اثر شبکه‌های اجتماعی بر اختلال خوردن و نارضایتی از بدن

به گزارش خبرگزاری مهر، زینب مواصلی، جامعه شناس و پژوهشگر حوزه اجتماعی طی یادداشتی به موضوع اثر شبکه‌های اجتماعی بر اختلال‌های خوردن و نارضایتی از بدن پرداخت که جزییات آن به شرح ذیل است.

در حال حاضر راحت تر از هر زمان دیگری می‌توان از طریق رسانه‌های اجتماعی، مدل‌ها و چهره‌های مشهور را هر روز دنبال کرد.

افراد مشهور هر روز پر زرق و برق به نظر می رسند و کارهایی که انجام می‌دهند می‌تواند باعث شود دیگران، به ویژه زنانی که به آنها نگاه می‌کنند، تلاش کنند و از هر راهی برای شبیه شدن به آنها استفاده کنند، در نتیجه جراحی‌های زیبایی و مشکلات عزت نفس افزایش می‌یابد.

افزایش استفاده از رسانه‌های اجتماعی در جامعه امروزی می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر تصویر بدن و ایجاد اختلالات غذایی در بسیاری از افراد داشته باشد. تحقیقات به وضوح نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض رسانه‌ها، به نارضایتی از بدن و اختلال در غذا خوردن منجر می‌شود.

متأسفانه رسانه‌های اجتماعی مفهوم زیبایی ما را شکل می‌دهند. با قرار گرفتن مداوم در معرض تصاویر منتشر شده در اینترنت، واضح است که به صورت ذهنی، مقایسه با افراد و دریافت درکی از بدن شکل می‌گیرد. تخمین زده می‌شود که ۳.۶ میلیارد کاربر در سراسر جهان در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، بنابراین باید به اثرات منفی و مثبت ارتباط با کاربران رسانه‌های اجتماعی توجه شود.

یک تصویر منفی از بدن می‌تواند انتظارات غیر واقعی از ظاهر بدن شما ایجاد کند و می‌تواند منجر به رفتارهای غذایی ناسالم و اختلال در غذا خوردن شود. مطالعات، رابطه‌ای بین زمان صرف شده در رسانه‌های اجتماعی و تصویر منفی بدن پیدا کرده‌اند. این همبستگی به ویژه زمانی صادق است که شرکت‌کنندگان در محتوای مربوط به ظاهر، مانند حساب‌های یک مربی تناسب اندام یا مدل در اینستاگرام، جست‌وجو و دنبال می‌کردند. به عنوان مثال، تحقیقات داخلی فیس بوک نشان داد که از هر سه دختر نوجوانی که از قبل با مشکلات مربوط به تصویر بدن دست و پنجه نرم می‌کردند، اپلیکیشن اینستاگرام احساس بدتری در آنها ایجاد کرده است. با این حال، در ملأ عام، این شرکت و توسعه دهندگان بسیاری از برنامه‌های مشابه به طور مداوم هرگونه تأثیر مضر بر تصویر بدن کاربران را کم اهمیت جلوه داده است.

اکثر نوجوانان در کشورهای مختلف با اختلال جدی خوردن به واسطه پیروی از مدل‌های اینستاگرامی مواجه شده‌اند که این اختلال تا مرحله پرهیز از هر نوع آب و غذا پیش رفته است.

در برخی کشورها مانند فرانسه، نمایش مدل‌های استخوانی ممنوع شد، چرا که مرگ ناشی از سندرم احساس چاقی در میان نوجوانان و جوانان به قدری ادامه یافت که آمار مرگ و میر ناشی از نخوردن، توجه جامعه را به خود جلب کرد. این درحالی است که پس از تغییر سیاست‌های نمایش مانکن‌ها، کارل لاگرفلد با نقد این مساله، خواستار استفاده از مدل‌های استخوانی بود!

تصاویر رسانه‌های اجتماعی مملو از افرادی است که بهترین نسخه از خود را ارائه می‌دهند. پس از آن رسانه‌های اجتماعی می‌توانند با قرار دادن دائمی خود در معرض تیپ بدنی ایده‌آل، به تصویر بدن شما آسیب برسانند و منجر به مقایسه دائمی خود با استانداردهای غیرواقعی شوند.

علاوه بر این، فتوشاپ و فیلترها به راحتی در دسترس کاربرانی هستند که با تصویر غیر واقعی بدن بازی می‌کنند. تعداد کسانی که تصاویر ویرایش شده از خود را منتشر می‌کنند، بسیار است به گونه‌ای که برخی نرم افزارها برای شناسایی ویرایش ها تولید شده تا افراد نتوانند واقعیت را پنهان کنند.

اما با این حال، حتی بدون استفاده از ویرایش ها، افرادی با تیپ ایده آل بدنی در شبکه‌های اجتماعی کم نیستند. مطالعات مختلف نشان می‌دهد که در بسیاری از کشورها، تصاویر منتشر شده از بدن مدلینگ ها، روی تصویر مورد پذیرش از بدن اثر منفی داشته است و حتی با وجود عدم تطابق ژنتیکی برای دستیابی به آنچه مدل‌ها هستند، عدم تنوانایی منجر به ایجاد افسردگی شده است.

بررسی راه‌های استفاده از رسانه‌های اجتماعی به شیوه‌ای مثبت برای جلوگیری از تصویر منفی بدن بسیار مهم است. اگر بعد از استفاده از رسانه‌های اجتماعی احساس بدی پیدا کردید، مهم است که از شبکه‌های اجتماعی فاصله بگیرید. به‌علاوه، افرادی را که در رسانه‌های اجتماعی دنبال می‌کنید، بررسی کنید و اگر حساب‌هایی را که احساس خوبی در شما ایجاد نمی‌کنند، آن‌ها را دنبال کنید. در عوض، به حساب‌ها، افراد و تصاویری که عزت نفس شما را بالا می‌برند توجه کنید. اکانت هایی را دنبال کنید که مثبت بودن تنوع بدن‌ها را ترویج می‌کنند که با استانداردهای زیبایی تعیین شده توسط جامعه مطابقت ندارد.

یافتن حساب‌های ایجاد کننده تصویر مثبت از بدن و پیوستن به گروه‌های پشتیبانی می‌تواند به تغییر ذهنیت شما در مورد تصویر بدن ایده‌آل که توسط جامعه تنظیم شده است کمک کند. علاوه بر این، می‌توانید از رسانه‌های اجتماعی خود برای حمایت از صحبت‌های مثبت بدن استفاده کنید. به رسانه‌ها، خرده‌فروشان، تبلیغ‌کنندگان و طرفداران محصولات مشهوری که ظاهر طبیعی، اندازه بدن سالم و فرم‌های بدنی متنوع را جشن می‌گیرند و ترویج می‌کنند، بپیوندید، می‌توانید موضع بگیرید و از خواندن، مشاهده یا گوش دادن به رسانه‌ها خودداری کنید یا محصولات تبلیغاتی را بخرید که تصویر بدنی سالم و متنوعی را تبلیغ می‌کنند.

منابع:

Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7(2), 117-140.

Stieger, S., Graf, H. M., Riegler, S. P., Biebl, S., & Swami, V. (2022). Engagement with social media content results in lower appearance satisfaction: An experience sampling study using a wrist-worn wearable and a physical analogue scale. Body Image, 43, 232-243