خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در سال‌های اخیر، مسجدالاقصی و شهر قدس به نقطه ثقل تحولات فلسطین تبدیل شده‌اند. این گزاره از عملیات سیف القدس به این سو جدی تر از گذشته هم شده است. صهیونیست‌های تندرو و یهودیان ارتدوکس سعی دارند در راستای هدف شوم شأن، تعرضات به مسجدالاقصی را افزایش و آئین‌های تلمودی خود را در آن انجام دهند تا به مرور پروژه یهودی سازی مسجدالاقصی و سپس تخریب آن محقق شود.
عید پسح یا فصح
امسال ایام عید پسح یهودی‌ها که به نوعی از مهم‌ترین اعیاد یهودی‌ها به مناسب زمان رهایی آنها از فرعون مصری هاست، با هفته سوم رمضان (۵ تا ۱۳ آوریل، ۱۴ تا ۲۳ رمضان) هم زمان شده است.
این هم زمانی از حدود ۲ ماه قبل هشدارها را به صدا در آورده بود. پس از حضور بی سابقه ۲۵۰ هزار نمازگزار فلسطینی در دومین جمعه ماه رمضان در مسجدالاقصی، روزنامه هاآرتص جمعه سوم ماه رمضان را آزمونی مهم و حقیقی برای دستگاه امنیتی رژیم صهیونیستی دانست. هاآرتص عنوان کرد که سومین جمعه ماه رمضان با جشن و مراسم‌های یهودیان به مناسبت عید پسح مصادف شده است و نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی از ابتدای ماه رمضان جهت مقابله با هرگونه حادثه و رخدادی به حالت آماده‌باش درآمده‌اند. هاآرتص در ادامه نسبت به تعرض ایتمار بن گویر وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی به مناسبت عید یهودی پسح به شدت هشدار داده است.
سال گذشته هم صهیونیست‌ها به دنبال انجام یکی از اعمال عید پسح یعنی قربانی کردن در صحن‌های مسجدالاقصی بودند. اتفاقی که تاکنون نیافته و فلسطینی‌ها مانع آن شده‌اند.
سال گذشته گروه بنیادگرای یهودی «بازگشت به کوه معبد» که از ساخت «سومین معبد یهودی» در حرم شریف قدس، سومین مکان مقدس در اسلام، حمایت می‌کند و با گروه نژادپرست «کاخ» مرتبط است، اعلام کرد که قصد دارد حیوانات را به عنوان بخشی از مراسم عید فصح یهودی در حرم شریف قربانی کند. حماس در پاسخ اعلام کرده بود که اجازه برگزاری چنین مراسمی را نخواهد داد و «به هر قیمتی» از آن جلوگیری خواهد کرد. تشکیلات خودگردان فلسطین و دولت اردن نیز این طرح‌ها را محکوم کردند. واکنش‌ها مانع این اتفاق شد. اما امسال باری دیگر تلاش‌ها از سوی جریان‌های صهیونیستی آغاز شده است.
شبکه ۷ تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد که جنبش "بازگشت به کوه" طی فراخوانی برای صهیونیست‌هایی که بتوانند در مسجد الاقصی قربانی کنند، جایزه تعیین کرده است. منبع مذکور اشاره کرد که بر اساس این فراخوان، هر شهرک‌نشین صهیونیستی که روز چهارشنبه آینده قربانی خود را به مسجد الاقصی ببرد، ۵۰۰ شِکِل (واحد پول رژیم صهیونیستی) و کسی که قربانی خود را در داخل این مسجد ذبح کند، ۱۲۰۰ شِکل به عنوان جایزه دریافت خواهد کرد.
صهیونیست‌های اشغالگر درصدد تعرض دسته جمعی به مسجد الاقصی در روزهای آتی به مناسبت عید یهودی پسح هستند.
هم چنین ۱۵ خاخام افراطی با ارسال نامه‌ای رسمی به نتانیاهو و بن گویر خواستار اجازه ذبح قربانی در عید عبری فصح در داخل مسجد الاقصی شده‌اند.
