رواج تک فرزندی و افول جمعیت در گلستان/ قانون با اعتبار کارساز است

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- نجمه جهانتیغ: خانواده به عنوان اصلی ترین بنیاد جامعه و تاثیرگذارترین نهاد در فرزندآوری و جوانی جمعیت محسوب می‌شود.

با وجود برخی تغییرات در سبک زندگی و مشکلات اقتصادی، زنگ خطر کاهش جمعیت و نیروی انسانی مولد از سنوات قبل به صدا درآمده و هم اکنون به یکی از مسائل مهم در کشور تبدیل شده است و صاحب نظران و کارشناسان در این خصوص هشدارهای مستمر می‌دهند.

کشور با سیاه‌چاله جمعیتی فاصله کمی داشته و حتی در برخی استان‌ها وارد سیاه‌چاله جمعیتی شده‌ایم.

در مهرماه ۱۴۰۰ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در مجلس تصویب شد و هم اکنون قریب به ۱۹ ماه از آن می‌گذرد. در این قانون، بر حمایت از مادران، کودکان و خانواده‌ها تأکید و نقش دستگاه‌های مختلف عنوان شده است.

پایین بودن نرخ باروری در برخی مناطق گلستان

در گلستان هم، وضعیت نرخ جمعیت چندان خوش نیست و با توجه به تنوع اقوام در این استان و تأثیر فرهنگ‌های مختلف در تعداد فرزند، نرخ باروری و فرزندآوری در برخی مناطق مطلوب اما در برخی مناطق پایین ارزیابی شده است.

متأسفانه گلستان جزو هشت استان پرخطر در حوزه ناباروری بوده و این موضوعی است که به راحتی نمی‌توان از آن عبور کرد.

مسائل اقتصادی و معیشت خانواده‌ها یکی از مسائلی است که زوجین را برای فرزندآوری با تردید روبرو کرده و حتی برخی از آنها به کلی قید فرزند دوم را زده‌اند.

تک فرزندی انتخاب قلبی ما نیست

یک مادر گرگانی که صاحب یک فرزند دختر است به خبرنگار مهر گفت: همسرم کارگر کارخانه است و درآمد دیگری غیر از حقوق او نداریم، مستأجر هستیم و زمانی که به شرایط زندگی ام نگاه می‌کنم، از اینکه بخواهم صاحب فرزند دوم شوم وحشت مرا فرا می‌گیرد زیرا من و همسرم معتقد هستیم که فرزندان باید در یک شرایط مطلوب بزرگ شوند و نباید آرزوی کوچک‌ترین خواسته‌ها به دل آن‌ها باقی بماند.

صداوسیما نتوانسته نقش خود را در فرهنگ سازی رشد جمعیت به خوبی ایفا کند سارا رجایی با بیان اینکه تک فرزندی انتخاب قلبی ما نیست، افزود: گاهی فکر می‌کنم که فرزندم در آینده نه خواهر و نه برادری دارد و دلم می‌خواهد که او را در حسرت این لذت شیرین زندگی نگذارم اما ترس از آینده تمام این فکرها را نابود می‌کند.

وی مسئولان را مقصر شرایط امروز دانست و ادامه داد: خانواده ام مدام به من گوشزد می‌کنند که دوباره باردار شوم و اکنون یکسال است که در تصمیم گیری برای باردارشدن یا نشدن در تردید هستم.

فرزندآوری در شرایط فعلی جهاد محسوب می‌شود

فاطمه سادات میررسولی، مادر نمونه گلستانی که صاحب پنج فرزند است هم به خبرنگار مهر گفت: دین مبین اسلام به ازدواج و فرزندآوری به عنوان یک ضرورت تاکید کرده است و رهبر معظم انقلاب فرمودند که «فرزند آوری یک جهاد محسوب می شود».

وی افزود: امروز جمعیت کشور ما از نظر سن رو به سالخوردگی است و در این شرایط چند فرزندی یک جهاد محسوب می‌شود که علاوه بر مادر، پدر و فرزند یا فرزندان نخست هم سهم بزرگی در این جهاد دارند.

میررسولی گفت: دختران من در سن ۱۸ سالگی ازدواج کرده‌اند و بنده آنها را به فرزند آوری تشویق کردم.

