واکنش یون فوسه به کسب نوبل ادبیات/ جایزه‌ای به ادبیات برای ادبیات

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از گاردین، دیروز بعداز ظهر پنجشنبه ۱۳ مهر جایزه نوبل ادبیات به نویسنده ۶۴ ساله نروژی، یون فوسه، «به خاطر نمایشنامه‌ها و نثرهای بدیعش که به ناگفتنی‌ها صدا می‌دهد» تعلق گرفت.

آندرس اولسون، رییس کمیته نوبل ادبیات پس از معرفی وی به عنوان برنده امسال گفت: آثار عظیم او، در ژانرهای مختلف، شامل حدود ۴۰ نمایشنامه و شمار زیادی رمان، مجموعه شعر، مقاله، کتاب کودک و ترجمه است. فوسه ریشه زبان و ماهیت پیشینه نروژی خود را با تکنیک‌های هنری مدرنیسم ترکیب می‌کند.

پس از اعلام نام این نویسنده، فوسه در بیانیه‌ای گفت: دستپاچه شدم و تا حدودی هم ترسیده‌ام. من این را جایزه‌ای می‌دانم به ادبیاتی که در وهله اول هدفش ادبیات است، بدون ملاحظات دیگر.

او همچنین به شبکه تلویزیونی عمومی نروژی NRK گفت که هم شگفت‌زده شده و هم نشده. او گفت: در ۱۰ سال گذشته بخشی از این بحث بوده‌ام و کم و بیش خودم را آماده می‌کردم که ممکن است روزی این اتفاق بیفتد.

ژاک تستارد، ناشر کتاب‌های فوسه، با شنیدن این خبر از وی به عنوان نویسنده‌ای استثنایی یاد کرد است که توانسته روشی کاملاً منحصر به فرد برای نوشتن داستان بیابد. وی افزود: برای همین است که سسیلی سینس ویراستار نروژی او به تازگی در مصاحبه ای گفته اگر کتابی از یون را باز کنید و چند سطر بخوانید، متوجه می‌شوید که کس دیگری نمی‌تواند نویسنده آن باشد.

تستارد افزود: داستان‌های او افسون کننده و عرفانی است و ریشه در چشم‌انداز آبدره‌های جغرافیایی دارد که او در آن رشد کرده و بالیده است. بسیار مهم است که او به زبان نینورسک یا نروژی جدید که زبان اقلیت نروژ است می‌نویسد، که کار او را به عملی سیاسی بدل می‌سازد. وی نمایشنامه‌نویس و شاعری توانمند هم هست و ذهنی باورنکردنی دارد. انتخابی بهتر از این ممکن نبود.

فوسه سال ۱۹۵۹ در ساحل غربی نروژ به دنیا آمد و در«استراندبارم» بزرگ شد. او در ۷ سالگی یک تصادف نزدیک به مرگ را تجربه کرد که خودش آن را مهم‌ترین تجربه کودکی و تجربه‌ای می‌خواند که از او یک هنرمند آفرید. در نوجوانی او به سمت موسیقی گرایش داشت اما بعد به نوشتن روی آورد.

وی اولین رمانش را با عنوان «قرمز، سیاه» سال ۱۹۸۳ منتشر کرد و اولین نمایشنامه‌اش عنوان «هرگز جدا نمی‌شویم» سال ۱۹۹۴ در تئاتر ملی برگن روی صحنه رفت، اما نمایشنامه «کسی قرار است بیاید» که سال ۱۹۹۹ به کارگردانی کلود رجی فرانسوی روی صحنه رفت او را به چهره‌ای مشهور بدل کرد.

پس از هنریک ایبسن فوسه دومین نمایشنامه‌نویس نروژی است که بیشترین نمایشنامه را روی صحنه برده است. وی بیش از ۳۰ نمایشنامه نوشته که «نام»، «زمستان» و«یک روز تابستان» از جمله آنها هستند. او یک سه گانه هم در کارنامه‌اش دارد که کتاب سوم آن در فهرست نهایی جایزه بین‌المللی بوکر سال ۲۰۲۲ قرار گرفت.