به گزارش خبرنگار مهر، دومین نشست پژوهشی پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران روز دوشنبه بیست و سوم آبان ماه با سخنرانی خلیفه عبدالمجید رژیم از نوازندگان و پژوهشگران موسیقی نواحی منطقه گنبد درباره نقش دوتار در آسیای میانه سخنرانی کرد.
وی در بخش ابتدایی صحبت‌های خود بیان کرد: واقعاً درباره دوتار ترکمن صحبت‌های زیادی می‌توان انجام داد، اگر چه بنده اعتقاد دارم که ریشه تاریخی این ساز، دربرگیرنده تاریخی ۵ هزار ساله است که می‌توان روی آن پژوهش‌های فراوانی انجام داد.
این هنرمند و پژوهشگر موسیقی ترکمن با ارائه تاریخچه‌ای از نقش ساز دوتار و ملودی‌های موجود در منطقه ترکمن توضیح داد: طبق تحقیقاتی که در حوزه موسیقی ترکمن انجام دادم، ما حدود ۴۳۸ ملودی در این منطقه داریم که می‌تواند برای ما جالب توجه باشد. زیرا اینها موسیقی‌های متعددی هستند که در کنار ساز دو تار قوم ترکمن با پرده‌های مختلف شرایط جالب توجهی را برای هنرمندان این عرصه و شنوندگانش فراهم می‌سازد. ما برای اجرای این آهنگ‌ها باید تلاش کنیم تا تاریخ را بنوازیم. اینها مشتمل بر موقام های زیادی است که تاریخ و روایت خود را دارد. تفاوتی که در این موقام ها و آهنگ‌ها وجود دارد، ریشه‌های تاریخی است که اغلب در آهنگ وجود ندارد.
رژیم با تشریح برخی از کارکردهای موسیقایی دستگاه‌های موسیقی ترکمن به موضوع آموزش این موسیقی به علاقه مندان این حوزه اشاره کرد و گفت: کسی که می‌خواهد در این عرصه آموزش ببیند باید از دوران کودکی چنین فرآیندی را آغاز کند. این نحوه آموزش هم دربرگیرنده قوانینی است که با سلامت کودکان و نوجوانان در ارتباط مستقیم است. چرا که چنین آموزش‌هایی در فرآیندهای مرتبط با اعصاب و روان با مسائل مختلفی در حوزه روانشناسی برخوردار است که حتماً باید زیر مجموعه از قوانین سازمان بهداشت جهانی پیش روی هنرآموزان قرار گیرد.
وی همچنین به ارائه جزییاتی از ساز دوتار موسیقی ترکمنی پرداخت و افزود: بعد از فرآیند آموزش دوتار که مدت فراگیری آن زمان مشخصی ندارد، تازه متوجه می‌شویم که به چه شکل نوازندگی کنیم. این هنر فقط شروع دارد که هیچ وقت پایانی هم ندارد. این موسیقی‌ها همگی داستان‌های متفاوتی دارند که هر وقت نوازنده‌ای در ارائه و روایت آن قرار می‌گیرد باید بداند که این ریشه داستانی و محتوایی این روایت‌ها در چه بنیانی قرار داشته که بتواند بر اساس آن به اجرای موقام یا دستگاه موسیقایی بپردازد.
این پژوهشگر موسیقی اقوام ترکمن در بخش دیگری از صحبت‌های خود بود که به ارائه توضیحاتی درباره انجام حرکات نمایشی توسط هنرمندان و نوازندگان حین نوازندگی اشاره کرد و آن را ریشه در برخی از عبارات و کلید واژه‌هایی توصیف کرد که نوازنده هنگام نوازندگی با یک تکنیک حنجره آن را روی صحنه اجرا می‌کند.
نظر شما