نقش تئاتر در سبک زندگی جامعه ایرانی

به گزارش خبرنگار مهر، «حوزۀ تئاتر» بخش مهمی از پیمایش «مصرف کالاها و خدمات فرهنگی» مؤسسه بینا است که میزان تمایل جامعه به عرصۀ تئاتر را بررسی کرده است.

بر اساس تحلیل‌های این مؤسسه که نتایج آن در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته، نمایش از یک سو آئینۀ فرهنگ، هویت و تمدن یک جامعه و از سوی دیگر، عنصر مقوّم آن است و هنرهای نمایشی، بازتاب تحولات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی زمانۀ خود هستند که با ظرفیتی غنی و سرشار از ایده، تخیل، تفکر و اندیشه، به چرخۀ تولید و ارتقای میراث تمدنی جوامع و الگوهای زندگیِ اجتماعی، کمک می‌کنند.

در این میان تئاتر نیز به دلیل بهره‌گرفتن از هنرهای متنوع، هم در طراحی و انتقال پیام به مخاطب، و هم از منظرِ سابقۀ طولانی در پهنۀ تاریخ هنر و فرهنگ بشر، جایگاه ویژه و ممتازی دارد؛ هنرهای نمایشی از جمله تئاتر فارغ از ساحت هنری خود، دارای روایتی از جهان پیرامون هستند و به زبان هنر با مخاطبان خود تعاملی ایدئولوژیک برقرار می‌کنند.

بنابراین تئاتر پیش از آن‌که تخیل و انتزاع باشد، روایتی انضمامی از جهان پیرامون خود است که اقتضا دراماتیزه شدن را دارد.

تئاتر در ایران نیز برای خود هویت فرهنگیِ مشخصی دارد و روایتی از جهان اجتماعی و فلسفه‌ای برای بازگوکردن دارد.

این پیمایش، در یک‌سال اخیر و از افراد بالای ۱۸ سال، از کل کشور به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی و از طریق تلفن انجام شده است؛ داده‌ها قابلیتِ روایتِ کل جامعه، اعم از شهر و روستا را دارد.

بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از عرصۀ تئاتر، تقریباً ۳۳ درصد مردم، از ابتدای عمرشان تا کنون، تئاتر تماشا کرده‌اند.

در مقایسۀ جنسیت، آقایان زیر ۳۵ سال بیش‌تر از خانم‌ها به تئاتر رفته‌اند و از حدود سن ۴۰ به بالا، میزان مشاهدۀ تئاتر در خانم‌ها و آقایان یکسان می‌شود.

مشاهدۀ تئاتر با افزایش سطح تحصیلات ارتباط مستقیم دارد؛ همچنین در هر سه سطح تحصیلاتیِ بی‌سواد و کم‌سواد، متوسطه و دانشگاهی آقایان بیش از خانم‌ها به تماشای تئاتر رفته‌اند.

در این بین از ۳۳ درصد افرادی که به تئاتر رفته‌اند به لحاظ سلیقه و تمایل، ۱۵.۳ درصد، تئاتر با محتوای خنده‌دار و کمدی، ۹ درصد با محتوای جدی و ۶ درصدشان هم سایرِ محتواها را انتخاب کرده‌اند.

در نهایت، این نکته شایان ذکر است، توجه به «زیست‌بوم فرهنگی تئاتر» از این حیث اهمیت دارد که این حوزه، هرچند به‌ظاهر مخاطب‌های زیادی از عموم ندارد؛ ولی از آن جهت که مخاطبانی از قشرهای خاص هنری و تحصیل‌کرده و تأثیرگذار دارد، یکی از عرصه‌های فرهنگ‌سازِ جامعه محسوب می‌شود و این قدرت را دارد که نوعی مشخص از سبک زندگی را به اجتماع ارائه و تزریق کند.