خبرگزاری مهر، گروه استانها- اسرا درویشی؛ «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» شعاری است که رهبر معظم انقلاب برای سال ۱۴۰۱ انتخاب کردند چراکه بنابه فرموده ایشان، تولید، کلید حل مشکلات اقتصادی و راه اصلی عبور از دشواری‌های اقتصادی است و معیار قرار دادن تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین موجب حرکت رو به جلو و محسوس در همه اهداف اقتصادی می‌شود.
در یک دهه گذشته محوریت شعارهای سال بر پایه «اقتصاد و تولید» نام‌گذاری شده است و اکنون شاهد تببین مستقیم جریان دانش‌بنیان در مأموریت‌های کشورهستیم. اقتصاد دانش‌بنیان یکی از محورهای اصلی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که می‌تواند با افزایش بازدهی کار و سرمایه و همچنین گسترش تولید در کشور، رشد بهره‌وری اقتصادی را رقم بزند.
طی سال جاری اقدامات مؤثر بسیاری در زمینه‌ی حمایت از شرکت‌های دانش بنیان و پیشروی به این سمت اتفاق افتاد که می‌توان به تصویب آئین نامه حمایت از تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین و اقدامات انجام شده در حوزه‌ی وزارت عطف و بهداشت اشاره کرد.
آذربایجان شرقی نیز از این قافله عقب نمانده و شاهد تحولاتی در این زمینه بوده است؛ افزایش تعداد شرکت‌های دانش بنیان، رونق گرفتن مراکز رشد دانشگاهی و ارتباط با دیگر کشورها در این زمینه از جمله اقدامات انجام شده است.
اما کم و کاستی‌ها هم کم نبوده‌اند و بنابه گفته‌ی کارشناسان اکثر قوانین عملی نشده و صرفاً در اخبار و بنرهای رنگارنگ خلاصه شدند؛ حمایت‌های مالی و تسهیلات ارائه شده کافی نیست و تجاری سازی و بروکراسی اداری بزرگ‌ترین دغدغه‌ی شرکت‌های دانش بنیان است که چندان حمایتی به‌ویژه در شهرستان‌ها در این زمینه انجام نشده است.
به سراغ یکی از شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی رفته و وضعیت آنها را جویا می‌شویم؛
شرکت‌های دانش بنیان نیازمند حمایت‌های دوچندان دولت هستند
جعفر آقازاده، دکترای مهندسی پزشکی، مدرس دانشگاه و مدیر یکی از شرکت‌های دانش بنیان است، او به خبرنگار مهر می‌گوید: ایده اولیه‌ی تیم ما در زمینه‌ی شناسایی نیازهای دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های کشور بود تا در راستای برطرف کردن نیازهای آنها قدمی برداشته باشیم.
او ادامه می‌دهد: ایده محوری ما دستگاه فیزیوتراپی و توانبخشی برای مفاصل آسیب دیده بود چراکه آمار تصادفات بالای کشور منجر به شکستگی و آسیب دیدگی مفاصل می‌شود و دستگاهی نبود که لولای استخوان را حرکت دهد؛ بنابراین سبب خشکی مفصل شده و عوارض جانبی داشت.
او اضافه می‌کند: دستگاه ما ریموت‌دار و قابل کنترل بود و بعد از عمل جراحی روی مفصل بسته می‌شد و متناسب با وضعیت بیمار روی مفصل کار می‌کرد و دستگاه‌های متعدد دیگر از جمله سنجش انحراف گردن را نیز ساخته‌ایم.
آقازاده خاطرنشان می‌کند: کار خود را از سال ۱۳۸۷ در پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی آغاز کردیم، تیم اولیه متشکل از سه نفر بود و اکنون ۱۳ نفر بیمه شده داریم که به صورت تخصصی کار می‌کنند و مجموعه‌های متعددی به‌عنوان کسب و کار را راه‌اندازی کرده‌ایم و چهار شرکت داریم و با رویکرد علم و فناوری نزدیک به ۵۶ اختراع ثبت و رتبه‌های بسیاری را در جشنواره‌های مختلف بدست آورده‌ایم که دو محصول ما به‌عنوان دانش بنیان شناسایی شده‌اند.
