خاموشی ستاره‌ها/ یادی از بزرگان قزوینی که در سال ۱۴۰۱ درگذشتند

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: سال ۱۴۰۱ با تمام فراز و فرودهای خود پشت سر گذاشته شد و حالا مردم قزوین با ورود به سال ۱۴۰۲ به دنبال سالی متفاوت هستند.

اما سال گذشته برای قزوین سال از دست دادن چهره‌های ماندگار و فاخر بود که از دست دادن هرکدام از این چهره‌های ملی و حتی بین المللی برای این استان خسرانی بزرگ محسوب می‌شود.

قاسم انصاری

استاد قاسم انصاری اولین چهره‌ای بود که پیکرش در سومین روز از بهار ۱۴۰۱ بر روی دستان مردم ادیب پرور قزوین تشییع و به خاک سپرده شد.

استاد انصاری که متولد ۱۲ آذر ۱۳۱۴ در روستای شنستقین قزوین بود در حیات با برکت خود بیش از ۵۰ تألیف و ترجمه و نیز ۴۰ مقاله در حوزه ادبیات فارسی به ویژه گرایش عرفان و تصوف اسلامی ارائه کرده بود.

از آثار او می‌توان به «دستور زبان فارسی»، «ترجمه شکوی الغریب و زبدة الحقایق، عین القضاة همدانی، با عنوان: دفاعیات و گزیده حقایق»، «مقدمه بر کشف المحجوب هجویری»، «مقدمه بر صد میدان خواجه عبدالله انصاری»، «تصحیح انتقادی ترجمه عوارف المعارف شیخ شهاب‌الدین‌ابوحفص سهروردی»، «مبانی عرفانی و تصوف»، «متون تفسیری»، ترجمه «الاسراء علی مقام الاسری، ابن عربی با عنوان: ما ز بالاییم و بالا می‌رویم»، ترجمه «مشارق الانوار، ابن دباغ انصاری، با عنوان: عشق اسطرلاب اسرار خداست»، «گزیده کلیات عبید زاکانی»، ترجمه کتاب «الفتوة، ابوعبدالرحمن سلمی، با عنوان: جوانمردی و جوانمردان» و… اشاره کرد.

سید حبیب‌الله جامعی

دکتر سید حبیب‌الله جامعی دومین چهره برجسته و فرهیخته استان قزوین بود که در سوم فروردین ۱۴۰۱ جان به جان آفرین تسلیم کرد.

این پزشک برجسته قزوینی از متخصصان پیشکسوت قلب و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بود.

دکتر جامعی اولین پزشک قلب قزوین و بنیانگذار بخش قلب در بیمارستان بوعلی سینا قزوین بود و سال‌ها از عمر خود را صرف درمان و خدمت به بیماران قزوینی پشت سر گذاشت.

سید مرتضی نصری

جامعه رسانه‌ای استان قزوین نیز ۵ خردادماه به سوگ یکی از قدیمی ترین چهره‌های خود نشست. سید مرتضی نصری خبرنگار با سابقه استان قزوین پس از مدتها تحمل درد و رنج بیماری در بیمارستان درگذشت.

سید مرتضی نصری از سال ۵۶ فعالیت رسانه‌ای خود را آغاز کرد و با روزنامه کار و گارگر، اطلاعات، رسالت، جمهوری و هفته نامه‌های محلی استان از جمله ولایت و حدیث ما همکاری داشت.

محمدعلی کریم‌خانی

فقدان استاد کریمخانی را باید یکی از تلخ‌ترین اتفاقات سال ۱۴۰۱ برای مردم قزوین و محبین اهل بیت دانست. این چهره بین المللی که همواره او را با آوای به یادماندنی «آمدم ای شاه پناهم بده» می‌شناختیم در ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ درگذشت.

استاد کریم‌خانی زاده شهر نرجه از توابع شهرستان تاکستان بود که از کودکی خواندن آواز در مجالس مذهبی را آغاز کرد و بعد از آنکه متوجه توانایی‌های خود شد، پیش از جوانی به تهران مراجعه کرد. یکی از ویژگی‌های خاص محمدعلی کریم‌خانی در خوانندگی، صدای بلند او بود که با وجود ورود او به دههٔ هفتم زندگی خود، از توان آن کاسته نشد. محمد اصفهانی در مورد او می‌گوید: «از سال ۶۴ با محمدعلی کریم‌خانی آشنا شدم و سال‌های بعد نیز که در رادیو با آقای صبحدل همکاری می‌کردم، این دغدغه را داشتم که ایشان را فریاد بزنم، چرا که احساس می‌کردم صدای کریم‌خانی شناخته نشده‌است».

