره دارد.

از این رو یکی از دلایل حامیان این سناریو به پیشینه تاریخی انتخابات میان دوره‌ای کنگره طی سال‌های اخیر برمی گردد. از سال ۲۰۰۶ به این سو، حزب رؤسای جمهور مستقر به طور میانگین در هر انتخابات ۳۹ کرسی مجلس نمایندگان را از دست داده است. بدترین عملکرد یک حزب در انتخابات میان دوره‌ای در قرن بیست و یکم به سال ۲۰۱۰ و دوره ریاست جمهوری باراک اوباما بازمی‌گردد که دموکرات‌ها ۶۳ کرسی را از دست دادند.

پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان به معنای پایان دوره ریاست «نانسی پلوسی» رئیس ۸۲ ساله این مجلس خواهد بود. گزینه احتمالی جمهوریخواهان برای جانشینی او «کوین مک‌کارتی» رهبر کنونی آنها در مجلس نمایندگان خواهد بود.

رئیس مجلس نمایندگان آمریکا سومین شخصیت ارشد حکومتی پس از رئیس‌جمهوری و معاونش محسوب می‌شود. کوین مک‌کارتی رابطه نزدیکی با دونالد ترامپ دارد. بنا به برخی گزارش‌ها پلوسی در تلاش است تا در صورت پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات مجلس نمایندگان به عنوان سفیر آمریکا در ایتالیا معرفی شود.

سناریوی دوم؛ تداوم تعادل یا دست برتر دموکرات‌ها در سنا

در جریان انتخابات پیش رو، سرنوشت یک سوم مجلس سنا یا به عبارتی ۳۴ کرسی این مجلس تعیین خواهد. بسیاری بر این باورند که ترکیب تقریباً مساوی سناتورهای دموکرات و جمهوری خواه بعد از انتخابات تغییر نخواهد کرد با وجود این باید در نظر داشت که وضعیت دموکرات‌ها در مجلس سنا بسیار شکننده‌تر است.

در این سناریو، دموکرات‌ها با از دست دادن حتی یک کرسی در سنا، اکثریت را به جمهوری‌خواهان واگذار خواهند کرد. در این صورت سرنوشت تمام لوایح مدنظر دولت بایدن که می‌تواند تأثیر زیادی روی نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ بگذارد، بن‌بست باشد.

به این دلیل گفته می‌شود جمهوری خواهان برای کسب اکثریت در مجلس سنا بخت کمتری دارند که دموکرات‌ها به کمک رأی «کامالا هریس» معاون رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس سنا - که در صورت تساوی آرا حق رأی پیدا می‌کند- حزب اکثریت در این مجلس محسوب می‌شوند.

ضمن اینکه دموکرات‌ها بخت حفظ کرسی‌های خود در ایالت‌های آریزونا، جورجیا و نوادا را دارند. این در حالی است که جمهوریخواهان در ۲ ایالت پنسیلوانیا و ویسکانسین ممکن است از دموکرات‌ها شکست بخورند زیرا اکثریت رای‌دهندگان هر دو ایالت در انتخابات سال ۲۰۲۰ به جو بایدن رأی دادند.

سناریوی سوم؛ پیروزی جمهوری‌خواهان در مجالس دوگانه کنگره

در سناریوی سوم که احتمال آن دور از ذهن به نظر می‌رسد، فرض بر این گرفته می شودکه جمهوری خواهان نه تنها مجلس نمایندگان بلکه مجلس سنا را هم در اختیار بگیرند. اگر چه این احتمال با عنایت به مطالب فوق الذکر ضعیف به نظر می‌رسد ولی در صورت تحقق، دولت بایدن با بزرگترین چالش داخلی مواجه خواهد شد.

