«شیلات» اقیانوسی از فرصت‌ها/۲۹ گونه از ماهیان در معرض تهدید هستند

به گزارش خبرگزاری مهر، سومین کنفرانس ملی حفاظت از ماهیان ایران به میزبانی دانشگاه لرستان برگزار شد.

علی نظری رئیس دانشگاه لرستان در این کنفرانس در سخنانی، ضمن تسلیت فرارسیدن سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، اظهار داشت: یکی مأموریت‌های دانشگاه لرستان بحث شیلات است، دانشگاه لرستان دو مأموریت مهم برایش تعریف شده است، یکی بحث شیلات است و یکی بحث گیاهان دارویی است، گیاهان دارویی مربوط به دانشکده کشاورزی و شیلات هم مربوط به دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستان است.

در حوزه شیلات به‌صورت عملیاتی ورود پیدا کنیم

وی عنوان کرد: این خودش در واقع نشانگر آن است که ما باید بیشتر نسبت به مسئله شیلات توجه کنیم، ما باید به این فکر باشیم در کنار مسائل نظری که سال‌هاست با عدد و رقم مطرح می‌شود درباره شیلات و … به‌صورت عملیاتی به این فکر باشیم که خود دانشگاه لرستان در این زمینه چه‌کار کرده است؟

رئیس دانشگاه لرستان، ادامه داد: خواهشم این است از گفتن در بیاییم و به‌سوی عملیاتی‌کردن برویم، کار را هم به انجمن‌های علمی واگذار کنید، کار را به دانشجویان واگذار کنید، شور جوانی دانشجویان به کمک آنها خواهد آمد تا کار به‌درستی انجام شود.

نظری، افزود: می‌توانیم ارتباط با برخی کشورها و برخی دانشگاه‌ها که زمینه‌اش آماده است را برقرار کنیم که این نوع ارتباط داده و ستانده خواهد داشت، بیاییم به‌طرف مسائل اقتصادی حرکت کنیم که در کنار مسائل تحقیقاتی است، هم دانشگاه را منتفع کنیم و هم به جامعه کمک کنیم، برای مثال آیا برای کسانی که در فعالیت ماهی فعالیت می‌کنند کارگاه‌های آموزشی در همین دانشکده برگزار کرده‌ایم؟ کارگاه‌ها هم نباید مجانی باشند، دانش را نباید مجانی در اختیار دیگران قرارداد زیرا ارزش دانش کاهش می‌یابد، کارگاه‌ها را به‌صورت اقتصادی و روش‌مند برگزار کنید.

شیلات اقیانوسی از فرصت‌هاست

رئیس دانشکده منابع طبیعی دانشگاه لرستان و رئیس سومین کنفرانس ملی حفاظت از ماهیان ایران نیز در این کنفرانس، اظهار داشت: در استان لرستان حدود ۱۳۰ رودخانه دائمی و فصلی داریم، حدود دو هزار و ۵۰۰ کیلومتر رودخانه داریم، سراب‌های زیادی و چشمه‌های زیاد داریم، این یک ظرفیت خیلی زیاد است، شیلات اقیانوسی از فرصت‌هاست و وقتی که به مأموریت وزارت علوم نگاه می‌کنیم اهمیت رشته شیلات را بیشتر درمی‌یابیم.

وی گفت: ما الان در تجمیع رشته‌ها تنها رشته‌ای که تجمیع نمی‌شود همین رشته شیلات است، در استان لرستان واقعیت این است سالانه ۳۰ هزار تن تولید ماهی داریم، ۷۰۰ مزرعه پرورش ماهی داریم، اما به نظر من باتوجه‌به ارزش اقتصادی آب فقط تولید ماهی کافی نیست، در کنار این تولید ماهی باید ما به فراوری‌های ناشی از خود ماهی هم بپردازیم، بحث غذایی جداست و بحث‌های دارویی و پزشکی آبزیان هم اهمیت دارد.