همایون شجریان قطعهٔ «من کجا، باران کجا» از آلبوم ایران من خود که بر اساس نحوهٔ خواندن کریم‌خانی تهیه شده‌است را به او تقدیم کرده‌است

میرزا علی اکبر ثقفی خرم قزوینی

استاد میرزا علی اکبر ثقفی از دیگر چهره‌های برجسته و فرهیخته استان قزوین بود که در مهرماه مردم قزوین را عزادار کرد.

علی اکبر ثقفی قزوینی شاعر و ادیب معاصر در سال ۱۳۲۵ ه. ش متولد شد.

وی از سال ۱۳۳۸ سرودن را آغاز و تخلّص «خرّم» را برای خود برگزید.

وی از محضر اساتیدی همچون مرحوم تقوی، مرحوم آیت الله عماد حاج سیّد جوادی و مرحوم حاج سیّد جلیل زرآبادی بهره برد.

مرحوم خرم قزوینی آخرین بازمانده نسل اساتید مکتب موسیقایی عصر قدیم و شاگرد بی بدیل نخبگان عرصه آواز و ترنم داوودی بود.

وی که از برجستگان و اساتید به نام تعزیه استان قزوین بود در سخنوری و غزل سرایی استادی چیره دست و ماهر بود.

از این استاد به نام کتابی به نام «حدیث خرم» برجای مانده است.

استاد احمد عبادی در وصف این مرحوم بیان کرده بود: «اگر موسیقی ایران زنده به عارف قزوینی باشد قطعاً عارف قزوینی زنده به استاد خرم قزوینی است».

ستار رضایی

ستار رضایی از چهره‌های جوان و نخبه قزوینی بود که در ۱۲ آبان در یک سانحه تصادف در محور قزوین به کرج درگذشت.

ستار رضایی از نخبگان رشته الکترونیک و مخترع چند دستگاه دانش‌بنیان بود. طراحی و ساخت سیستم کنترل هوشمند ستاپ آزمایشگاهی بر پایه SCADA که در صنعت هسته‌ای کاربرد دارد، در کنار دستگاه آزمون تخریب کلر بر لوله‌های پلی‌اتیلنی بر اساس استاندارد AST از جمله اختراعات و محصولات تولیدشده به دست این دانشمند نخبه قزوینی است.

ناصر تکمیل همایون

۲۵ آبان یکی دیگر از چهره‌های ملی ادبی و سیاسی استان قزوین درگذشت.

تکمیل همایون جامعه‌شناس و تاریخ‌نگار ایرانی و استاد پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود. او بین سال‌های ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۷ دوره کارشناسی فلسفه و علوم تربیتی و کارشناسی ارشد علوم اجتماعی را در دانشگاه تهران گذراند و دوره دکترای تاریخ و دکترای جامعه‌شناسی را به ترتیب در سال‌های ۱۳۵۱ و ۱۳۵۶ در دانشگاه پاریس به پایان برد

مادر شهیدان محمدرضایی

پری مرادی، مادر شهیدان علی و حمید محمدرضایی از شهدای برجسته استان قزوین نیز ۲۸ آبان به فرزندان شهیدش پیوست.

علی محمدرضایی در چهارم دی ماه سال ۱۳۶۵ در عملیات «ام‌الرصاص‌عراق» بر اثر اصابت گلوله به مقام والای شهادت رسید. پیکرش مدت‌ها در منطقه برجا ماند و در خرداد ماه سال ۱۳۹۶ پس از تفحص در گلزار شهدای زادگاهش به خاک سپرده شد.

همچنین حمید محمدرضایی دیگر فرزند شهید این مادر نیز ۲۴ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ در درگیری با تکفیری‌های داعش در سوریه مفقودالاثر گردید و پس از گذشت ۴ سال پیکر مطهرش در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ شناسایی و در زادگاهش تشییع و به خاک سپرده شد.

محسن آبفروش

استاد محسن حسین آبفروش نیز از اساتید برجسته موسیقی سنتی در استان قزوین در ۶ آذرماه دار فانی را وداع گفت.

وی که از اساتید برجسته موسیقی سنتی در استان قزوین محسوب می‌شود در دوره نوجوانی از محضر اساتید بزرگی همچون علی‌اکبرخان شهنازی و هوشنگ ظریف بهره برده بود.

مرحوم آبفروش که متولد ۱۳۳۲ بود با اساتید به نامی همچون مرحوم شاپور نیاکان، مرحوم دکتر حسین عمومی، محمدرضا شجریان، اکبر گلپایگانی، رامبد صدیف، مرحوم ناصر فرهنگ‌فر، پرویز مشکاتیان، مرحوم ایرج بسطامی و… در برنامه‌های بسیاری همکاری داشت.

در کنار مرور نام تمام هنرمندان و چهره‌های تأثیرگذار از دست رفته، یاد می‌کنیم از همه نیکو صفتانی که اسمشان در این لیست نیست، اما یادشان، مرامشان و شجاعتشان همواره در تاریخ ماندگار شده است.