او در رابطه با مشکلاتی که در مسیر راه‌اندازی شرکت داشته‌اند، می‌گوید: شرکت‌های فناور برای اینکه روی پای خودشان بایستند، به کمک‌های دولتی نیاز دارند و مثلث موفقیت آنها ارتباطات برای فروش محصول، دانش فنی و مباحث مالی است که مباحث مالی قبلاً ضعیف‌تر ارائه می‌شد اما اخیراً صندوق‌های بسیاری در این زمینه خدمات ارائه می‌دهند اما سقف وام پایین است.
او می‌افزاید: تمام دارایی محقق فکر و دانش فنی او است و وام رقم بالا، تضمین بالا می‌خواهد و مجبور هستیم از وام رقم پایین استفاده کنیم که چندان به درد نمی‌خورد که ای کاش از روش‌های کشورهای در حال توسعه و پیشرفته الگو کنیم.
این مدیر شرکت دانش بنیان با بیان اینکه اگر محصول شرکت‌های دانش بنیان فروخته نشود، فایده‌ای ندارد، تاکید می‌کند: در حوزه‌ی تجهیزات پزشکی نیازمند مجوزها و استانداردهای اجباری هستیم که بدون مجوز نمی‌توان محصولات را به فروش رساند و علاوبر تیم تخصصی به ناظر فنی هم نیاز داریم تا تست‌های ایمنی و ایزو را انجام دهند که هزینه‌های بالایی دارد؛ پس محصولات ما چندان موفقیت آمیز نمی‌شوند چراکه مبالغ حمایت‌های مالی کم است و مجوزی که از سوی تهران انجام می‌شود، هزینه‌بر و زمان‌بر است.
او ادامه می‌دهد: تجهیزات پزشکی و صنایع نیازمند حمایت‌های خاص دولت هستند، برخی از صنایع نیازهای خود را از کشورهای دیگر وارد می‌کنند که هزینه را چندین برابر می‌کند اما نبود بروکراسی اداری و سیستم جامع حمایت سبب دیده نشدن محصولات شرکت‌ها شده است.
او با اشاره به حمایت‌های ارائه شده نیز متذکر می‌شود: حمایت‌های پارک در حد تسهیلات و دادن مکان دفتری است که باتوجه به ارجاعات کفایت نمی‌کند اما به دلیل اینکه بخش دولتی استخدام ندارد، همه باید برای خود کسب و کاری را شروع کنند ولی با آزمایشگاه‌های محدود و اتاق کوچک نمی‌توان کاری کرد و مسئولان باید به پارک علم و فناوری توجه ویژه‌ای داشته باشند.
اگر بخواهیم به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم، باید زیرساخت‌ها فراهم شود
آقازاده با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم به سمت اقتصاد دانش بنیان حرکت کنیم، باید زیرساخت‌ها فراهم شوند، در خصوص مجتمع عصر انقلاب یادآور می‌شود: عصر انقلاب فضای مناسبی است اما مسافت آن دور و آنتن دهی ضعیف است که قرار است از اتوبان سهند رمپی درست شود و مسافت کاهش یابد.
او با اشاره به کم بودن آمار نمایشگاه‌های اثرگذار، می‌گوید: تعداد نمایشگاه‌ها کم است و نباید صرفاً نمایشی باشند، باید به بازخورد نمایشگاه هم توجه شود که در خروجی چه مقدار تبادل مالی داریم همچنین باید از شرکت‌های معتبر سطح کشور و دیگر کشورها دعوت کنیم اما به طور کامل نهادینه نشده و شرکت‌ها به هم‌وطن خود اعتماد نکرده و محصولات را از دیگر کشورها وارد می‌کنند.