پژوهشکده‌های مرتبط با رشته شیلات ایجاد شوند

حقی زاده، ادامه داد: برخی داروهایی که غیرشیمیایی هستند از آبزیان تولید شده‌اند، ما در استان لرستان باید یک سری مراکز رشد و پژوهشکده‌های مرتبط با رشته شیلات را داشته باشیم که فقط به میزان تولید نپردازیم، یعنی الان در استان در بخش آبزی فقط به ماهیان توجه شده است، در بحث فراوری‌ها نیز فراوری‌هایی که داریم بیشتر خام‌فروشی اتفاق افتاده است، این می‌طلبد در کنار پرورش ماهی یک سری از مراکز رشد را داشته باشیم، فراوری‌ها را داشته باشیم و صنایع مرتبط که دوستان دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان به دنبال ایجاد رشته مهندسی صنایع غذایی هستند که این می‌تواند موضوع را پوشش بدهد، چون که واقعیت آن است که از این ظرفیت باید نهایت استفاده بشود.

وی، ادامه داد: در بحث گردشگری در استان لرستان به بحث آبزیان، زیاد توجه نکردیم، همین منابع آبی استان سرشار از فرصت‌های گردشگری است، اگر به کشورهای جنوب شرق آسیا مراجعه کنیم حتی برای دادن غذا به ماهی از جهانگرد و توریست، پول دریافت می‌کنند، بحث ماهیان زینتی در استان هم مغفول هستیم.

لزوم حفاظت از ماهیان

دبیر علمی سومین کنفرانس ملی حفاظت از ماهیان ایران نیز در سخنانی، اظهار داشت: این کنفرانس به ابتکار انجمن علمی ماهی‌شناسی ایران به‌صورت سالانه بر اساس تقویم سالانه طراحی شده است، دوره اول در دانشگاه تهران، دوره دوم در دانشگاه گیلان و سومین دوره در دانشگاه لرستان برگزار شده است، انجمن ماهی‌شناسی ایران یکی از فعال‌ترین انجمن‌های علمی ایران است، همگی از بزرگان و پیش‌کسوتان ماهی‌شناسی ایران هستند؛ خوشبختانه این قشری که اخیراً در بحث ماهی‌شناسی فعال شدند توانستند ایران را از جایگاه ماهی‌شناسی در یک رتبه خوب در جهان قرار بدهند.

نصری با بیان اینکه علم شیلات بر تولید ماهیان دارد، ما امروز ما کنفرانسی که برگزار می‌کنیم بر حفاظت از ماهیان تأکید دارد، گفت: همان‌طور که می‌دانید تولید یک ماهی یک فعالیت اقتصادی و البته ارزشمند است و به‌خوبی از ظرفیت‌های کشور استفاده می‌شود، اما اگر جنبه‌های زیست‌محیطی این مسئله رعایت نشود کار مطالعاتی روی این موضوع انجام نشود چه‌بسا ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری را به جمعیت زیستمندان کشور وارد کند.

وی افزود: همان‌طور که ما گنجینه‌هایی از معادن زیرزمینی داریم و به آن‌ها می‌بالیم و در اقتصاد کشور نقش دارد گنجینه‌های زیست‌شناسی یا اصطلاحاً ذخایر ژنتیکی جزو دارایی‌های ارزشمند هر کشور محسوب می‌شود، این کنفرانس با تأکید بر حفاظت از این بخش از دارایی‌های کشور طراحی شده است.

۲۹ گونه از ماهیان ایران در معرض تهدید هستند

دبیر علمی سومین کنفرانس حفاظت از ماهیان ایران، ادامه داد: آب‌های داخلی ایران حدود ۳۰۰ گونه ماهی دارد که از بین این‌ها حدود ۲۹ گونه‌اش غیربومی هستند، البته مطالعات ممکن است هر روز نتایج جدیدتری اعلام کنند؛ از این میان ۱۰۰ گونه و نزدیک به ۳۵ درصد ماهیان بومی ایران هستند.

نصری، بیان داشت: اینجاست که یک زنگ خطر به گوش می‌رسد، تعداد ۲۹ گونه غیربومی که به‌واسطه صنعت آبزی‌پروری و صنعت ماهیان زینتی وارد آب‌ها داخلی ایران شده است، حدود ۲۰ گونه از ماهیان ایران در معرض تهدید گزارش شده‌اند، استان لرستان از نظر ماهیان جایگاه ویژه‌ای دارد، سه تا از ماهیان خاص و اندمیک اختصاصی ایران در این استان هستند، این‌ها سه گونه از ماهیان کور غاری هستند، استان لرستان جزئی از حوزه‌ای است که ما به‌عنوان پل زیستی می‌شناسیم، بنابراین جایگاه خاص استان لرستان در این منطقه دارای اهمیت است.