جزئیات اعطای پژوهانه به اساتید

به گزارش خبرنگار مهر، محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم تحقیقات و فناوری در برنامه صف اول شبکه خبر با اشاره به طرح پژوهانه اساتید گفت: برای اساتید جدیدالاستخدام در پنج سال اول یک اعتباری را به‌عنوان «پژوهانه» پیش بینی کرده ایم. فهرست این اساتید را از دانشگاه‌ها دریافت کرده و این پژوهانه را اختصاص داده ایم.

آیین نامه پژوهانه اساتید نهایی می شود

وی ادامه داد: برای اختصاص این پژوهانه، لیست دانشمندان یک درصد، ممتاز و نمونه را نیز دریافت کرده ایم. در حال حاضر این پژوهانه برای شش هزار نفر پرداخت شده است و در اجلاس روسای دانشگاه‌ها که ۲۱ الی ۲۳ اردیبهشت‌ماه در شهر شیراز برگزار می‌شود، آیین‌نامه و دستورالعمل پژوهانه را تدوین کرده ایم که در آن اجلاس آن را مورد واکاوی رؤسای دانشگاه‌ها قرار خواهیم داد و یک آیین‌نامه پژوهانه خواهیم داشت که در این آیین نامه مشخص می شود که برای هر برون‌داد علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی چه مقدار پژوهانه تعلق می‌گیرد.

وزیر علوم افزود: در این آیین نامه امتیاز برون‌داد فناوری دو برابر خواهد بود همچنین برای پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری، پژوهانه ویژه لحاظ می شود که بعد از اصلاح در اجلاس روسای دانشگاه‌ها به‌عنوان مصوبه هیئت‌امنای دانشگاه‌ها مصوب شده و از امسال اجرایی می‌شود.

وی افزود: پژوهانه برای دانشمندان یک درصد و دو درصد علوم انسانی که پایگاه علوم انسانی اعلام می کند، همچنین برای استادان ممتاز، نمونه کشوری و اساتید جدیدالاستخدام پیش بینی شده و سعی خواهیم کرد یک جورچین مناسبی را برای پژوهانه در نظر بگیریم که با عملیاتی شدن آن، حداقل هایی را برای دانشمندان و دانش‌پژوهان مهیا کنیم اگرچه در شأن و نیاز آن‌ها نیست.

چرا دانشگاههای ایرانی دارای رتبه های برتر جهانی نیستند

وزیر علوم درپاسخ به این سئوال که چرا دانشگاه‌های ما در رتبه‌بندی‌های دنیا، جزء دانشگاه‌های برتر نیستند، افزود: دانشگاه‌های ما در رتبه‌بندی‌های جهانی اگرچه جزء رتبه‌های برتر نیستند، ولی جایگاهی مناسب و درخور شأنی دارند و علت آن این است که در کشور ما دانشگاه‌ها جامع نیستند، یعنی در یک شهر در یک فاصله کوتاهی با هم، دو یا سه دانشگاه فعالیت می‌کنند که سبد برون‌داد علمی آن‌ها مستقل است، این درحالی است که در دنیا این‌گونه نیست که دانشگاه های پزشکی با دانشگاه‌های علوم طبیعی و علوم انسانی و زیرنظام‌های مختلف باهم یکی هستند.

وزیر علوم درباره اینکه آیا وزارت علوم نمی‌تواند پیشنهاد داده و این موضوع را پیگیری کند، افزود: این‌جا یک حساسیت‌های صنفی وجود دارد، شاید این تصمیم که زیر نظام ها از هم جدا باشند یک زمانی تصمیم درستی بود، ولی برای امروز من فکر می‌کنم جامعه ما از نظر علمی به درجه‌ای از بلوغ رسیده است که بتواند کنار هم قرار گرفته و آورده های خود را روی‌هم قرار دهند، اگر این اتفاق رخ دهد، صرفه‌جویی جدی در بهره‌وری رخ داده و و رتبه علمی ما بهبود پیدا کرده و تحقیقات بین رشته‌ای و چندرشته‌ای نهادینه شده و بهبود خواهد یافت.

زلفی گل درباره مهارت محور کردن آموزش گفت: جای بسی افتخار است که وزارت بهداشت در بحث مهارت محوری و آموزش بسیار موفق است و من به جامعه پزشکی متولیان وزارت بهداشت تبریک می‌گویم و دلیل آن این است که وزارت بهداشت بسترهای کارآموزی و کارورزی در اختیار دارد و استاد و دانشجو با هم بالاسر بیمار می‌روند جراحی را می‌بینند، عملاً کارآموزی می‌کنند و در میدان عمل فعالیت می کنند.

