خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: دیدار امروز جمعی از مبلغان و طلاب حوزه‌های علمیه سراسر کشور با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی حائز نکته‌های مهمی در خصوص تبلیغ دینی بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار نیاز کشور به فعالیت‌های تبلیغاتی متکی بر تحقیق را بسیار بیشتر از فعالیت‌های کنونی دانست و با استناد به آیات متعدد قرآن مجید درباره تبلیغ و ابعاد و ظرایف آن، گفتند: دین خدا در سطح توده‌های مردم جز با تبلیغ صحیح تحقق نمی‌یابد.
رهبر انقلاب ایمان مردم را پایه قوام نظام اسلامی خواندند و گفتند: حفظ نظام و در واقع حفظ ایمان مردم اوجب واجبات است ضمن اینکه تبلیغ در دوره کنونی با انواع و اقسام شیوه‌های متکی بر علم و گسترش ابزارها از جمله اینترنت و هوش مصنوعی (به‌عنوان نمادی از مرحله پسا اینترنت) توسعه فراوان یافته، بنابراین عقل هم حکم می‌کند در مقابل شمشیرهای خون‌ریز تبلیغات دشمنان، تبلیغ را اولویت اول بدانیم.
از آن هنگام که آفتاب عالم تاب اسلام از افق جزیره‌العرب طلوع کرد و با شعاع حیات بخش خود کالبد مرده بشریت را جانی دوباره بخشید هسته نشر و تبلیغ دین اسلام نیز معنا و مفهوم پیدا کرد. تبلیغ دین اسلام مهمترین وظیفه‌ای است که بر دوش مسلمانان عموماً و مبلغین خصوصاً سنگینی می‌کند و قرآن کریم با توصیه به دعوت مردم به سوی خداوند از رهگذر موعظه حکمت و جدال احسن آن را نیکوترین سخن برشمرده و با آوردن آیه نفر انذار و تبلیغ دین را هدف نهایی فراگیری دانش دینی دانسته است.
تبلیغ از طریق پیامبران در ادیان الهی به منظور تأمین سعادت بشری بسیار فراگیر و شامل همه شئونات زندگی انسان‌ها بوده است. یعنی حسب مفاد برخی آیات مانند آیه وَإِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَیٰ أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّکُمْ ۖ قَالُوا بَلَیٰ ۛ شَهِدْنَا ۛ أَنْ تَقُولُوا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّا کُنَّا عَنْ هَٰذَا غَافِلِینَ ۱۷۲/ اعراف، اولین مبلغ در تاریخ حیات بشر خداوند متعال بوده و در مرحله بعد پیامبران مبلغ پیام الهی بوده اند. لذا خداوند متعال در سوره احزاب می‌فرماید: ای پیامبر! همانا ما تو را گواه (بر مردم) و بشارت دهنده و بیم دهنده فرستادیم … و چراغی تابان قراردادیم. ضمن اینکه طبق «آیه فانما علیک البلاغ المبین» رعد / ۴۰. تبلیغات دینی موضوعی عمومی و چند وجهی است که در تمام شئونات زندگی اعم از امور اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و… ایفای نقش می‌کند.
از این رو تبلیغ در دین از جایگاه راهبردی و کلانی برخوردار است که پس از پیامبر اکرم (ص) همه ائمه معصومین و امام عصر (عج) نیز رسالت تبلیغی داشتند که در غیاب این بزرگواران؛ علمای دین و گردانندگان جامعه اسلامی در خصوص اشاعه آموزه‌های دینی که شامل نسخه کاملی از راهبردهای هدفمند در تمام شئونات زندگی است؛ عهده دار هستند. تبلیغ یک راهبرد جمعی کلان با آموزه‌های دینی است. یعنی تبلیغ در مکتب الهی، وظیفه همگانی است و شعاع آن در حدود تمام جامعه به تصریح و ارشاد در نظر و عمل مورد تاکید قرار گرفته و بر عهده عموم مسلمانان است.
سیره عملی پیامبراکرم «صلوات الله علیه» بهترین دستورالعمال برای تبلیغ است. به گونه‌ای که آن حضرت در بهره گیری از زمان، مکان، و امکانات و ابزار برای تبلیغ، برنامه‌های خود را به صورت کاملاً ماهرانه مطابق با مقتضیات دانش، بینش و سطح فرهنگ مخاطبین تنظیم کردند.وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ ۖ فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ ۚ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛ ما هیچ پیامبری را، جز به زبان قومش، نفرستادیم؛ تا (حقایق را) برای آنها آشکار سازد؛ سپس خدا هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) هدایت می‌کند؛ و او توانا و حکیم است. تبلیغ بدون توجه به سطح فکری و نیازهای مخاطب بی‌اثر خواهد بود.بنابراین اگر مواد و شیوه تبلیغ مناسب با سطح و نیاز مخاطبان نباشد، مبلغ ناموفق خواهد بود.
ماهیت تبلیغ در اسلام مبتنی بر استدلال، ارشاد، صداقت و اصلاح است. لذا، در تبلیغات اصیل اسلامی ضمن اینکه از همه آموزه‌های فرهنگی، اجتماعی، روان‌شناسی و جامعه شناسی اسلامی استفاده می‌شود؛ هدف اصلی آن بر آرمان‌های الهی استوار است و از منافع مادی و شخصی به دور است. پس پرورش و تکامل افراد و گروه‌ها بر اساس ارزش‌های دینی و پیاده سازی الگوها و ارزش‌های عملی الهی در جامعه از طریق تبلیغ؛ اهمیت ویژه ای دارد که این موضوع در جوامع دین‌گریز امروزی، مغفول مانده است.
برای تبلیغ دین، احساس مسئولیت و تعهد، کافی نیست؛ بلکه اموری دیگر هم باید مورد توجه قرار گیرد که می‌توان آنها را بایسته‌های امر تبلیغ دین نامید و لازم است براساس آن دیدگاه‌های تحولی را در خصوص تبلیغ دینی در نظر گرفت.
یکی از مصادیق این تحول همین تحول تبلیغ در فضای مجازی است. لازمه تحقق تحول تبلیغ در فضای مجازی این است که در وهله اول تبلیغ از حالت خصوصی دربیاید و عمومی شود یعنی تبلیغ مردمی شود. برای عمومی سازی و مردمی سازی تبلیغ هیچ راهی جز اینترنت نداریم. فضای مجازی مسأله‌ای است که رهبر معظم انقلاب هم در مبحث جهاد تبیین نسبت به آن تاکید داشتند. اگر بخواهیم به این دستورالعمل جامعه عمل بپوشانیم باید فضای جهادی تبیین را عمومی کنیم.
نظر شما