ایجاد قرارگاه فرزندآوری در محلات

وی که به عنوان مسئول جمعیت سازمان تبلیغات استان گلستان هم فعالیت دارد، معتقد است که اگر بخواهیم در این موضوع موفق عمل کنیم باید در محلات قرارگاه جهادی فرزندآوری ایجاد شود و اهالی مسجد، نخبگان محله، روحانیت و فعالان محله در این قرارگاه چهره به چهره با مردم گفتگو کنند.

به گفته میررسولی، اقدامات در این حوزه باید به صورت ستادی انجام شود زیرا اقدامات به صورت جداگانه هیچ نتیجه مؤثری به دنبال نخواهد داشت.

میررسولی گفت: طبق بررسی آماری سازمان تبلیغات، خانواده‌هایی که از بضاعت مالی کمتری برخوردار هستند تعداد فرزندان بیشتری داشته و معتقد هستند که خداوند روزی رسان است.

وی افزود: مردم از قوانین جوانی جمعیت آگاهی ندارند و قطعاً اطلاع رسانی در این مورد در تصمیم گیری آنها برای فرزندآوری بسیار تأثیرگذار است.

میررسولی تاکید کرد: صدا و سیما نقش مؤثری در اطلاع رسانی دارد اما این نقش را به درستی ایفا نمی‌کند.

اعطای ۱۲۰ میلیارد وام فرزندآوری در گلستان

دبیری ستاد قرارگاه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بر عهده دفتر امور بانوان و خانواده استانداری است، از این رو برای اطلاع از اقدامات این حوزه به سراغ مدیرکل امور بانوان گلستان رفتیم. آزاده رجبی به خبرنگار مهر گفت: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ۷۲ ماده دارد که در راستای عملیاتی کردن این قانون اقدامات زیادی در حوزه‌های مختلف انجام شده است.

وی به پرداخت تسهیلات وام ازدواج و فرزندآوری اشاره کرد و افزود: سال گذشته به ۲۵ هزار و ۴۵۳ نفر با اعتباری بالغ بر سه هزار و ۵۷۷ میلیارد تومان تسهیلات وام ازدواج به زوج‌های گلستانی پرداخت شد که گلستان از این حیث در جایگاه دوازدهم کشور قرار گرفت.

رجبی اضافه کرد: همچنین در سال ۱۴۰۱ به ۱۶ هزار و ۹۷۴ گلستانی با اعتباری بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری پرداخت شده است.

وی به مسکن ملی جوانی جمعیت هم اشاره کرد و گفت: سال ۱۴۰۱ تعداد هزار و ۴۴۹ نفر از خانواده‌هایی که سه فرزند و بیشتر داشتند در سامانه ملی مسکن ثبت نام کردند که تاکنون برای ۶۴ نفر از این خانواده‌ها قرارداد واگذاری زمین انجام و ۵۵۴ خانوار هم در مرحله تخصیص زمین هستند که در همین راستا در روزهای آینده شهرک «امید و آرزو» برای ساخت مسکن این خانواده‌ها در شهرستان‌های کلاله و بندرترکمن کلنگ زنی خواهد شد.

رجبی در ادامه توضیح داد: دانشگاه گلستان در حال احداث خوابگاهی با ۱۰ هزار مترمربع ویژه ۲۰۰ زوج دانشجو است که برای هر زوج یک سوئیت ۵۰ متری در نظر گرفته شده است که این پروژه تا کنون ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی افزود: سال گذشته هزار و ۸۰۰ مادر از بسته‌ها و خدمات معیشتی ویژه مادران باردار و کودکان زیر پنج سال که مشکلات تغذیه‌ای دارند استفاده کرده‌اند و هزار و ۶۰۰ کودک هم تحت پوشش این بسته‌ها قرار گرفتند.

پوشش بیمه‌ای بیش از ۱۲ هزار مادر باردار

دبیر ستاد قرارگاه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت گلستان اضافه کرد: همچنین در سال گذشته، ۱۲ هزار و ۵۸۱ مادر باردار، ۶۱ هزار و ۱۴۴ نفر از مادرانی که در دوران شیردهی قرار دارند و ۱۲۰ هزار و ۱۷۴ نفر از کودکانی که از نظر دهک بندی جزو دهک‌های پایین جامعه هستند، تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.

وی در ادامه به خدمات درمان ناباروری هم اشاره و تصریح کرد: زوجین نابارور می‌توانند با پرداخت تنها ۱۰ درصد هزینه در مراکز ناباروری دولتی و دانشگاهی، از خدمات این مراکز استفاده کنند که سال گذشته ۵۹۳ نفر از زوجین نابارور استان از این خدمات بهره مند شدند.