او با بیان اینکه اخیراً وزارت بهداشت مصوب کرده محصولی که داخل تولید می‌شود، وارد نشود اما مثمر ثمر نبوده است، اظهار می‌کند: در تجاری سازی چندان کمکی نمی‌شود، اگر شبکه‌ای را ایجاد کنیم و محصولات تولید داخل را معرفی کنیم تا مردم هم ببینند، بهتر می‌شود درحالیکه هیچ‌کس از محصولات تولیدی ما خبر ندارد چراکه ارزشی داده نشده و در فروش و تبلیغات آنها کمکی نمی‌شود.
این مدرس دانشگاه ادامه می‌دهد: در تأمین قطعات مشکلی نداریم اما تغییرات قیمت دلار در قیمت‌گذاری و پیش‌بینی کالاها تأثیر دارد و سبب سردرگمی ما می‌شود.
او در رابطه با صادرات کالاهای دانش بنیان نیز می‌گوید: صادرات روند خاصی دارد و باید از استانداردهای خاصی برخوردار باشد اما به این حد نرسیده و مجموعه‌های کمتری می‌توانند صادر کنند و چندان از صادرات حمایتی نمی‌شود.
او همچنین خاطرنشان می‌کند: زمانی که کارخانه یا کارگاه محصولی را تولید می‌کند، می‌توان با حمایت و تبلیغ به محصول فناور تبدیل کرد اما افرادی که در صنعت مشغول هستند به فرم پر کردن و ارائه مشاوره علاقه ندارند و افراد موجود هم صنعتی نیستند البته اخیراً شهرک‌های صنعتی کلینیک صنعتی راه‌اندازی کرده و مشاوره‌های خوبی ارائه می‌دهد و پارک علم و فناوری نیز کارگزار ایجاد کرده که تعداد آن بسیار کم است.
چالش‌ها و موانع شرکت‌های دانش بنیان آذربایجان شرقی
آقازاده اضافه می‌کند: وقتی دانش بنیان می‌شویم مجدداً به مشاوره‌های خاصی نیاز داریم که ما را حمایت و راهنمایی کنند، نیازمند افراد خبره در زمینه‌ی صنعت هستیم که مشاوره تخصصی ارائه داده و حمایت ویژه‌ای از شرکت‌ها داشته باشند.
او می‌گوید: درآمد ما در مقایسه با مسائل مختلف چندان زیاد نیست؛ اجاره، حقوق و مزایا، اینترنت و بیمه هزینه‌های بالایی دارد که به‌عنوان یک شرکت که سال‌ها است در این زمینه کار می‌کنیم، درآمد چندان خوبی نداریم.
او به افرادی که قصد دارند دانش بنیان شوند، توصیه می‌کند: شرکتی را تأسیس کنند و وارد مراکز رشد دانشگاه‌ها یا پارک‌های علم و فناوری شوند و با تسهیلات کم بهره نمونه سازی کنند و سپس ارزیابی شوند که این ارزیابی به نفع آنها است؛ اما پیش از ورود عاقلانه تصمیم بگیرند.
این مدیر شرکت دانش بنیان در ارتباط با مراکز رشد دانشگاهی نیز یادآور می‌شود: مراکز رشد دانشگاه‌ها کمرنگ‌تر هستند چراکه با صنعت ارتباط چندانی نداشته و موفق عمل نمی‌کنند، اما می‌توان با بسترسازی موفق شد؛ مراکز رشد کشورهای دیگر متعلق به بخش خصوصی است و ما باید به این سمت برویم.
او ضمن تشریح چالش‌ها و موانع شرکت‌های دانش بنیان، تأکید می‌کند: کمبود کارگزار، نبود ارزیابی، مشاوره‌ها و کارگاه‌های تخصصی و طولانی بودن پروسه ارزیابی از جمله چالش‌های شرکت‌های دانش بنیان آذربایجان شرقی است اما شرکت‌های مستقر در پایتخت، بودجه را به راحتی جذب می‌کنند و مشاوره‌های خوبی دارند.
او ادامه می‌دهد: مسئولین به آنچه که می‌گویند، عمل کنند؛ وام‌ها سریع‌تر به دست ما برسند، بروکراسی اداری راحت‌تر شود، موانع تولید و اقتصاد دانش بنیان برطرف شود.
