خزان وعده‌ها برای «معشوره»/ سرنوشت دستور رئیس‌جمهور چه شد؟

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - فاطمه حسینی: ‌ سالانه ۱۲ میلیارد مترمکعب رواناب از لرستان خارج شده و به حوضه‌های آبریز کرخه و دز می‌ریزد. این میزان در حوضه کرخه ۴.۵ میلیارد مترمکعب و در حوضه دز ۸ میلیارد مترمکعب است. همچنین از ۱۳۰ میلیارد مترمکعب حجم رواناب‌های کشور ۱۱ درصد آن در لرستان جاری می‌شود.

بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر رودخانه و آب راه دائمی در لرستان وجود دارد و سالانه ۲ میلیارد و ۵۹۳ میلیون مترمکعب از منابع آب سطحی و زیرزمینی لرستان برداشت می‌شود.

۱۴ سال وعده برای «معشوره»!

وجود بیش از ۱۲ میلیارد مترمکعب رواناب در استان و عدم بهره‌مندی لرستان از این میزان آب موضوعی است که مورد انتقاد مردم و رسانه‌ها بوده است تا جایی که عدم بهره‌مندی مردم استان از این ظرفیت در سخنان مسئولان لرستان و مطالبات مردم جای ثابتی پیدا کرده است.

چهارم خردادماه سال ۹۲ بود که رئیس‌جمهور وقت برای کلنگ زنی پروژه سد «معشوره» به لرستان سفر کرد تا در روزهای پایانی دولتش روی دست استان لرستان یک کلنگ زنی بی‌نتیجه دیگر را بگذارد.

سد «معشوره» استان لرستان مصوب سفر نخست هیئت دولت یعنی حدود ۱۴ سال پیش است و قبل از آن نیز بارها در دولت‌های مختلف به‌عنوان یکی از مطالبات جدی مردم مطرح و وعده اجرا گرفته است، وعده‌هایی که سال‌هاست بین‌النهرین لرستان را در میان دو رود «کشکان» و «سیمره» تشنه نگه‌داشته است.

دستور رئیس جمهور روی زمین ماند؟

حجت‌الاسلام رئیسی رئیس‌جمهور در جریان سفر خود به لرستان و در نشست خبری با رسانه‌ها با اشاره به اینکه یکی از حوزه‌هایی که می‌تواند تولید را رونق دهد و محوریت لرستان را در مسئله کشاورزی می‌تواند پیش ببرد مسئله سدها به‌ویژه سد «معشوره» است، گفت: امروز اعلام کردیم کار سد «معشوره» باید آغاز شود، هر مقدار بودجه داریم برای سال ۱۴۰۱ برای این پروژه می‌گذاریم و در سنوات دیگر هم اختصاص می‌دهیم؛ البته وزیر نیرو اعلام کردند با پیمانکار پروژه صحبت کرده‌اند که این سد در مدت کوتاه‌تر ازآنچه فکر می‌شود به سامان برسد.

وی یادآور شد: بهره‌برداری از این سد دشت وسیعی را سیراب می‌کند و اشتغال ایجاد می‌کند.

رئیس‌جمهوری همچنین در شورای اداری لرستان با اشاره به اینکه باید کار سد «معشوره» آغاز شود و مطالعات آن انجام‌شده است، اظهار داشت: ما می‌خواهیم عقب‌ماندگی‌های چندساله را جبران کنیم، به میزان اعتباراتی که در کشور بود باید کار سد آغاز شود، در این راستا پیگیری‌هایی می‌کنیم که امکان ما بیشتر شود.

حجت‌الاسلام رئیسی از استاندار لرستان و وزیر نیرو خواست تا برای اجرای این پروژه پیگیری کنند.

وی با اشاره به مسئله آب نیز گفت: لرستان ۱۲ میلیارد مترمکعب آب دارد، پس مسئله کمبود آب نیست بلکه مسئله مدیریت آب است؛ مدیریت آب از مسائل مهم در لرستان و کشور است.

رئیس‌جمهوری با تأکید بر اینکه مسئله آب بسیار مهم است که باید دنبال شود تا مدیریت آب مردم را آرام کند که هم آب برای کشاورزی دارند هم برای شرب، افزود: تمام طرح‌های ما در لرستان باید تابع یک موضوع مهم آن‌هم ایجاد اشتغال و رفع بیکاری باشد.

حجت‌الاسلام رئیسی همچنین در جلسه با اقشار مختلف مردم در این رابطه اظهار داشت: کار سد «معشوره» را حتماً و سریعاً آغاز کنید؛ چون مطالعات انجام‌شده و ضرورت آن تشخیص داده‌شده است.

