زهرا احمدی پور عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس گروه جغرافیای سیاسی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اهمیت جغرافیای سیاسی سواحل مکران گفت: جغرافیای سیاسی مکران را می‌شود یک بخشی از موقعیت استراتژیک ایران قلمداد کرد. شاید بتوان گفت جنوب شرق ایران و منطقه مکران باتوجه به اتصال آن به اقیانوس هند جز بخش‌های استراتژیک کشور قلمداد می‌شود که می‌تواند مسیر توسعه را برای کل شرق کشور فراهم کند.
وی ادامه داد: منطقه مکران به لحاظ ظرفیت‌هایی که از منظر زیر ساخت‌های دریایی می‌تواند داشته باشد و همینطور وضعیت توپوگرافی منطقه و ظرفیت‌هایی که برای توسعه گردشگری دارد، می‌تواند یک بخشی از ظرفیت‌های توسعه شرق را فراهم کند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: سند توسعه مکران، در طرح آمایش سرزمین و در برنامه‌های پنج ساله و در اغلب اسناد بالا دستی به این بحث اشاره شده و قرار بر این بوده که ما بارگیری جمعیتی را در شرق کشور با استفاده از ظرفیت‌هایی که در مکران داریم انجام دهیم، اما اینکه کوتاهی صورت گرفته و موفق نشدیم امکانات توسعه را فراهم کنیم، این امر دلایل مختلفی دارد که به نظرم مهم‌ترین دلیل آن بحث تعارض امنیت و توسعه بوده است.
وی با بیان اینکه تفاوت بین امنیت و توسعه به یک تفاوت نگرشی تبدیل شده است، ادامه داد: باید تلفیقی از رویکرد امنیت و رویکرد توسعه را در جنوب شرق کشور داشته باشیم تا بتوانیم از ظرفیت جغرافیای سیاسی مکران استفاده کنیم. در مقاطع مختلف زمانی فکر کردیم که کدام شأن ارجحیت دارد و نتیجه این شده که اتلاف منابعی که در منطقه داشتیم به فراهم کردن ظرفیت توسعه کمکی نکرده است.
نباید اجازه دهیم توسط کریدورهای بین المللی حذف شویم
احمدی پور گفت: امروز در شرایطی که ایران به لحاظ بین المللی در انزوای سیاسی قرار گرفته، می‌تواند راه برون رفت از این وضعیت موقعیت جغرافیایی منطقه باشد. باید بتوانیم به جای اینکه اجازه دهیم توسط کریدورهای بین المللی حذف شویم، این ظرفیت را به کشور اضافه کنیم و دچار فرسایش ژئوپلیتیک نشویم.
وی با اشاره به مهم‌ترین راهکارها برای برون رفت از این فرسایش ژئوپلیتیک، گفت: اصلی ترین موضوع پیوند امنیت و توسعه است. این باید موضوع اصلی ما در انتخاب استراتژی باشد. پس از آن شکل گیری خوشه‌های فعالیتی در منطقه اهمیت بسیاری دارد. ما فعالیت‌های مجزایی انجام می‌دهیم که به خاطر آن اتلاف منابع رخ می‌دهد، همگرایی و رشته‌ای از افزایش منابع که در کنار هم می‌توانند به توسعه پایدار کمک کنند شکل نمی‌گیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: اینجا در مکران ما ظرفیت شکل‌گیری خوشه‌ها را داریم، به طور خاص خوشه‌های دریایی می‌تواند به محدودیت‌ها کمک کند. من فکر می‌کنم اصلی ترین استراتژی مان بحث استفاده از دیپلماسی راه است، بحث ارتباط بین امنیت و توسعه است و اینکه از این مسیر ترانزیتی که برخوردار هستیم، بتوانیم ارتباطات منطقه‌ای را برقرار کنیم.
احمدی پور با اشاره به نیازها در حوزه زیر ساخت گفت: امروز مسیر ما در بحث شاهراه‌های ارتباطی و مسیرهای ترانزیتی و محورهای شمال به جنوب دارد از طریق گرجستان و افغانستان جایگزین می‌شود که باید این موقعیت را پس بگیریم. در بحث طرح جاده کتان که هند دارد و طرحی که چین دارد، باید جایگاه خود را تعریف کنیم و در کانون این کریدورها قرار بگیریم.
وی ادامه داد: به نظرم اصلی ترین زیرساخت بایست توسعه کریدورهایی باشد که بتواند راه‌های دریایی و راه آهن را به هم متصل کند و ما از این بن بست دسترسی خارج شویم و بتوانیم با شمال ارتباط برقرار کنیم.
نظر شما