آقازاده توصیه می‌کند: تیم تخصصی در زمینه‌ی رفع موانع و معضلات صنعت ایجاد شود، تعداد کارگزاری‌های ارزیاب افزایش یابد، دسترسی به حمایت‌های مادی تسهیل شود و به جوانان اعتماد کنند.
۲۷۳ شرکت دانش بنیان در آذربایجان شرقی ثبت شده است
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: امسال از سوی رهبر معظم انقلاب سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین معرفی شد که تولید از زمان‌های قدیم تعریف مشخصی دارد اما تولید دانش بنیان یعنی به راحتی قابل کپی برداری نبوده و پیچیدگی دارد، اما در برخی حوزه‌ها باتوجه به اینکه واردات کالاها را داریم، چندان تولید به آن مفهوم رایج نیست، حتی اگر چندان هم پیچیده نباشد، اما جزو حوزه دانش بنیان محسوب می‌شود.
سعید جعفری راد در خصوص راهکارهای دانش بنیان شدن ادامه می‌دهد: در حال حاضر مرجع تشخیص دانش بنیان شدن در کشور ما معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری است و شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری اعم از استارت آپ یا موسسه‌ها (دارای اظهارنامه مالیاتی یا دارای بیمه برای کارکنان هستند) می‌توانند برای دانش بنیان شدن اقدام کنند.
او می‌افزاید: دانش بنیان شدن دارای سه درجه یک، دو و سه است که درجه یک بهترین حالت دانش بنیان شدن است و درجه سه نیز یعنی ۸۰ درصد دانش بنیان بوده و مستعد دانش بنیان شدن است؛ بنابراین کارگزار مشاوره دانش بنیان در پارک مستقر است و علاقمندان می‌توانند مراجعه کنند و از شرایط و ویژگی‌ها مطلع شوند.
او با اشاره اقدامات انجام شده در آذربایجان شرقی خاطرنشان می‌کند: باتوجه به اطلاع رسانی‌های انجام شده از بین شهرک‌های صنعتی استان، در ۱۵ شهرک صنعتی بنر نصب و اطلاع رسانی انجام شده است و مزایا و تسهیلات دانش بنیان شدن به اطلاع آنها رسیده است.
جعفری راد یادآور می‌شود: در جلسات ماهانه‌ای که در پارک علم و فناوری استان برگزار می‌شود، هر ماه رویدادها یا نیازهای فناورانه را بررسی می‌کنیم و به مزایای دانش بنیان شدن اشاره شده و گپ فناورانه نیز برگزار می‌شود؛ تسهیلات گمرکی، مالیاتی و بیمه اطلاع رسانی شده است و قانون جهش دانش بنیان در مرداد ماه سال جاری در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و ۲۰ ماده دارد که قانون خوبی است و شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند از آن بهره‌مند شوند.
او با بیان اینکه ۲۷۳ شرکت دانش بنیان در آذربایجان شرقی ثبت شده است که از میان آنها ۸۰ مورد در پارک علم و فناوری استان مستقر هستند، می‌گوید: پارک علم و فناوری استان به‌عنوان نهاد اصلی در مورد شرکت‌های دانش بنیان مطرح است و تا حدود یک ماه پیش در شهرک‌های صنعتی نمی‌توانستیم بنری برای اطلاع رسانی نصب کنیم و شرکت‌ها و کارخانه‌ها از مزایای دانش بنیان شدن اطلاع نداشتند، اما اخیراً در ۱۵ شهرک مهم بنر نصب کرده‌ایم.
او متذکر می‌شود: پرونده حدود ۵۰ درصد از اقداماتی که از سوی شرکت‌ها انجام می‌شود، رد می‌شود چراکه امکان کپی برداری از تکنولوژی وجود دارد یا پیچیدگی کافی ندارند، اما باید امکان ورود شرکت‌ها را افزایش دهیم که بررسی و ارزیابی آن در تهران انجام می‌شود.