مدیر کل امور بانوان و خانواده استانداری گلستان گفت: همچنین زوجینی که به مراکز خصوصی درمان ناباروری مراجعه می‌کنند هم تحت حمایت مالی و خدمات بیمه‌ای قرار می‌گیرند.

سندرم آشیانه خالی در خانواده‌های تک فرزند

به اعتقاد وی، تک فرزندی سه نوع آسیب سالخوردگی جامعه، آسیب به والدین که منجر به ایجاد سندرم آشیانه خالی شده و همچنین آسیب به فرزند و به وجود آمدن پدیده فرزندسالاری را به دنبال دارد.

رجبی تاکید کرد: خانواده شاد و متعالی وقتی ایجاد می‌شود که در آن همه روابط خواهر، بردار، خاله، عمو و غیره وجود داشته باشد زیرا اگر هر کدام از اعضای خانواده نتواند محبت کافی به فرزند منتقل کند، این کاستی می‌تواند توسط دیگر اعضای خانواده جبران شود.

وی یادآور شد: برخی از فرزندان تک که خواهر یا برادر ندارند دچار تبعاتی مانند کاهش هوش هیجانی، امر و نهی به والدین، بلوغ زودرس، ناتوانی در برقراری ارتباط خواهند شد، البته نمی‌توان گفت به طور قطع این موارد رخ می‌دهد اما این فرزندان در معرض چنین مشکلاتی قرار دارند.

رجبی با اشاره به اقدامات فرهنگی و اجتماعی در رابطه با این موضوع گفت: مسئولیت حوزه طلاق در ایستگاه‌های هفتگانه به اداره کل بهزیستی و اردو و کارگاه‌های ازدواج موفق دختران به اداره کل آموزش و پرورش سپرده شده است.

گلستان جزو ۸ استان پرخطر در حوزه ناباروری

وی بیان کرد: گلستان جزو هشت استان پرخطر در حوزه ناباروری است که ازدواج در سنین بالا و تأخیر در فرزند آوری پس از ازدواج از مهم‌ترین دلایل ناباروری اولیه بوده و فاصله زیاد بین فرزند اول تا اقدام به بارداری برای فرزند دوم از دلایل ناباروری ثانویه است.

طبق اعلام مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری گلستان، ناباروری اولیه و ثانویه در گلستان ۳۹.۹ درصد است.

وی با بیان اینکه سرعت کاهش فرزندآوری در استان نزول پیدا کرده است، گفت: افزایش جمعیت مستلزم افزایش چهار شاخصه افزایش ازدواج و فرزندآوری و همچنین کاهش طلاق و فوت است.

رجبی با اشاره به برون سپاری اقدامات در حوزه فرهنگ سازی مقوله فرزندآوری افزود: اداره کل امور بانوان و خانواده استانداری حدود ۶۰ سازمان مردم نهاد، هیئت و گروه‌های جهادی را شناسایی کرده تا پس از رتبه بندی، یاریگر ما در این حوزه باشند.

وی بیان کرد: طبق قانون، ۳۰ درصد اعتبارات تشکل‌ها باید به مجموعه‌هایی که در حوزه جمعیت فعالیت می‌کنند اختصاص یابد.

رتبه هفتم گلستان در رشد موالید

رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان هم اخیراً در اولین رویداد جایزه جوانی جمعیت استان با اشاره به اینکه ۱۰۰ درصد سیاست‌های تشویقی دولت برای خانواده‌های بیشتر از سه فرزند در گلستان اجرا می‌شود، گفت: لازمه رسیدن به اقتصاد شکوفا داشتن جمعیت جوان است.

سعید گل فیروزی با اشاره به اینکه گلستان در نرخ موالید رتبه هفتم کشور را داشته، بیان کرد: توازن جمعیتی در این استان برقرار نیست و در برخی مناطق استان ما نرخ باروری قابل قبول دارد که باید حفظ شود.

وی افزود: باید تلاش‌ها برای افزایش نرخ باروری در مناطقی که عدد پایین‌تری از این شاخص را دارند، بیشتر شود.

به گزارش خبرنگار مهر، اجرایی کردن قوانین موجود در حوزه جوانی جمعیت می‌تواند پیشرفت خوبی را در این حوزه رقم بزند که قطعاً نیازمند سختگیری‌ها و پیگیری‌های مجدانه مسئولان استانی است.