وی ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان ما نیز موفق است، چون دانشجو معلم ما وقتی آموزش می‌بیند دوران کارورزی و کارآموزی در سر کلاس است و نقاط ضعف استاد را می‌بیند و کارورزی در محیط واقعی رخ می‌دهد، آیا وزارتخانه های صنعت، نفت، وزارت جهاد کشاورزی و خیلی از صنایع خصوصی و دولتی ما در اختیار وزارت علوم است؟

زلفی گل با بیان اینکه ما در کلاس درس مجبوریم نظری آموزش بدهیم افزود: اگر دانشجوی ما بخواهد واقعاً در محیط کار، کارورزی کند این امکانات در بخش های مختلف صنایع، در اختیارش قرار می گیرد؟ در دنیا روش‌های مختلفی وجود دارد. یک روش دوگانه‌ای وجود دارد که دانشجویان دو سال در دانشگاه درس می‌خوانند و یک‌سال در صنعت فعالیت می‌کنند، اگر به‌دنبال این هستیم که این اتفاق رخ دهد، راه آن این است که در «برنامه توسعه هفتم» این موضوع پیش‌بینی شود و از دولت بخواهیم لایحه‌ای ارائه دهد که به تصویب مجلس برسد.

وزیر علوم افزود: در آن لایحه و قانون الزام نباشد که حتماً دانشجو پذیرش شود باید جستجو کرده و راه‌هایی پیدا کنیم که منافع صنایع خصوصی و دولتی که دانشجوی ما را می‌پذیرد به آن گره بزنیم، به‌هرحال ما راهی جز این نداریم که طرحی نو بیندیشیم و با این مسیر آموزش‌های ما همان حالت نظری خواهد بود.

وزیر علوم افزود: البته ما کارهایی دراین زمینه انجام داده ایم و از خیلی از دانشگاه‌ها درخواست کردیم به‌عنوان الگو وارد عمل شده و با صنایع ارتباط برقرار کنند. همچنین صنایع نیز اعلام نیاز می کند و براساس آن در کنکور سراسری پذیرش می کنیم.

وی ادامه داد: همچنین مقام معظم رهبری نیز در این خصوص به من تذکر دادند که برای رشته‌هایی که دانشجو می‌پذیرید بایستی به فکر آینده کاری آن‌ها باشید البته ما یک مشکل فرهنگی نیز داریم و مشکل فرهنگی ما این است که هر فارغ‌التحصیلی که مدرک می‌گیرد به فکر پشت میزنشینی است و این کار درستی نیست.

ضرورت تدوین سند نظام ملی نوآوری

زلفی گل افزود: در بدو مسئولیتم در وزارت علوم به صورت مکتوب به شوای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کردم به «سند نظام ملی نوآوری» نیاز داریم، در سند نظام ملی نوآوری مشخص است که هر بخش آن چه وظیفه ای دارد.

وی با اشاره به بحث خوابگاه های متاهلی گفت: پیگیر آن هستیم ولی در زمینه تامین خوابگاه متاهلی چند مشکل وجود دارد، دانشگاه‌های ما خوشبختانه زمین لازم را برای احداث خوابگاه دارند در قانون جهش مسکن عمده‌ترین مشکل در شهرها تأمین زمین است ما این مشکل را نداریم تنها مشکل ما بحث اعتبارات است. اعتباراتی هم که پیش‌بینی‌ شده است اختصاص ۱۰ درصد درآمدهای اختصاصی و ۱۰ درصد تملک و دارایی دانشگاه‌ها است که باید صرف ساخت خوابگاه متأهلی شود. در قانون جوانی جمعیت و حمایت خانواده‌ هم آمده‌است منتها این اعتبارات کافی نیست، به‌همین دلیل در پی آن هستیم که بانک‌ها تسهیلات ساخت خوابگاه متأهلی ارائه داده و همان امتیازاتی را که به شهروندان برای ساخت مسکن ارائه می دهند، همان امکانات را در اختیار دانشگاه ها قرار دهند.

وی ادامه داد: منتها بانک‌ها تضمین می‌خواهند که آن تضمین بایستی ملک و املاک دانشگاه‌ها باشد که ما رایزنی کرده‌ایم که براساس فاز اول به اندازه درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها تسهیلات ارائه بدهند اکنون درحال طی این مسیر هستیم که چگونه می‌توانیم تسهیلاتی را بگیریم که براساس آن خوابگاه‌های متاهلی را پیش بریم.