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی ادامه می‌دهد: کارگروه شرکت‌های ارزیابی کننده دانش بنیان را تشکیل داده‌ایم و هر هفته شرکت‌هایی را که پذیرش می‌شوند ارزیابی می‌کنیم، اما اخذ مجوز دانش بنیان زمان بر است و اکنون امکان افزایش پذیرش وجود ندارد ولی تمام سعی خود را می‌کنیم تا شرکت‌های توانمند را معرفی کنیم.
سیاست پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی دیپلماسی فناوری است
او همچنین در رابطه با تجاری سازی و صادرات شرکت‌های دانش بنیان یادآور می‌شود: سیاست ما دیپلماسی فناوری است اما امکان دارد بعد از گذشت چند سال به مقطعی برسیم که شرکت‌های دانش بنیان بیکار داشته باشیم چراکه محصولات آنها خاص است و امکان اشباع در بازار داخلی وجود دارد؛ بنابراین باید محصولات آنها را به کشورهای دیگر معرفی کنیم که در این راستا با شبکه سحر صدا و سیما مذاکره کرده‌ایم تا با چهار زبان مختلف، محصولات شرکت‌های مستقر در استان را معرفی کنند.
او ادامه می‌دهد: پارک استان به‌عنوان هاب فناوری در چین معرفی شده و تا آخر سال جاری، شرکت‌های استان در چینگ دائو از ایالت‌های شانگهای مستقر می‌شوند و برای این که انتقال تکنولوژی و زنجیره فروش مرتبط با چین تقویت شود، پرونده شرکت‌هایی که از کشور ما به آنجا می‌روند، به وسیله پارک استان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
او می‌افزاید: با ترکیه هم مذاکره کرده‌ایم و برای اولین بار در کشور یکی از شرکت‌های آنها در پارک استان مستقر می‌شود همچنین شرکت‌های دیگر ترکیه از پارک استان بازدید می‌کنند و با تکنو پارک مسکو و با کشور ارمنستان برای برگزاری نمایشگاه فناورانه مذاکره کرده‌ایم.
پارک استان پارک تیپ یک است اما معادل پارک درجه سه بودجه کلی دریافت می‌کند
جعفری راد با اشاره به موانع و چالش‌های موجود خاطرنشان می‌کند: پارک استان پارک تیپ یک است اما معادل پارک درجه سه بودجه کلی دریافت می‌کند که از بسیاری جهات دست ما بسته است و محدودیت بودجه مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند ولی به غیر از آن مشکل خاصی نداریم.
او در ارتباط با کارخانه نوآوری تبریز یادآور می‌شود: کارخانه نوآوری تبریز بیشتر از مسیر ربع رشیدی که شرکت خصوصی بوده و استانداری آذربایجان شرقی، پیش می‌رود اما پارک استان هم پشتیبان آن است ولی از نظر رسمی ارتباطی نداریم.
او با اشاره به دور بودن مسیر مجتمع عصر انقلاب تبریز تاکید می‌کند: مجتمع عصر انقلاب در سال ۱۳۹۱ افتتاح شد و ۲۰ سال پیش امکان داشت از زمین‌های دیگر برای احداث آن استفاده کرد اما زمین آن و پارک علم و فناوری استان پیش از این متعلق به سازمان علمی پژوهشی ایران بود و مسئولین وقت تشخیص دادند تا عصر انقلاب در شهرک اندیشه تبریز احداث شود.
مجتمع عصر انقلاب نزدیک‌تر می‌شود
رئیس پارک علم و فناوری آذربایجان شرقی خاطرنشان می‌کند: مجتمع عصر انقلاب فضای داخلی و معماری زیبایی دارد و تمام اصول معماری در آنجا لحاظ شده است و برای سهولت رفت و آمد رمپ خروجی اتوبان «تبریز-سهند» با اعتباری بالغ بر ۱۸ میلیارد تومان ایجاد می‌شود که کارفرما پارک استان و مجری ارگان راه و شهرسازی است و پیگیر آن هستیم تا شش ماه آینده به بهره‌برداری برسد که در این صورت از اتوبان لاله تا مجتمع عصر انقلاب تنها پنج دقیقه طول می‌کشد.