مسیر گام به گام سیطره صهیونیست‌ها بر مسجدالاقصی
برای درک اهمیت و حیاتی بودن ایام عید پسح و قربانی کردن در آن باید مروری بر تاریخ و مسیر گام به گام صهیونیست‌ها برای این مسجد داشت. پس از اشغال بیت المقدس شرقی توسط رژیم اشغالگر در سال ۱۹۶۷ (جنگ شش روزه)، وزیر جنگ در آن زمان، موشه دایان، تصمیم گرفت به اوقاف فلسطینی که تبدیل به اوقاف اردن شده بود، اجازه دهد که حرم شریف یا آنچه یهودیان «جبل الهیکل» می‌نامند را مدیریت کند.
خاخام‌های اعظم اشکنازی و سفاردی در سرزمین‌های اشغالی به همراه صدها خاخام دیگر حکم هلاخا (به مجموعه قوانین شریعت یهود گفته می‌شود) صادر کردند و پس از تخریب «معبد دوم» از ورود یهودیان به این منطقه و همچنین نماز خواندن در آنجا به دلیل «نجاست» همه، جلوگیری کردند.
با این حال، شلومو گورن، خاخام ارتش رژیم که در سال ۱۹۷۳ خاخام اصلی اشکنازی‌ها شد، بیشترین تأثیر را در تغییر نگرش یهودیان تندرو به مسجدالاقصی داشت. گورن استدلال می‌کرد که یهودیان می‌توانند از مناطقی از معبد باستانی که در پایان دوره معبد دوم به مکان اصلی اضافه شد، بازدید و در آنجا نماز بخوانند، و این نقض قانون هلاخا نیست. او می‌گفت شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه یهودیان تا قرن شانزدهم بنایی دائمی برای نماز و دعا در "کوه معبد" داشته‌اند، ادعایی که مورخان با آن مخالفت می‌کنند.
در سال ۱۹۹۴، گورن به نخست وزیر اسحاق رابین نوشت که "ما نمی‌توانیم در مورد دیوار غربی (به عنوان مکان خاص عبادت یهودیان) ادعای حقوقی داشته باشیم" و باید به یهودیان اجازه داده شود که در سراسر منطقه "کوه معبد" (کل آنچه امروز مسجدالاقصی نامیده می‌شود) نماز بخوانند. در دهه هشتاد قرن گذشته، خاخام‌های ارشد در رژیم شروع به پذیرفتن این ایده کردند و خاخام‌های سفاردی و اشکنازی، با وجود اصرار یک خاخام سفاردی مبنی بر اینکه کنیسه بالاتر از مسجد باشد، پیشنهاد ساخت کنیسه در گوشه جنوب شرقی منطقه، پشت مسجد الاقصی، یعنی خارج از منطقه حرم را دادند.
در واقع، خود دیوار براق، و نه حرم شریف، پیش از ظهور صهیونیسم هرگز اهمیت مذهبی مرکزی به عنوان مکان دعا برای یهودیان نداشته است. در سال ۱۹۸۶، ۷۰ خاخام که توسط گورن فراخوانده شده بودند، دستور جدیدی صادر کردند که به یهودیان اجازه می‌داد «در بیشتر قسمت‌های حرم شریف وارد شده و نماز بخوانند» و اینکه واقعاً می‌توان یک کنیسه در آنجا ساخت.
در سال ۱۹۹۰، خاخام لوباویچر مناخم اشنیرسون به پیروان خود دستور داد تا جشن‌هایی را در حرم برگزار کنند، در حالی که در این بین، گروه «مؤمنان کوه معبد»، که در سال ۱۹۶۷ تأسیس شد و توسط گرشون سالومون رهبری می‌شد، قصد داشت سنگ بنای ساخت «معبد سوم» در محوطه حرم را بگذارد.
سالومون یک ناسیونالیست بود و در آن زمان مذهبی نبود، اگرچه به نظر می‌رسد که در اواسط دهه ۱۹۹۰ چنین شده است، همانطور که ادبیات مذهبی ناسیونالیستی در حال رشد جنبش او و پیوندهای مالی آن با گروه‌های بنیادگرای مسیحی این تغییر را نشان می‌دهد.
