جاده قلب بلوطستان‌های اصفهان را می شکافد؟

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها- ندا سپاهی: زمزمه‌های اجرای دومین فاز از پروژه احداث جاده دوم پشتکوه فریدونشهر در پی بارش‌های اخیر و بسته شدن مسیرهای هفت روستای این منطقه جدی شده تا با اخذ مجوز کمیسیون ماده ۲۳ مسیر اجرای این پروژه هموارتر شود.

طرح احداث جاده دوم برای روستاهای گوکان- وِزوِه در بخش پشتکوه دوم شهرستان فریدون‌شهر از سال ۱۳۹۹ توسط گروه جهادی شهید محمدی دُرچه مطرح شد. طرحی که اگرچه هدف از آن خدمات رسانی و کوتاه کردن مسیر دسترسی به این روستای ۱۰ خانواری است اما از قلب رویشگاه‌های جنگلی زاگرس و از بالای رودخانه گوکان می‌گذرد و هزاران اصله بلوط کهنسال و گونه‌های آندمیک (بومی) جنگلی زاگرس را از بین می‌برد. گونه‌های گیاهی و درختانی که بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارند و ریه‌های ایران زمین هستند.

طبق طرح اولیه احداث این جاده به طول ۱۵ کیلومتر بوده که نه تنها به قطع و دفن چهار هزار گونه بلوط منجر می‌شود بلکه اکوسیستم رودخانه گوکان را برهم می‌زند و زیستمندان جنگل را از بین می‌برد و از سوی دیگر مسیر سوداگران طبیعت و قاچاقچیان چوب را هموار می‌کند.

مسیری صعب العبور که به دلیل شیب تند دره و حجم بالای تخریب و خاکبرداری به گفته کارشناسان توجیه اقتصادی ندارد و یکبار در این مسیر برای جاده قدیمی که اکنون از طریق آن تردد صورت می‌گیرد تخریب انجام شده و حالا این مسیر به اصلاح و بهسازی نیاز دارد.

در میان کش و قوس‌ها بر سر اجرا شدن یا نشدن طرح احداث این جاده که حتی بین مردم محلی روستا نیز موافق و مخالف دارد، این طرح به سه فاز تقسیم شد و سال گذشته فاز اول آنکه حذف گردنه کیبارستان بود توسط قرارگاه خاتم الانبیا مهندسی و اجرا شد. محمدعلی کاظمی مدیرکل سابق اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان یکسال پیش درباره این پروژه به خبرنگار مهر گفته بود که براساس طرح اولیه اگر در ۱۵ کیلومتر جاده احداث کنند چهار هزار اصله درخت از بین می‌رود و اگر فاز سوم پروژه حذف و طرح اجرا شود باز هم حدود یک‌هزار اصله درخت قطع می‌شود.

به گفته وی حتی امکان تغییر مسیر برای این پروژه وجود دارد و مشاوران طرح می‌توانند از مسیری جاده‌کشی کنند که کمترین میزان قطع درخت انجام شود. در روزهای اخیر که بارش برف مسیر روستاهای پشتکوه دوم فریدون‌شهر را مانند سایر مناطق کوهستانی و پربارش استان و کشور مسدود کرد و روند بازگشایی مسیرها به دلایل مختلف با اختلال رو به رو شد، موضوع احداث جاده دوم پشتکوه فریدون‌شهر گوکان- وزوه مورد توجه قرار گرفت.

تاکنون مجوز ماده ۲۳ برای جاده گوکان- وزوه صادر نشده است

در همین ارتباط فرزاد دادخواه مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان با اشاره به اینکه تنها راه ارتباطی محور گوکان- وزوه پشتکوه فریدون‌شهر مسیری است که از گردنه کلوسه به پشندگان و کمران منتهی می‌شود، به خبرنگار مهر می‌گوید: جاده دوم روستاهای پشتکوه دوم فریدون‌شهر به سمت فریدون‌شهر عبور می‌کند که مسئله قطع درختان و اینکه منابع طبیعی آسیب نبیند در تخصص ادارات کل حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی استان است و تا این لحظه مجوز ماده ۲۳ برای این مسیر صادر نشده است.

وی می‌افزاید: اگر زمانی قرار به احداث این جاده شد قطعاً مجوز محیط زیست و منابع طبیعی باید صادر شود ضمن اینکه روی طرحی که تعریف کردند سعی شده از مسیرهای طراحی شده قبلی که کمترین آسیب را به منطقه وارد می‌کند، کمک بگیرند و چند روز پیش نیز موضوع این جاده مطرح شد، مکاتباب آن با ادارات محیط زیست و منابع طبیعی انجام شده و تا زمانی که پاسخ مثبت ندهند پروژه تحت عنوان پروژه احداثی به ما ابلاغ نخواهد شد.‌

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان اضافه می‌کند: کاری که در آن منطقه در توسط گروه جهادی شهید محمدی در حال انجام است، اصلاح گردنه کیبارستان بوده که به جای مسیری ۱۲ کیلومتری با شیب و قوس‌های تند، یک راه ۶ کیلومتری دارد احداث می‌شود که کار بسیار خوبی در آن منطقه‌است و ما نیز دنبال حذف گردنه‌ها، بهسازی و اصلاح مسیر موجود هستیم.