او ادامه می‌دهد: با شهرک‌های صنعتی نیز مذاکره شده است تا ۳۵ هکتار از اراضی شهرک شهید قاسم سلیمانی در اختیار ما قرار بگیرد و شرکت‌های فناور در آنجا مستقر شوند که امیدواریم هر چه سریع‌تر این اقدام از سوی این شرکت انجام پذیرد چرا که تأمین زیرساخت و محل مورد نیاز برای گسترش شرکت‌های دانش بنیان جزو اساسی‌ترین وظایف پارک به شمار می‌رود.
او همچنین در ارتباط با راهکارهای رسیدن به پیشرفت و ارتقا می‌گوید: در دو موضوع کمی و کیفی باید کار کنیم که از نظر کمی برای کارگزار مشاوره دانش بنیان که تنها یک شرکت فعال در استان داریم، با تهران صحبت کرده‌ایم تا افزایش یابد اما عمدتاً باید در تأمین فضای فیزیکی، کارگاهی و بودجه اقداماتی انجام شود؛ در زون خاصی زمین در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد که تسهیلاتی دارد و دقیقاً قوانین مناطق آزاد در پارک هم وجود دارد و به جای اینکه شرکت‌ها به مکان دوری بروند در تبریز مستقر شده و از حمایت‌ها و تسهیلات استفاده می‌کنند.
جعفری راد با بیان اینکه از نظر بودجه هم دست پارک بسته است و به بانک‌های عامل چشم دوخته‌ایم، اظهار می‌کند: در آئین‌نامه اجرایی تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور آمده است که حداکثر دوره تنفس و بازپرداخت شش ماهه برای شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق بوده که به آنها ۳۵ هزار میلیارد ریال تخصیص پیدا می‌کند.
او یادآور می‌شود: همچنین حداکثر دوره تنفس و بازپرداخت برای شرکت‌های نوآور، استارت‌آپی، واحد فناور و خلاق ۶۰ ماهه بوده که تا ۱۵ هزار میلیارد ریال می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند؛ صندوق‌های پژوهش و فناوری معرفی‌کننده این شرکت‌ها به بانک‌های عامل برای دریافت تسهیلات هستند.
آذربایجان شرقی در زمینه‌ی شرکت‌های دانش بنیان رتبه خوبی ندارد
یک کارشناس حوزه‌ی دانش بنیان نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: شعار سال ۱۴۰۱، تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین است اما به این معنا نیست که صرفاً امسال تولیدات دانش بنیان را انجام و سپس دیگر دانش بنیانی نخواهیم داشت.
مرتضی مختاری ادامه می‌دهد: زمانی که رهبر معظم انقلاب شعار امسال را تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین انتخاب کردند یعنی تاکید بر روی دانش بنیان است و ادامه دار هم خواهد بود و امسال زمان برنامه‌ریزی برای دانش بنیان شدن است.
او خاطرنشان می‌کند: آذربایجان شرقی در زمینه‌ی شرکت‌های دانش بنیان رتبه خوبی ندارد که رتبه ۲۰ را به خود اختصاص داده‌ایم درحالیکه در صنعت، کشاورزی و خدمات می‌توانستیم بهتر باشیم اما در زمینه‌ی کشاورزی صرفاً چهار شرکت داریم.
او می‌گوید: عده‌ای اعتماد به نفس بالایی داشته و در چنته چیزی ندارند و فقط می‌خواهند خود را به‌گونه‌ای به دانش بنیان ربط داده و تسهیلات بگیرند و عده‌ای هم در چنته چیزهای بسیاری دارند اما اعتماد به نفس بالایی ندارند و مراجعه نمی‌کنند.
