اصفهان جزء استان‌های با بدترین وضعیت جمعیتی در کشور است

مهرداد زینلیان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: نرخ باروری کلی جمعیت از ۷ درصد در سال ۱۳۴۵ به ۷.۱ درصد در سال ۱۳۹۹ رسیده که این عدد در اصفهان پایین‌تر از میانگین کشور و معادل ۱۴.۱ درصد است.

وی با اشاره به اینکه متوسط رشد سالانه جمعیت کشور طی سال‌های گذشته به سرعت کاهش پیدا کرده، اظهار کرد: هیچیک از کشورهای پیشرفته افت جمعیتی فعلی ایران را تجربه نکرده‌اند که برای خارج شدن از این شرایط و اصلاح چاله جمعیتی ایجاد شده، نیاز به اصلاح سیاست‌های جمعیتی داریم.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: چاله‌های جمعیتی شامل بحران میزان باروری و تجدید نسل، بحران سالمندی، کاهش نیروی کار و افزایش مهاجرت است و کشورهایی که با بحران جمعیت مواجه می‌شوند، برای تأمین نیروی کار سیاست‌های مهاجرپذیری را در پیش می‌گیرند که پیامد آن تغییر ساختار فرهنگی و اجتماعی کشور توسط مهاجران است.

وی گفت: در حال حاضر حدود ۲۵ درصد از جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند و هنوز شرایط ما بهتر از برخی کشورها است، اما اگر با این روند کند رشد جمعیتی ادامه یابد به زودی درصد عمده‌ای از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل خواهند داد.

خروج دهه شصتی‌ها از سنین باروری و بسته شدن پنجره جمعیتی در سال ۱۴۲۵

وی به سه سناریوی جمعیتی تعریف شده برای ایران اشاره و تصریح کرد: سناریوی اول رشد پایین جمعیت است، براساس این سناریو جمعیت در سال ۱۴۲۰ حدود ۶ میلیون اضافه می‌شود و حدود ۵۰ درصد از جمعیت کشور سالمند خواهند بود. سناریوی دوم رشد ۱/۵ درصد جمعیت است که باعث می‌شود با صد میلیون جمعیت، ۲۰ درصد جمعیت سالمند باشند و با سناریوی سوم نیز جمعیت به ۱۱۶ میلیون می‌رسد و تنها ۱۰ درصد سالمند خواهند بود.

زینلیان ادامه داد: اگر دهه شصتی‌ها از سنین باروری خارج شوند، امید برای جمعیت به صفر می‌رسد و در سال ۱۴۲۵ پنجره جمعیتی بسته می‌شود، پس باید مداخلات را به خوبی انجام دهیم. در حال حاضر برخی از دهه شصتی‌ها هنوز ازدواج نکرده و درحال نزدیک شدن به سن تجرد قطعی هستند، همچنین برخی از آنها بچه دار نشده یا دارای یک فرزند هستند.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان افزود: در حال حاضر، دهه شصتی‌ها گروه جمعیتی ۳۰ تا ۴۰ سال کشور را تشکیل می‌دهند و هنوز در سن باروری هستند، اگر مداخلات جمعیتی صورت نگیرد، در عرض چند سال این گروه جمعیتی از سنین باروری خارج شده و فرصت طلایی برای افزایش جمعیت را از دست می‌دهیم.

وی با بیان اینکه ما ۵ تا ۷ سال طلایی پیش رو داریم، تاکید کرد: با از دست دادن این فرصت، امید به افزایش جمعیت تقریباً از دست می‌رود.

زینلیان با اشاره به اینکه از سال ۵۵ تا ۹۹، میانگین سنی جمعیت ایران ۱۰ سال بیشتر شده، گفت: در واقع ۱۰ سال جمعیت کشور پیرتر شده، پیرتر شدن جمعیت هم برابر با بالا رفتن نرخ بیماری‌های واگیر و سرطان است. به عبارت دیگر از یک طرف جمعیتی که در سن باروری هستند را از دست می‌دهیم و از طرف دیگر بار سنگینی به نظام سلامت و اقتصاد کشور تحمیل می‌شود.

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه با اعلام اینکه نرخ سالمندی استان ۱۲ درصد و رشد کشور ۷.۱۰ درصد است، گفت: تعداد جوانان و نوجوانان در اصفهان از میانگین کشور پایین‌تر است که نشان می‌دهد جمعیت اصفهان در مقایسه با کل کشور سالمندتر است و این موضوع اهمیت مداخله را بیشتر می‌کند.

وی در مورد عوامل کاهش سریع میزان نرخ باروری در کشور، گفت: دخالت دولت و تصویب قوانین مشوق کاهش جمعیت، اجرای سیاست‌های تجدید نسل و کنترل جمعیت، توسعه شهرنشینی، افزایش سن ازدواج، توسعه اشتغال زنان، افزایش تحصیلات عالی و تغییر در کارکرد خانواده از جمله عوامل مؤثر در این زمینه است.

به تصویب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال گذشته اشاره و تصریح کرد: این قانون در ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره مصوب شده و ۲۳۶ تکلیف قانونی دارد که ۵۹ درصد آن تکلیف قانونی وزارت بهداشت است. هنوز آئین نامه‌های اجرایی قانون نیامده و انتظار داریم دستگاه‌های اجرایی هرچه زودتر آئین نامه‌ها را ابلاغ کنند.

آمارهای غیر رسمی حکایت از افزایش سقط جنین عمدی می‌دهد

معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در ارتباط با سقط جنین گفت: سقط‌های تعمدی دو دسته هستند؛ گروه اول برای نجات جان مادر یا بدلیل یکسری نواقص جدی در جنین است که باعث عسر و حرج خانواده می‌شود و به آنها سقط درمانی گفته می‌شود و تا قبل از ۴ ماهگی امکان‌پذیر است که در قانون جدید این سقط‌های سختگیرانه‌تر شده است

پیش از این برای سقط درمانی نیاز به تأیید سه پزشک متخصص بود، اما اکنون پس از درخواست مادر و در صورت تأیید پزشک متخصص و قاضی پیش از ۴ ماهگی، حکم سقط جنین صادر می‌شود.

زینلیان با اعلام اینکه آمارهای غیر رسمی حاکی از افزایش سقط جنین عمدی در کشور می‌دهد که نیاز به فرهنگسازی لازم برای مقابله با آن است، اظهار کرد: از نظر پزشکی معیاری برای سقط داوطلبانه جنین وجود ندارد اما ممکن است برخی افراد به خاطر مشکلاتی مثل فقر اقدام به سقط‌های داوطلبانه جنین کنند که هیچ مجوز شرعی و قانونی ندارد.

وی با اشاره به اینکه قبلاً بارداری بالای ۳۵ سال پرخطر ذکر می‌شد، گفت: این درحالی است که در بسیاری از کشورهای پیشرفته و متون علمی، باروری بالای ۳۵ سال پر خطر نیست بلکه نیازمند مراقبت ویژه است و این یک باور اشتباه است. یک باور اشتباه دیگر این است که بین دو بچه باید ۳ تا ۵ سال فاصله باشد، درحالی که این فاصله در زایمان طبیعی شش ماه و در سزارین ۱۸ ماه است، همانطور که در منابع تربیتی هم ذکر شده فاصله بیش از ۳ سال آسیب روحی و روانی برای فرزندان به همراه دارد.