وزیر علوم در بخش دیگری از سخنانش به سامانه نظام ایده‌ها و نیازها تحت عنوان «سامانه نان» اشاره کرد و افزود: این سامانه در پایگاه استنادی جهان اسلام رونمایی و خوشبختانه در قانون بودجه وارد شد، براساس آن تمامی دستگاه‌ها و صنایع مکلف هستند نیازهای خود را در این سامانه وارد کنند.

وی ادامه داد: شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز صنایع خصوصی و دولتی را مکلف کرد تا نیازها و اولویت‌های تحقیقاتی خود را وارد این سامانه کنند این سامانه موظف است، این نیازها را برای رشته‌های مختلف دسته‌بندی کند تا یک محقق در رشته خود بداند چه نیازهایی وجود دارد، از طرفی هم به اساتید دانشگاه‌ها  و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری اعلام کردیم که اگر پایان‌نامه و تحقیق هریک از آنها در راستای این نیازها باشد، یک امتیاز ویژه به آنها تعلق می گیرد. 

زلفی گل افزود: در مرحله بعد صنعت می تواند از بین چندین پایان‌نامه کارشناسی ارشد و دکترایی که در راستای نیاز آنها اعلام شده است، بهترین‌ها را انتخاب کرده و قرارداد منعقد کند. از طرفی هم ما شرایطی را ایجاد می‌کنیم که در همان «سامانه نان» شرکت‌های دانش بنیان ما تحت عنوان «سامانه جان» (جریان اقتصادی نوین) محصولات دانش بنیانی را که تولید می‌کنند، آن‌جا ارائه دهند تا به آنها مراجعه شده و از توانمندی آن‌ها استفاده شود.

استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی مرجع با سامانه جام

وزیر علوم افزود: بحث دیگری که وجود دارد تحت عنوان «سامانه جام» است یعنی (جستجوی آزمایشگاه‌های مرجع). دانشگاه‌هایی که تجهیزات مورد نیاز خود را ندارند می توانند به آن مراجعه کرده و از امکانات آزمایشگاهی دیگر دانشگاه ها استفاده کنند .

وزیر علوم در پاسخ به این سئوال که چند درصد از برنامه‌هایی که در زمان اخذ رأی اعتماد ارائه داده بودید محقق شده است گفت: ما در وزارت علوم برنامه‌هایی داشتیم که یک قسمت‌هایی از آن نیاز به اعتبار و بودجه دارد که دست ما نیست و یک قسمت هایی نیاز زیاد به بودجه ندارد که می توان با یک بازنگری در قوانین، مقررات و فرایندهای اجرایی سیستم را بهبود بخشید.

وی ادامه داد: در ابتدای کار بیشتر انرژی را روی قسمتی که خیلی نیاز به اعتبار ندارد قرار دادیم  و کارهای خوبی نیز صورت گرفت به‌عنوان مثال ما به ایجاد نظام سنجش و انگیزش مناسب اشاره کرده بودیم که در این زمینه کار کردیم و می توان به پایه‌های تشویقی اشاره کرد، طرح جهش علمی بر مبنای عملکرد برای اعضای هیئت علمی اکنون در حال اجرا است، در بحث جذب نخبگان برای عضویت هیات علمی خارج از فراخوان نیز این کار انجام می شود.

اقدامات برای نگه داشت رتبه های برتر کنکور و المپیادی ها 

وی افزود: در بحث المپیادی‌ها و رتبه‌های برتر برای نگه‌داشت آن‌ها گام هایی برداشتیم و یک توافق نامه‌ با بنیاد ملی نخبگان منعقد کرده ایم که آن‌ها بورس شده و اعتباری به آن‌ها داده می‌شود. صندوق عالی علوم تحقیقات و فناوری نیز تشکیل شد که سال گذشته 40 درصد و امسال 60 درصد اعتبارات پژوهشی شرکت‌های دولتی وارد این صندوق می‌شود. 

رونمایی از درگاه آشنایی با نخبگان و آینده سازان

وزیر علوم افزود: در اجلاس رؤسای دانشگاه‌ها «سامانه دانا» رونمایی می‌شود این سامانه برای هر عضو هیئت علمی و دانشمند ما یک صفحه و کارنامه تحقیقاتی و علمی ایجاد می‌کند وقتی یک صنعتگر در راس نیازهایش دنیال یک صاحب مکتب است با جستجو در آن به آن دسترسی پیدا می کند. این سامانه قرار است به چهار زبان فارسی، انگلیسی، عربی و ترکی تکمیل شود و نام آن درگاه آشنایی با نخبگان و آینده سازان است که سرواژه‌ آن دانا می شود.