مختاری متذکر می‌شود: تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین در استان ما در سربرگ مانده است و اتفاقات اساسی رخ نداده است چراکه متولی مشخصی ندارد و دستگاه‌ها به یکدیگر پاسکاری می‌کنند.
او در خصوص مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری آذربایجان شرقی اظهار می‌کند: مراکز رشد و پارک علم و فناوری وظایف خود را در حد اتاق و اینترنت می‌دانند اما بسترسازی تیم، مشاوره و منتورینگ حوزه مالی آنها بسیار مهم است چراکه این جوانان در حوزه‌ی تجاری سازی و کسب و کار چیزی نمی‌دانند.
او ادامه می‌دهد: فردی که به مرکز رشد یا پارک علم و فناوری آمده، درس را در دانشگاه آموخته است و اکنون نیاز به آموختن صادرات، تجاری سازی و کسب و کار دارد؛ آنها باید شیوه‌های تبلیغات، صادرات، تجاری سازی، بازاریابی و مدل‌های کسب درآمد را بیاموزند.
کارخانه نوآوری تبریز در گیر و دار وعده‌های مسئولین
این مدرس دانشگاه در ارتباط با کارخانه نوآوری تبریز، یادآور می‌شود: چهار سال پیش از زمان شهرداری شهین باهنر در آخر خیابان ارتش زمینی را برای کارخانه نوآوری اختصاص دادند که این یک رده بالاتر از مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است و در تهران، اصفهان و مشهد هم وجود دارد که تولید در آنجا انجام می‌شود و از لحاظ امکانات گسترده‌تر است، اما چهار سالی است که امضای نمادین انجام شده و به جایی نمی‌رسد البته ناگفته نماند که دلیل مثمر ثمر نبودن آن نبود فرماندهی واحد است ولی چیزی حدود ۲۴۰ تیم در آنجا می‌توانند مستقر شوند که می‌توان برای ۲۰۰۰ نفر هم اشتغال ایجاد کرد.
او همچنین با اشاره به مجتمع عصر انقلاب خاطرنشان می‌کند: اقدامات خوبی در مجتمع عصر انقلاب تبریز انجام شده است اما مسیر آن دور است و سرمایه گذاران و صنایع وقت بسیاری برای آنجا صرف نمی‌کنند چراکه بسیار دور است؛ عصر انقلاب فضای شیک و پیک در جای بسیار بد است و اطراف آن کوه است و سگ‌های بسیاری دارد که تا عصر بیشتر نمی‌توان آنجا ماند و به نظر می‌رسد چندان مثمر ثمر نباشد.
او با تاکید بر اینکه عدم فرماندهی واحد مشکل اصلی شرکت‌های دانش بنیان استان ما است، می‌گوید: تعدادی از شرکت‌های دانش بنیان ما به تهران رفته‌اند چراکه خدمات و تسهیلات آنها بهتر از ما است و استقبال و حمایت بسیاری می‌شوند.
مختاری در ادامه بیان می‌کند: تجاری سازی و بازاریابی در مراکز رشد و پارک علم و فناوری ما وجود ندارد، اگر سالانه نمایشگاه توانمندی برگزار می‌شد، قطعاً پیشرفت‌های بسیاری داشتیم.
عدم فرماندهی واحد، مشکل اصلی شرکت‌های دانش بنیان آذربایجان شرقی
او تاکید می‌کند: عدم فرماندهی، واحد عدم هماهنگی بین ارگان‌های مربوطه نبود و تجاری سازی و بازاریابی و حمایت‌های کافی از شرکت‌های دانش بنیان چالش اصلی ما است.
او در خصوص تسهیلات ارائه شده نیز می‌گوید: تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان داده می‌شود و مسئولین این نگاه را دارند که صرفاً حمایت مالی کافی است اما اینگونه نیست؛ مهم منتورینگ است اگر مسئولین پارک‌ها و دانشگاه‌ها نیازهای خود را از مراکز رشد و شرکت‌های دانش بنیان خریداری کنند، این دیدگاه در جامعه ایجاد می‌شود و همه از آنها استقبال می‌کنند.