حجت‌الاسلام رئیسی با تأکید بر اینکه ممکن است بودجه را امسال و سال دیگر کامل نتوان داد، اما سد معشوره را در بودجه سنواتی می‌گذاریم؛ افزود: نباید مدیریت آب به‌گونه‌ای باشد که هم در ترسالی ناراحت باشیم هم خشک‌سالی، نباید نعمت الهی را به سیل تبدیل کنیم، این نعمت الهی باید در خدمت تولیدات استان قرار بگیرد.

وی یادآور شد: آغاز کار سد «معشوره» را جزو مصوبات سفر گذاشته‌ایم.

مهم‌ترین زیرساخت مورد نیاز لرستان آب است

در جریان سفر «محمد باقر قالیباف» رئیس مجلس شورای اسلامی به لرستان نیز وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین زیرساخت مورد نیاز استان آب است که اگر تأمین شود گردشگری، زیرساخت جاده و اشتغال آن محقق می‌شود، توسعه لرستان در زیرساخت آب خلاصه می‌شود، گفت: آب وجود دارد اما باید به درستی کنترل شود زیرا در حال حاضر برای لرستان و پایین دست خسارت به همراه دارد که نمونه آن را در سال ۹۸ مشاهده کردیم.

دولت و مجلس مصمم هستند تا در این خصوص گام جدی بردارند قالیباف با تأکید بر اینکه محلی که در آن ایستاده‌ایم نقطه‌ای است که اگر این سد ۱۰ سال قبل با توجه به شروع آن از سال ۱۳۸۱ ساخته شده بود، هزینه چند ده هزار میلیاردی به استان‌های لرستان و خوزستان را متحمل نمی‌شدیم و به برکتی تبدیل می‌شد تا در تابستان زراعت و مردم منطقه تشنه نباشند، ادامه داد: رئیس جمهور نیز به استان لرستان سفر داشته و این سفر مصوباتی را نیز داشته است، سد «معشوره» یک نقطه حیاتی برای کشور است و می‌تواند پیشران اصلی اتفاقات خوب باشد.

وی با تأکید بر اینکه دولت و مجلس مصمم هستند تا در این خصوص گام جدی بردارند و با اولویت تأمین آب شرب و اولویت دوم کشاورزی و صنعت پیش برویم، عنوان کرد: مردم استان مطمئن باشند که دولت و مجلس مصمم هستند تا با یک جدول زمانبندی کار اینجا را شروع کنیم و با شیب ملایمی شتاب بگیرد.

رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: بر اساس صحبت‌های انجام شده امیدواریم فراز بند سد «معشوره» قبل از بارش‌های زمستانی انجام شود و این فرصت مناسبی است تا دولت و مجلس جدول زمان‌بندی را مشخص کنند و بر اساس آن پیشروی کنند.

قول‌های بر زمین مانده برای احداث «معشوره»

حجت الاسلام سید احمدرضا شاهرخی نماینده ولی فقیه در لرستان نیز پیش از این در دیدار با معاون حفاظت و بهره‌برداری حوزه کرخه با انتقاد از عدم آغاز سد «معشوره» اظهار داشت: هر تصمیمی که در استان گرفته می‌شود باید به شکلی باشد که عملیاتی شود و تقابل بین عموم مردم و نظام و قوای سه گانه ایجاد نکنیم.

وی تصریح کرد: اعتبارات قطره چکانی که به استان برای سدسازی‌ها داده می‌شود راه به جایی نمی‌برد، قرار نبود سد «معشوره» اینقدر به تأخیر بیفتد.

در زمستان گرفتار سیل و تخریب و در تابستان گرفتار کمبود آب می‌شویم نماینده ولی فقیه در لرستان ادامه داد: مردم استان ما از وزارت نیرو گلایه دارند، تنها استانی هستیم که آب مرکز آن از طریق چشمه‌ها تأمین می‌شود و در فصل بارندگی آب برخی از این چشمه‌ها گل آلود می‌شود و انتظار داریم که این مشکلات حل شوند.

حجت الاسلام شاهرخی افزود: وضعیت استان لرستان به گونه‌ای است که در زمستان گرفتار سیل و تخریب و در تابستان گرفتار کمبود آب می‌شویم.