احداث جاده دوم فریدون‌شهر نیازمند بررسی دقیق

دادخواه در پاسخ به اینکه آیا با اصلاح جاده قدیمی دیگر نیازی به احداث جاده دوم نیست، می‌گوید: باید توجه داشت که اگر زمانی به هر دلیلی گردنه کلوسه مسدود شود از جمله رانش زمین یا ریزش و … روستاهای پشتکوه دوم فریدون‌شهر هیچ راه دسترسی ندارند و این در حالی است که روستاهای پشتکوه دوم چهارمحال و بختیاری نیز مسیر ترددشان در ایام سرد سال زمستان از همین محور است.‌

وی خاطرنشان می‌کند: از همین رو موضوع جاده دوم پشتکوه فریدون‌شهر نیاز به مطالعه و تصمیم گیری تحت عنوان یک راه پدافندی و راه دوم دسترسی برای کوتاه کردن مسیر دارد اگر که شرایط و توجیهات لازم از نظر محیط زیست و منابع طبیعی و همچنین اعتبار آن فراهم شود.

مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اصفهان با بیان اینکه این طرح اعتبار زیادی نیز نیاز دارد، می‌گوید: از گوکان تا وِزوِه ۱۱.۵ کیلومتر است؛ طبق مطالعات اولیه که انجام شده باید تونل احداث و ترانشه‌هایی ایجاد شود، از سوی دیگر رودخانه گوکان در آن محدوده وجود دارد که نباید مصالح داخل آن ریخته شود. این موارد هنوز در مرحله مطالعات و بررسی فنی و منطقه‌ای است.

دادخواه می‌افزاید: اگر به این جمع بندی برسند که احداث راه با کمترین خسارت یا بدون خسارت به منابع طبیعی و محیط زیست است و اعتبارش تأمین شود؛ در قالب پروژه‌ها قرار خواهد گرفت اما تا این لحظه قطعیت پیدا نکرده است.

محیط‌زیست از نظر قانونی نمی‌تواند به این پروژه ورود کند

احمد رضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان نیز در خصوص احداث این جاده و رویکرد محیط‌زیست استان نسبت به این پروژه به خبرنگار مهر می‌گوید: با توجه به اینکه این طرح در مناطق حفاظت شده ما نیست از نظر قانونی نمی‌توانیم در این پروژه ورود کنیم؛ این موضوع در حوزه منابع طبیعی بود که چندی پیش در شورای اداری شهرستان فریدون‌شهر نیز مطرح شد.

وی اضافه می‌کند: مشکل آن مسیر تنها در حوزه منابع طبیعی بوده که فکر می‌کنم در آن جلسه برطرف شد زیرا در محدوه‌ای دو - سه کیلومتری که طرح جاده مطرح شده گونه‌هایی وجود دارد که در آن جلسه قرار شد اصلاحاتی روی مسیر انجام دهند و حفاظت انجام شود ولی این پروژه مورد مخالفت منابع طبیعی بود.

مخالفت یا اکراه؛ منابع طبیعی هنوز اجازه تخریب نداده است

حسینعلی نریمانی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان نیز ضمن ابراز بی اطلاعی از آخرین تصمیمات برای این پروژه، به خبرنگار مهر می‌گوید: بخشی از این پروژه مربوط به گردنه گوکان بوده اما در فاز دوم مسیر چون گونه‌های جنگلی وجود داشت ضرورت اینکه آیا اجرای این طرح نیاز است یا خیر باید بررسی می‌شد زیرا با توجه با اینکه در فاز دوم این پروژه گونه‌های جنگلی وجود دارد و قطع این درختان ممنوع است، منابع طبیعی استان نسبت به پروژه اکراه داشت اما از آخرین تصمیمات در این باره هیچ اطلاعی ندارم.

در همین پیوند داریوش سعیدی معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان نیز در گفت‌وگو با مهر در خصوص تصمیم منابع طبیعی استان راجع به این پروژه تنها به این جمله بسنده کرد که ما تا این لحظه برای پروژه جاده دوم فریدون‌شهر هیچ مجوزی صادر نکردیم.

به گزارش مهر طرح احداث جاده دوم گوکان- وزوه در قلب رویشگاه‌های جنگلی زاگرس فریدونشهر که طی ۲ سال گذشته بدلیل نبود توجیه فنی و اقتصادی و نابودی منابع طبیعی و آب و خاک مورد انتقاد کارشناسان بوده طی روزهای اخیر بدلیل بارش کم سابقه برف در کشور، توجیه پذیر شده است.
رهبر انقلاب، اسفندماه سال گذشته در روز درختکاری طی سخنانی "تخریب جنگل‌ها و محیط زیست و پوشش‌های گیاهی را تخریب منافع ملی دانستند و خاطرنشان کردند ویران کردن بخشی از جنگل‌ها برای ساخت و ساز جز در موارد اضطراری، قطعاً به ضرر ملت است. "
از این رو لازم است پیامدهای زیست‌محیطی از بین بردن جنگل‌های زاگرسی برای احداث جاده دوم پشتکوه فریدونشهر که امکان تغییر مسیر آن وجود دارد و توجیهات اقتصادی طرح بدور از شتاب‌زدگی بررسی و درباره آن تصمیم‌گیری شود.