به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی (اصول، روش‌ها و رویکردها)» اثر سید تقی واردی است که در پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۵۱ صفحه به چاپ رسید.
علوم اسلامی همانند دیگر علوم بشری، از جهت تولید، باز تولید، ذخیره سازی و نشر (اعم از مکتوب و الکترونیکی)، با فزونی هر روزینه محتوا و انباشتگی متن روبرو است. اما این انباشتگی بدون مدیریت، آن چنان که باید، اثربخش و مطلوب نیست.
مدیریت اطلاعات فرایندی است که نمایه‌سازی نقش محوری در آن دارد. این فرایند با آنکه در دیگر علوم بشری دیده می‌شود و برای آن سازوکارهایی تعریف گردیده، در علوم اسلامی توجه چندانی بدان نشده است.
پژوهش پیش رو "بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی: اصول، روش‌ها و رویکردها" تلاش دارد نمایه‌سازی علوم اسلامی را از جنبه‌های گوناگون نقد و بررسی نماید و به عنوان یک سند پژوهشی و آموزشی در اختیار دانش پژوهان و نمای سازان قرار دهد.
بخش اول با عنوان مفاهیم و کلیات طی دو فصل به بیان مفاهیم (علم اطلاعات، بازنمایی اطلاعات و مدیریت اطلاعات) و کلیات (اهمیت نمایه سازی، فواید نمایه سازی و استانداردهای نمایه سازی) می‌پردازد.
بخش دوم با عنوان گونه‌های نمایه سازی مشتمل بر پنج فصل است. فصل اول با عنوان "به لحاظ نوع اطلاعات" نمایه توصیفی و تحلیلی و فصل دوم با عنوان "به لحاظ نوع سند" نمایه کتاب، نمایه تصاویر و نمایه بانک‌های اطلاعاتی را بررسی کرده است. فصل سوم با عنوان "به لحاظ عمل آوری" نمایه‌سازی دستی، ماشینی و تلفیقی، فصل چهارم با عنوان "به لحاظ شیوه نمایش" نمایه‌سازی ساده و نمایه سازی موضوعی ترکیبی و فصل پنجم با عنوان "به لحاظ تعدد اسناد" نمایه تک سندی و مجموعه‌ای را مورد تاکید قرار داده است.
نویسنده در بخش سوم با عنوان رویکردهای نمایسازی که شامل دو فصل است در فصل اول به لحاظ گرایش نمایه‌سازی رویکرد مدرک مدار، کاربر مدار و حوزه مدار را شرح داده و در فصل دوم به لحاظ محتوای نمایسازی رویکرد واژگانی، موضوعی و استنادی را مورد بررسی قرار داده است.
فرایند نمایسازی عنوان چهارمین بخش از کتاب حاضر است که طی دو فصل به تبیین تحلیل و ترجمه و سایر مراحل نمایه سازی می‌پردازد.
بخش پنجم با عنوان اصول و قواعد نمایه‌سازی مشتمل بر چهار فصل است. فصل اول قواعد نمایه سازی و فصل دوم زبان نمایه سازی را بیان می‌کند. فصل سوم به گونه شناسی واژگان نمایه‌ای و فصل چهارم به سیستم‌های نمایه‌سازی اختصاص دارد.
ششمین بخش از این کتاب با عنوان ترتیب و چینش نمایه‌ها در سه فصل به بررسی نمایه آیات، روایات و اشعار، نمایه‌سازی موضوعات و نمایه کتاب، مقاله و پایان‌نامه پرداخته است.
در بخش هفتم با عنوان "ارزیابی نمایه‌سازی" کلیات ارزیابی و شاخص‌های ارزیابی در دو فصل مورد تاکید قرار گرفته است.
نویسنده در هشتمین و آخرین بخش از کتاب مذکور با عنوان بازیابی اطلاعات که مشتمل بر چهار فصل است در فصل اول تنوع نیاز استفاده کنندگان و در فصل دوم روش‌های بازیابی اطلاعات را تشریح کرده و در فصل سوم روش‌های نمایش و در فصل چهارم نمونه‌ای از بازیابی اطلاعات را به رشته تحریر درآورده است.
نظر شما