سختی‌های بی شمار محیط بانی/ قوانین نیازمند بازنگری هستند

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: محیط زیست در شاهرود مقوله‌ای متفاوت از دیگر نقاط کشور است، اینجا محیط زیست اولویت دهم و یازدهم و… نیست اینجا محیط زیست با تار و پود مردم گره خورده و کاسب و بازاری، استاد دانشگاه، دانش‌آموز و وکیل و کارمند خودشان محیط‌بان هستند.

شاهرود شهری که سال‌هاست بسیاری نقاط آن مانند جاده تندرستی و بلوار و آبشار آن، میزبان دسته‌های بزرگ کل و بزهای وحشی هستند و مردم با فرهنگ این شهرستان به مانند عضوی از خانواده خود مراقب آنان هم هستند.

محیط‌بانان شاهرودی ایثارگری را معنی می‌کنند

تصاویر این کل و بزهایی که مدام در شهر شاهرود حضور دارند حتی سوژه رسانه‌های ملی و فراملی هم شده است و این نشان می‌دهد که شاهرود به لحاظ زیست محیطی چه جایگاهی دارد اما مشکل اینجا است که حفاظت از این میراث به واسطه کمبود نفرات در اداره حفاظت از محیط زیست با تجهیزات اندک محیط‌بانان، دشوارتر از سابق شده است.

چندی قبل بود که ضرب و شتم علیرضا دزیانیان محیط‌بان برتر ملی شاهرودی و تیراندازی به وی بر صدر اخبار نشست تا بار دیگر به ما این تلنگر را بزند که اگر کاری برای محیط‌بانان صورت نگیرد، شاید می‌بایست شاهد اتفاقات ناگوار برای این قشر باشیم.

محیط‌بانانی که در سخت‌ترین شرایط کار می‌کنند تا محیط زیست برای مردم بکر و دست نخورده باقی بماند کسانی که جانشان را کف دست می‌گیرند تا ایثارگری را معنی کنند. به بهانه برگزاری کنگره شهدای محیط‌بان کشور که سه خانواده شهید شاهرودی نیز در آن تقدیر شدند با حسین سعیدیان کارشناس محیط زیست و کارشناس حقوقی اداره حفاظت از محیط زیست شاهرود به گفتگو نشستیم.

در حال حاضر چند محیط‌بان در شاهرود حضور دارند؟

تعداد محیط‌بانان منطقه ۲۰ نفر است که با توجه به ۱۵۰ هزار هکتار پناهگاه خوش ییلاق، ۳۰ هزار هکتار منطقه شکار ممنوع تپال، ۱۰ هزار هکتار جنگل ابر و غیره این تعداد محیط‌بان بسیار کم است.

درباره کار محیط بانی بگویید و سختی‌های آن

محیط بانی علیرغم تصور برخی مبنی بر انجام کار راحت در خوش آب و هوا ترین مناطق، با سختی‌های بسیار زیادی مواجه است که برخی حتی تصورش را هم نمی‌کنند. عوامل محیط زیست همانند کارکنان نیروی انتظامی از جمله ضابطان دادگستری هستند با این تفاوت که اگر یک مأمور نیروی انتظامی ۱۰۰ مأموریت اعزام شود همه این موارد درگیری نیستند اما برای یگان محیط زیست تمام این ۱۰۰ مأموریت حکم درگیری مسلحانه و نبرد است حتی پدر بنده نیز در همین درگیری مسلحانه شهرستان میامی سال ۷۲ به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

آیا تجهیزات شما ارتقا پیدا کرده است؟

محیط‌بانان به لحاظ تجهیزات انفرادی از دهه ۷۰ تاکنون وضعیت بهتری پیدا کرده و یگان حفاظت به جلیقه ضد گلوله، افشانک فلفل، دستبند، پابند و شوکر مجهز شدند و تلفات قدری کاهش یافته است. اما زمانی این ابزارها کارآمد هستند که یک محیط‌بان به نزدیک شکارچی برسد و در فاصله دور عملاً کارکرد ندارد چرا که شکارچی با سلاح دوربرد به خود اجازه تیراندازی می‌دهد اما برای یک محیط‌بان این گونه نیست و تا زمانی برای دفاع از خودشان نباشد امکان استفاده از سلاح را ندارند.

اگر هیچ راهی برای گریز از دفاع متقابل وجود نداشته باشند مجبور به استفاده از سلاح هستید این قانون در شرایطی که سه با اخطار به طرف مقابل داده شده و سپس سه تیر هوایی شلیک شود و بعد از گذراندن این مراحل امکان استفاده از سلاح برای کمر به پایین به محیط‌بان می‌دهد و این در حالی که شکارچی مستقیم مأمور سازمان حفاظت از محیط زیست را هدف گرفته است.

گاهی واقعاً اجحاف در حق محیط‌بانان مجروح یا فوتی در حین درگیری صورت می‌گیرد درست است؟

قانوناً در صورتی که یک محیط‌بان در درگیری مسلحانه مورد اصابت گلوله قرار گرفت و فوت کند در زمره شهدا و ایثارگران خواهد بود اما در صورتی در این شرایط بوده و خودرو واژگون شود این فرد جز شهدا محسوب نمی‌شود.

از سال ۹۴ به حوزه حقوقی محیط زیست ورود و به دعاوی پرونده‌های زیست محیطی رسیدگی شده است اگر چه در محاکم دعاوی به پرونده‌هایی نظیر صید و شکار و آلودگی واحدها و غیره در شاهرود پرداخته شده اما بیشتر هم و غم بر روی دفاع از همکارانی که هنگام کار مورد تهدید و توهین قرار می‌گیرند، بنیان گذاری شده است.

درباره مراسم تقدیر از خانواده‌های محیط‌بان شهید هم بگویید

اولین یادواره شهدای محیط زیست کشور به میزبانی استان خوزستان و شهر اهواز برگزار شد، با توجه به فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر حفظ یاد و نام خاطره شهدا این کنگره مورد تفقد ایشان قرار گرفت. ۱۵۰ خانواده شهید و ایثارگر کشور در این کنگره یک روزه حضور یافتند سه نفر از شهرستان شاهرود نیز در این مراسم که با حضور مسئولان کشوری و لشگری برگزار شد، مورد تقدیر قرار گرفتند.

اولین کنگره شهدای محیط زیست کشور با این مناسبت در اهواز برگزار شد که بیشترین ایستادگی را در هشت سال دفاع مقدس از خود نشان داد و هوشنگ نصیری اولین شهید محیط زیست از این شهر بوده است.

و در آخر؟

پیام مقام معظم رهبری در باب ارزش شهادت در دفاع از زیست بوم کشور اقدامی ارزشمند و باعث دلگرمی محیط‌بانان بود سردار رادان فرمانده نیروی انتظامی شهدای محیط زیست را به نام «شهدای حریم نفس» برشمردند و در واقع شهدای محیط زیست شهدای گمنامی هستند که از عرصه‌های زیست بوم کشور دفاع می‌کنند لذا کار محیط‌بانان بسیار حائز اهمیت و باارزش است.