وی با اشاره به مکاتبه با دفتر ریاست جمهوری گفت: در این مکاتبه یادآوری کردیم که ما هم حمایت می‌کنیم و هم پیگیری قول‌های بر زمین مانده را دنبال می‌کنیم که در این راستا هنوز قول‌هایی که در مورد سد «معشوره» چه در سفر ریاست قوه قضائیه و چه در مصوبات سفر ریاست جمهوری در دهم فروردین ماه ۱۴۰۰ و ۱۹ آذر ۱۴۰۰ داده‌اید بر زمین باقی مانده است.

وی با اشاره به دوگانگی‌ها در سیاست‌های اعمال شده در بحث محدودیت‌های کشت و استفاده از حق آبه، تصریح کرد: مردم لرستان وقتی می‌بینند که آب زاینده رود برای کشت بهاره در اصفهان باز شده و عده‌ای به آنجا رفته و قرارداد بسته‌اند و تعهداتی برای آنها از سوی دولت ایجاد شده و امتیازاتی به آنها داده شده است این دوگانگی‌ها را کاملاً متوجه می‌شوند.

وعده استاندار عملی نشد

«فرهاد زیویار» استاندار لرستان نیز پیش از این در گفت و گو با صدا و سیما، سد «معشوره» را یک ابر پروژه در سفر رئیس جمهور به لرستان عنوان کرد که در بین مصوبات این سفر قرار گرفته است گفت: این سد ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که حتی قابل قیاس با بقیه مصوبات سفر نیست.

بنا است که در پاییز کار در این پروژه شروع شود وی، بیان داشت: میزان ذخیره آبی این سد نزدیک به یک میلیارد متر مکعب است.

استاندار لرستان، ادامه داد: کار مطالعاتی این سد به اتمام رسیده است.

زیویار با بیان اینکه یک سری از ماشین آلات در محل پروژه مستقر شده‌اند، گفت: بنا است که در پاییز کار در این پروژه شروع شود.

در خصوص ساخت سد «معشوره» انتقاد جدی به وزارت نیرو وارد است

حالا حجت الاسلام محمدرضا مبلغی نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی در سخنانی با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو، اظهار داشت: وزارت نیرو باید توجه جدی به مردم استان لرستان داشته باشد و نباید نگاه تبعیض آمیز خود را قالب کند، متأسفانه از دیرباز این تبعیض ناروا را نسبت به استان روا داشته است.

وی، افزود: در حوزه آب مردم استان لرستان و حوزه انتخابیه مطالباتی دارند که برآورده نشده است در حال حاضر سد «معشوره» می‌تواند برای استان مثمر ثمر باشد چرا که از سیلاب‌ها پیشگیری می‌کند و اگر این سد وجود داشت در سال ۹۸ از خسارات به وجود آمده از سیلاب برای استان‌های لرستان و خوزستان پیشگیری می‌کرد در حالی که این سد با چندین میلیارد تومان به اتمام می‌رسید.

اگر قرار نیست این سد ساخته شود صراحتاً به مردم اعلام کنید نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس، عنوان کرد: در همان زمان سیلاب سال ۹۸ چندین میلیارد تومان خسارات به استان وارد شد اما وزارت نیرو حاضر نشد اعتبار کافی برای اتمام سد «معشوره» را در نظر بگیرد لذا این موضوع نیز به دلیل ترک فعل وزارت نیرو بوده که بخشی نگر است.

حجت الاسلام مبلغی، تاکید کرد: در خصوص ساخت سد «معشوره» انتقاد جدی به وزارت نیرو وارد است چرا که تعلل در کارشان بوده و این اتفاق نیز علی رغم دستور صریح رئیس جمهور برای تأمین اعتبار این سد اتفاق می‌افتد.

وی، بیان کرد: اگر قرار نیست این سد ساخته شود صراحتاً به مردم اعلام کنید چرا مدارک و مستندات را به برنامه و بودجه نمی‌دهید؟ تا اعتبار آن را تأمین کند این سوال وجود دارد که چرا می‌خواهید مردم را ناامید کنید؟ بالاخره اگر قرار بر این شده که این سد ساخته نشود چرا مردم را سرگردان کرده‌اید؟ اینگونه کار کردن جز یاس و ناامیدی چیزی دیگری به دنبال نخواهد داشت.

بنابراین گزارش، لرستان با بیش از ۱۳۰ رودخانه دائمی و فصلی با طول حدود ۹۰۰۰ کیلومتر در دو حوضه کارون و کرخه معادل ۱۲ درصد از آب‌های جاری کشور را در اختیار دارد و یکی از غنی‌ترین شبکه‌های آب سطحی کشور است و می‌طلبد که پروژه‌های سد سازی این استان از جمله «معشوره» هر چه سریع‌تر عملیاتی شوند.