محله‌های فقیرنشین و خطر رشد میزان کودک آزاری

به گزارش خبرنگار مهر، هیچ کودکی مصون از آزار و پدیده کودک آزاری نیست با این حال کودک آزاری در سکونت‌گاه‌های فقیرنشین و محله‌هایی که با آسیب‌های اجتماعی بیشتری مواجه هستند؛ بیشتر است.

کودک آزاری انواع مختلفی دارد اما نابسامان بودن خانواده‌ها یک عامل اصلی و تشدیدکننده در مسئله کودک آزاری است. شاید بتوان گفت احتمال بروز انواع کودک آزاری‌ها در خانواده‌هایی که در معرض آسیب‌های اجتماعی هستند؛ بیشتر است و این خانواده‌ها عمدتاً در محله‌های کمتر برخوردار یا فقیر نشین ساکن هستند.

گاه خانواده خود آزارگر کودک می‌شود؛ گاهی خانواده در دفاع از کودک در برابر آزارگر یک محله آسیب‌پذیر هم ناتوان است.

از سوی دیگر در خانواده‌ای که والدین برای مثال با اعتیاد شدید مواجه هستند؛ غفلت از کودک امری طبیعی است و کودک ممکن است به صورت ناخودآگاه با حوادثی آسیب ببیند.

در محله‌های آسیب پذیر، جرم خیز بودن محلات نیز بسیار حائز اهمیت است. جرم خیز بودن محلات حاشیه نشین موجب می‌شود کودکان در معرض آسیب‌های مختلف اجتماعی قرار گیرند و با افرادی که شخصیت‌های مجرمانه و نامتعادل دارند بیشتر سروکار داشته باشد.

مشکلات معیشتی و اقتصادی نیز می‌تواند به کودک آزاری منجر شود. فقر اقتصادی و پدیده‌هایی مانند کار کودک به آسیب پذیری بیشتر کودکان منجر می‌شود.

نبود پژوهش‌های ملی در زمینه گستردگی و میزان کودک آزاری در سکونت‌گاه‌های فقیرنشین منجر شده است که مسئله کودک آزاری به عنوان یک بحران اجتماعی و مسئله مورد توجه دیده نشود

از مشکلات دیگری که در کودک آزاری در محله‌های آسیب پذیر بیشتر قابل توجه است عدم وجود حمایت‌های معمول در محله‌های آسیب پذیر است. در بسیاری از محله‌های آسیب زا مواردی همچون کمبود مراکز فرهنگی و امکانات رفاهی، تعصبات خانوادگی، نسبت خویشاوندی با آزار دهنده یا تهدیدهای او، شیوع گسترده اعتیاد و مواردی از این قبیل موجب می‌شود خانواده کودک (اگر کودک خانواده درستی هم داشته باشد) چندان به دنبال احقاق حق کودک و جلوگیری از آسیب دیدن وی نباشد و یا قادر به محافظت کامل از او نباشد.

علاوه بر این موارد؛ به دلیل محرومیت‌های مادی و فرهنگی افراد در سکونت‌های فقیرنشین حمایت قانونی یا درمانی از کودک هم چندان مورد توجه نیست. نبود پایگاه داده از آمارهای رسمی و پژوهش‌های ملی در زمینه گستردگی و عمق این آسیب اجتماعی در سکونت‌گاه‌های فقیرنشین منجر شده است که مسئله کودک آزاری در برخی از مواقع به عنوان یک بحران اجتماعی و مسئله مورد توجه دیده نشود.

همچنین به دلیل گمنام بودن کودکان کار و کودکانی که مورد آسیب‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند؛ گروه‌های مردمی و جهادی هم کمتر به مقوله کودک آزاری می‌پردازند.

علی آقامحمدی جانشین وزیر کشور و مسئول طرح ۲۰۲۰ محله که قرار است به مشکلات اجتماعی ۲۰۲۰ محله آسیب پذیر، محروم یا کمتربرخوردار کشور رسیدگی کند؛ بهمن سال گذشته گفته بود: دو هزار و ۲۰ محله با جمعیتی حدود ۲۰ میلیون نفر در سراسر کشور شناسایی شده اند.

وی با بیان اینکه طبق بررسی‌های صورت گرفته تمامی محلات فرسوده در این آمار لحاظ شده است، ادامه داد: این آمار در تهران ۲۲۰ محله و در کرج ۵۵ محله است خوزستان ۱۲۳ محله است. پایلوت اجرایی دروازه غار در منطقه ۱۲ تهران بود و از لحاظ استانی نیز استان خوزستان به عنوان پایلوت انتخاب شده و فعالیت‌ها در حال انجام است.

آقا محمدی پوشش کامل تحصیلی برای کودکان این مناطق، نوسازی مدارس آنان را در کنار پوشش بیمه‌ای تمام خانواده‌های آسیب دیده در این مناطق را دو اقدام مهم برای این کودکان دانست.

رئیس ستاد توانمندسازی اجتماع محور ۲۰۲۰ همچنین به تأمین زمین‌های ورزشی نیز در این محلات اشاره کرده بود.

از همان زمان بود که سازمان‌هایی همچون وزارت آموزش و پرورش، ستاد ملی مبارزه با مواد مخدر، سازمان بهزیستی طرح‌های خود ر ا برای حل مشکلات متعدد مناطق حاشیه نشین به وزارت کشور که موتلی اصلی طرح ۲۰۲۰ محله است؛ ارائه دادند.

اجرای این برنامه‌ها اگرچه می‌تواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی در مناطق فقیرنشین کمک زیادی کند با این حال عدم تخصیص بودجه و یا سرعت پایین اجرای طرح‌های مدنظر، امید حل مشکل این کودکان آسیب‌پذیر و آسیب دیده در محلات حاشیه نشین را کمرنگ کرده است.

به همین دلیل افزایش آگاهی اجتماعی می‌تواند یکی از راه‌های اصلی در کنترل و کاهش مقوله کودک آزاری باشد. مطالبه مردمی و رسانه‌ها در کنار آسیب شناسی قوانین و تحلیل وضعیت ذی‌نفعان و نهادهای دخیل در پدیده کار کودک برای شناسایی و درک بهتر زمینه‌های بازتولید خشونت علیه کودکان ضروری است.