یک گروه تندروتر صهیونیستی که خواستار حق ادعایی یهودیان برای تصرف و نماز در حرم شریف بود، جنبش "های وی کایام (Hai Ve-Kayam)" به رهبری یهودا عتصیون بود، که پدرش یکی از اعضای گروه تروریستی "لیحی" بود. عتصیون هفت سال را به دلیل عضویت در یک سازمان تروریستی یهودی در دهه ۱۹۸۰ در یک زندان گذراند که می‌خواست قبة الصخره را منفجر کند. عتصیون و گروهش اصرار داشتند که در حرم نماز بخوانند، که پلیس رژیم مجبور به اخراج آنها شد، همین امر منجر به افزایش حمایت از جنبش در جامعه یهودی استعمارگر اسرائیل، چه مذهبی و چه سکولار شد. سایر گروه‌هایی که ادعاهای مشابهی دارند عبارتند از «یمین اسرائیل»، «کاخ» و «کاهانه های»، «مؤسسه معبد»، «جنبش تأسیس معبد» و «آترت کهنیم» و غیره.
بسیاری از این گروه‌ها پس از معاهده اسلو از ترس اعطای اختیار به تشکیلات خودگردان فلسطین بسیج شدند، به‌ویژه پس از توافق‌نامه صلح رژیم صهیونیستی و اردن در سال ۱۹۹۴ که اسرائیل را ملزم به احترام به «نقش ویژه اردن» در زیارتگاه‌های مسلمانان قدس کرد.
در فوریه ۱۹۹۷، کمیته خاخام‌های یشع، یکی از اجزای مرکزی جنبش استعماری و ملی-مذهبی صهیونیستی، حکمی را تصویب کرد که به خاخام‌هایی که معتقدند یهودیان باید در حرم نماز بخوانند، اجازه انجام این کار را می‌داد. در همین حال، چندین تن از قضات دادگاه عالی و سیاستمداران شروع به درخواست از دولت و خاخام اعظم برای لغو ممنوعیت نماز خواندن یهودیان در حرم کردند. این تلاش‌ها با بازدید آریل شارون، رهبر حزب لیکود از حرم شریف در سپتامبر ۲۰۰۰ به همراه پلیس ضد شورش تلآویو به اوج خود رسید.
این مساله اعتراضات فلسطینی‌ها را به دنبال داشت و در پی آن ۴ فلسطینی شهید و ده‌ها نفر زخمی شدند. سفر شارون، آتش انتفاضه دوم فلسطین را شعله‌ور کرد و در هفته بعد صهیونیست‌ها ۷۰ فلسطینی را کشتند و شارون پس از ۵ ماه به عنوان نخست وزیر انتخاب شد.
۲۰۰۳، شروع تعرضات جمعی به داخل مسجدالاقصی
قبل از سال ۲۰۰۳، رژیم صهیونیستی به بیش از ۳ یهودی مذهبی به طور همزمان برای زیارت و بازدید از حرم اجازه نمی‌داد، اما از آن زمان به بعد این تعداد را به طور پیوسته به بیش از ۵۰ نفر رسانده است و این کار را بدون تأیید مقامات اوقاف اسلامی انجام می‌دهد.
در سال ۲۰۰۹، پس از اظهارات نژادپرستانه در مورد فلسطینی‌ها، اسحاق آهارونویچ، وزیر امنیت داخلی اسرائیل، از حزب راستگرا، بار دیگر از حرم بازدید کرد. تحریکات و هتک حرمت صهیونیست‌ها علیه فلسطینیان ادامه یافت و در سپتامبر ۲۰۱۵، دولت اسرائیل از ورود فلسطینیان به حرم جلوگیری کرد تا برای یهودیان امکانی را فراهم کنند تا به آنجا بروند.
در واقع، موضوع اجازه دادن به یهودیان برای ورود به حرم شریف، چه رسد به اینکه در آنجا نماز بخوانند، همچنان یکی از موضوعات اصلی اختلاف در محافل مذهبی یهودیان است، به طوری که نتانیاهو سال گذشته با یک خاخام محافظه‌کار و رئیس یک حزب سیاسی به توافق رسید تا به طور موقت یهودیان را از ورود به حرم در ازای پیوستن به دولت ائتلافی خود منع کند.
جمع بندی
قربانی کردن در صحن‌ها، گامی جدی در مسیر یهودی‌سازی مسجدالاقصی است. متأسفانه در سال اخیر میزان تعرضات صهیونیست‌ها به داخل صحن‌ها در مناسبت‌های مختلف افزایش جدی داشته که جای نگرانی دارد. باید منتظر بود و دید این نبرد جدی به کجا خواهد رسید.
*محسن فائضی، کارشناس مسائل فلسطین
نظر شما