این کارشناس با اشاره به رویداد پهنه علم و فناوری ادامه می‌دهد: پهنه علم و فناوری رویداد خوبی است که اراضی دانشگاه تبریز برای شرکت‌های دانش بنیان اختصاص داده می‌شود، همچنین مراکز رشد تخصصی در دانشکده‌ها نیز ایجاد می‌شود.
او با بیان اینکه اکنون دو ماه از سال مانده است و وقتی نگاه می‌کنیم در عمل چندان اقدامات خاصی نشده است چراکه افراد دلسوز این جوانان وجود ندارد، در خصوص فیبر نوری اختصاص داده شده می‌گوید: سال‌ها است که می‌گویند فیبر نوری به مراکز رشد خواهد رسید اما همچنان منتظر هستیم چراکه ابزار اولیه تحقیقات اینترنت است.
او متذکر می‌شود: مراکز رشد و پارک علم و فناوری در استان ما حیاط خلوت افرادی است که به دنبال افزایش آمار شرکت‌ها و یا دریافت تسهیلات و وام است و چندان علم به ثروت تبدیل نشده است
سواستفاده کنندگان تسهیلات دانش بنیان
مختاری همچنین تاکید می‌کند: تعدادی به پارک علم و فناوری مراجعه می‌کنند تا صرفاً وام بگیرند سپس مجدداً به مرکز رشد دیگری می‌روند تا از آنجا هم وام بگیرند؛ آنها به دنبال سواستفاده از این فضا هستند.
او در خصوص راهکارهای تبدیل شدن علم به ثروت اضافه می‌کند: زمانی موفق می‌شویم که با صنعت ارتباط داشته باشیم در ادارات و صنایع علاقه‌مندی به ارتباط با دانشگاه‌ها وجود ندارد؛ فرصت پژوهشی صنعتی طرح جدیدی از سوی دانشگاه تبریز است که به اساتید زمان داده می‌شود تا مدتی را در صنایع سپری کنند و ببینند تا چه اندازه چیزی را که تدریس می‌کنند، قابلیت عملی شدن دارد وگرنه سال‌ها سمینار چندان تأثیری ندارد.
او ادامه می‌دهد: در زمینه‌ی آی تی، مهندسی برق و مکانیک بیشترین تعداد شرکت‌های دانش بنیان را داریم درحالیکه انتظار داشتیم در حوزه‌ی کشاورزی، آب و مدیریت انرژی و محیط زیست فعالیت بسیاری داشته باشیم.
این مدرس دانشگاه با اشاره روش‌های ایجاد شرکت‌های دانش بنیان می‌گوید: علاقه‌مندان می‌توانند در سامانه نظام ایده‌ها و نیازها، نان، نیازها را دیده و ایده خود را ثبت کنند تا مراکز رشد و دانش بنیان ایده او را ببینند یا اینکه فرد خود به مراکز رشد یا پارک‌های علم و فناوری مراجعه کرده و طرح او بررسی شود اما برای دانش بنیان شدن باید یک ایده علمی داشت.
او با بیان اینکه اقدامات معاون فناوری استانداری آذربایجان شرقی و افراد تصمیم گیر حوزه‌ی دانش بنیان استان مثبت است، یادآور می‌شود: تعیین تکلیف کارخانه نوآوری، انجام اقداماتی در حوزه‌ی بازاریابی و تجاری سازی مراکز رشد، فعال سازی منتورینگ و افزایش برگزاری نمایشگاه‌ها و دعوت از سفرای کشورهای دیگر، صنایع و مسئولین بسیار مهم است و مثمر ثمر خواهد بود.
در وضعیت کنونی که با بحران نفت و گاز مواجه هستیم و امکان پایان یافتن این منابع وجود دارد، اقتصاد مبتنی بر دانش بنیان گره‌گشای کشور خواهد بود که توجه بیش از پیش مسئولین در این زمینه بسیار مؤثر است و امیدواریم شعار سال صرفاً در سربرگ نامه‌ها باقی نمانده و به فراموشی سپرده نشود.
نظر شما