به گزارش خبرگزاری مهر، بیست و چهارمین نشست از سلسله نشست‌های زبان‌شناخت با عنوان «بوطیقای مقتل‌های فارسی» چهارشنبه ۲۹ شهریور توسط دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری و با حضور زهرا حیاتی، دانشیار زبان و ادبیات فارسی، برگزار می‌شود.
زهرا حیاتی مقتل‌الحسین‌ها را بنا به یافته‌های عاشوراپژوهان، به دو دسته تاریخی و تاریخی_ داستانی تقسیم کرد و گفت: بیشترین حجم مقتل‌های تاریخی_داستانی، که به زبان فارسی نوشته شده‌اند، نگاشته‌هایی از قرن نهم تا قرن چهاردهم هستند. این نگاشته‌ها را باید از دیدگاه شگردهای ادبی و هنری بررسی کرد.
این پژوهشگر در ادامه بارزترین و آشکارترین هنرمندی‌ها در حوزه مقتل‌نویسی را متعلق به حسین واعظ کاشفی در کتاب «روضةالشهدا» دانست و افزود: با اینکه نوشته او با انکارها و اعتراض‌های بسیار روبه‌رو بوده است، به سبب هنرورزی‌ها و زبان‌آوری‌های درخور توجه این اثر، ماننده‌نویسی‌های این کتاب فراوان بوده و آن را به سر منشأ یک جریان در تاریخ‌نگاری ادبی تبدیل کرده است. نمونه این ماننده‌ها، کتاب‌های «محرق القلوب» و «طوفان البکا» است.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به اینکه وجوه مشترک این مقتل‌ها، ما را به بحث در باره بلاغت مقتل می‌رساند گفت: البته داستان‌پردازی‌های مقتل‌های فارسی، در بستر تغییر گفتمان از اسلام سنی به اسلام شیعی، نمونه‌های دیگری هم دارد، مانند کتاب «تاریخ خلفا و مقتل امام حسین علیه السلام» که با داستان‌پردازی، برای ورود به تاریخ کربلا زمینه‌چینی کرده است.
این پژوهشگر بین‌رشته‌ای ادبیات با هنرهای نمایشی و سینما، در پایان بیان نمایشی را یکی از شگردهای هنری به کار رفته در این مقتل‌ها عنوان کرد و افزود: افسانه ازدواج شهربانو با امام حسین (ع) و نیز افسانه عروسی حضرت قاسم بن الحسن (ع) از نمونه‌هایی است مه می‌توان نام برد.
زهرا حیاتی، دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تربیت مدرس است. وی که بیشتر به مطالعات و پژو هش‌های میان‌رشته‌ای میان ادبیات و هنرهای تصویری و نمایشی پرداخته، دارای آثاری تألیفی شامل: مهرویی و مستوری با موضوع بازآفرینی منظومه خسرو و شیرین در سینما، افسانه و رسانه با موضوع بازآفرینی مجموعه هزار و یک شب در سینما و تلویزیون و کتاب فرهنگ تمثیل‌های کوتاه در مثنوی با عنوان «من چو لب گویم لب دریا بود» است.
این استاد دانشگاه، مقالات متعدد علمی-پژوهشی، علمی- ترویجی و علمی- تخصصی در حوزه‌ها و موضوعات مختلفی نوشته و علاوه بر انتشار در نشریات آکادمیک در همایش‌های ملی و بین‌المللی معتبری هم ارائه کرده است. ارائه طرح‌های پژوهشی و تدریس در حوزه آموزش زبان فارسی از دیگر فعالیت‌های وی است.
همچنین زهرا حیاتی در مطالعات و مقالات و آثارش، بیشتر به بیان و ارائه مطالبی در زمینه‌های: ظرفیت‌های تصویری آثار کلاسیک ادبیات فارسی و معاصر، بررسی‌های نشانه شناختی آثار ادبی فارسی کلاسیک و معاصر، پرداخت به نسبت بیان سینمایی با تمثیل‌های ادبی در آثار ادبی فارسی، استعاره ادبی و سینمایی و بررسی دلالت‌های ضمنی، مطالعات سبک شناسی و نقد ادبی، مطالعات در ادبیات تطبیقی و تاریخ نگاری در زمینه ادبیات پرداخته و دارای مقالات بسیاری هم در این زمینه‌هاست.
این نشست چهارشنبه ۲۹ شهریور از ساعت ۱۶ تا ۱۸ در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار می‌شود.
نظر شما