کشف آثاری از دوره عصرآهن تا اشکانی در گورستان مرسین چال

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محمدرضا نعمتی عضو هیأت علمی پژوهشگاه در نشست تخصصی باستان‌شناسی که ۲۷ آذر ۱۴۰۱ به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد به بیان مختصری از کاوش نجات‌بخشی گورستان مرسین چال (سد فینسک، استان سمنان) پرداخت و گفت: محوطه مرسین چال در شمال غرب استان سمنان در دامنه شمالی کوه سر طلا و حاشیه جنوبی رودخانه سفیدرود واقع شده و از نظر توپوگرافی از سه بخش تشکیل شده است.

وی با بیان‌اینکه این محوطه در سال ۱۳۸۹ توسط صالحی بررسی و شناسایی شد تصریح‌کرد: اولین و دومین فصل کاوش‌های این محوطه در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۹ توسط مهرداد ملکزاده و فصل سوم این پژوهش‌ها در تابستان سال ۱۴۰۰ توسط دو هیأت به سرپرستی اینجانب و عطا حسن‌پور انجام گرفت.

این باستان‌شناس افزود: در سه ترانشه مورد کاوش قرار گرفته ۴۹ گور شناسایی شد که در بستر طبیعی و بر اساس توپوگرافی منطقه از غرب به شرق بین ۳۰ الی ۸۰ سانتیمتر با خاک پوشیده شده‌اند و گورهای کاوش شده بین ۱۹۰ تا ۲۲۰ سانتیمتر طول، بین ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر عرض و دارای عمقی بین ۳۰ تا ۶۵ سانتیمتر هستند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه در قسمت عرض گورها تخته سنگ‌هایی اغلب از جنس ماسه‌ای به صورت عمودی به کار رفته که جهت ایستایی آنها از سنگ‌های کوچک در کنار آنها استفاده شده‌است افزود: گورها اغلب به صورت جنوب‌غرب شمال‌شرق بود و تعداد کمی از گورها تقریباً در جهت غرب به شرق و یا جنوب به شمال بودند، پس از تدفین چاله گور با همان خاک کنده شده پر می‌شده است.

نعمتی اظهار کرد: شیوه تدفین در گورها به صورت تاق باز بوده که تنها در نحوه قرار گرفتن سر، دست‌ها و پاها با هم متفاوت هستند با توجه به مطالعات اولیه انجام شده بر روی بقایای استخوانی بر جامانده، جامعه مورد مطالعه شامل تعداد ۲۴ مرد، ۱۶ زن و ۲ کودک است و تعداد ۷ مورد قابل تعیین جنسیت نبودند.

این باستان‌شناس با بیان‌اینکه اغلب گورها دارای یک یا چند شیء از جنس سفال، نقره، مفرغ، شیشه، سنگ و قیر بودند گفت: یافته‌های سفالی بیشتر شامل انواع کاسه‌های پایه‌دار، کف تخت، کف محدب و یا کفی که از زیر به سمت داخل فشار داده شده بود، کاسه‌های چند وجهی، پیاله‌ها، ظروف دسته راستی با آبریز کوچک، کوزه‌های کوچک و سردوکها هستند.

وی خاطرنشان‌کرد: برخی از کاسه‌ها و یا پیاله‌ها در داخل یا بیرون و هر دو قسمت داغدار هستند.

نعمتی افزود: اشیای فلزی از جنس آهن، مفرغ و نقره و شامل انواع خدنگ، خنجر، کارد، دهره، داس، پیکرک، مهره، دستبند، النگو، پابند، گوشواره، حلقه، انگشتر مهر، گل سینه و زنگوله هستند و اشیای شیشه‌ای هم به طور کل انواع مهره‌ها را در برمی‌گیرند.

وی در پایان گفت: از نظر گاهنگاری با توجه به مقایسه‌های انجام شده این گورستان دارای آثاری از دوره عصرآهن تا دوره اشکانی است.