طبق قوانین ایالات متحده، مصوبات مجلس نمایندگان باید به تأیید مجلس سنا نیز برسد. در حال حاضر که اکثریت مجلس نمایندگان در اختیار دموکرات‌ها است، باز دولت برای تصویب برخی از موضوعات با مشکلاتی رو به رو است و حال اگر اکثریت مجلس نمایندگان در اختیار جمهوری قرار بگیرد، با توجه به شکاف و فضای دو قطبی موجود در صحنه سیاسی آمریکا، بایدن و دموکرات‌ها در ۲ سال مانده به پایان ریاست جمهوری با وضعیت سخت و پیچیده‌ای روبرو خواهند بود.

در صورت تحقق این سناریو، جمهوریخواهان می‌توانند مانع از تصویب قوانین مورد نظر دولت جو بایدن شوند و هم با تحقیق در امور دولت و احضار مسئولان دولت برای ادای شهادت قادر خواهند بود که فشارها بر رئیس‌جمهوری ۷۹ ساله ایالات متحده را افزایش دهند.

شاید خوشبینی ترامپ به این سناریو است که وی را به گود انتخابات کشانده است و برخی رسانه‌ها از اعلام نامزدی او تا ۱۰ روز آینده خبر می‌دهند.

در همین راستا روزنامه «واشنگتن پست» در هفته جاری گزارش کرد بایدن به زودی ۸۰ ساله می‌شود و بی‌سر و صدا برای انتخابات آتی آماده خواهد شد. به نظر می‌رسد که رقابت مجددی مشابه سال ۲۰۲۰ میلادی را شاهد خواهیم بود و ترامپ ۷۶ ساله نسبتاً ظاهراً روند جذب نیرو را آغاز کرده است.

بنابراین مشاهده می‌کنیم که در آستانه برگزاری انتخابات میان دوره‌ای در آمریکا و افزایش امیدهای جمهوری خواهان برای بازپس گیری اکثریت کرسی‌های کنگره، بستر را برای هدفگذاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ هموار کرده است.

سناریوی چهارم؛ پیروزی دموکرات‌ها در مجالس دوگانه کنگره

آخرین سناریو به پیروزی دموکرات‌ها در هر دو مجلس سنا و نمایندگان ارتباط پیدا می‌کند؛ سناریویی که به دلایل مختلف و بر پایه بسیاری از نظرسنجی‌ها بسیار ضعیف به نظر می‌رسد. زیرا نه سنت دیرینه کنگره بر آن مُهر تأیید می‌زند و نه عمکرد بایدن و حزب حامی وی در دو سال اخیر.

بر پایه روند تاریخی و سنت انتخابات این کشور، همان طورکه پیشتر اشاره شد، حزب حامی دولت مستقر در جریان انتخابات میان دوره کنگره به ویژه مجلس نمایندگان بخشی از کرسی‌های خود را از دست می‌دهد. اما مهمتر از آن عملکرد دولت و پرونده دو ساله بایدن است که قطور و سیاه به نظر می‌رسد.

در مجموع، بایدن در حوزه داخلی همانند تقابل با کرونا و مهار تورم ناکارآمد بوده است. او در حوزه خارجی نیز همانند بحران اوکراین، تایوان و راهبرد ملتمسانه و ناموفق در برابر شاهزاده سعودی به تحقیر آمریکا دامن زده است؛ مسائلی که از وی رئیس جمهوری نامحبوب ساخته است.

بنابراین حتی به احتمال بسیار ضعیف، اگر طیف سیاسی حامی او در هر ۲ مجلس سنا و نمایندگان اکثریت کرسی‌ها را به دست آورد اما باز هم او به دلیل کهولت سن و مشکلات جسمی- روانی، دموکرات‌ها را در انتخابات ریاست جمهوری آتی به درد سر خواهد انداخت.

حال می‌توان به این نتیجه رسید که از میان سناریوهای چهارگانه «شکست دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان»، «تداوم تعادل یا دست برتر دموکرات‌ها در سنا»، «پیروزی جمهوری‌خواهان در مجالس دوگانه کنگره» و «پیروزی دموکرات‌ها در مجالس دوگانه کنگره»، ۲ سناریوی نخست قوی‌تر و محتمل‌تر و ۲ سناریوی آخر تا حدی دور از ذهن و ضعیف به نظر می‌رسد.