ماندگاری بهترین برنامه‌های کودک با صداهایی رویایی

غلامعلی افشاریه مدیر دوبلاژ کارتون‌های "پسر شجاع"، "مگ مگ و دوستان" و "جوراب تا به تا" درباره وضعیت دوبله کارتون‌ها به خبرنگار مهر گفت: "دوبله کارتون کار مشکلی است، چرا که نقاشی‌های متحرک حس ندارند و گوینده باید حس لازم را به نقاشی‌ها منتقل کند و این کار مشکلی است. وقتی فیلمی را دوبله می‌کنیم عواطف شخصیت برای دوبله به ما کمک می‌کند، اما کارتون این طور نیست، حتی زمان‌ بیشتری نیاز دارد."

وی در ادامه افزود: "دوبله انیمیشن‌های داخلی مشکل‌تر از کارتون‌های خارجی است، چرا که انیمیشن‌های داخلی در ابتدا ساخته می‌شوند و بعد روی آنها صدا می‌گذارند و این برعکس انیمیشن‌های خارجی است. آنها اول صداها را می‌گیرند و بازیگران همچون نمایشنامه بازی می‌کنند و بعد کار را می‌سازند."

دوبلور بابا علاءالدین در مجموعه "سندباد" درباره اینکه چرا دوبله کارتون‌ها همچون گذشته شیرین نیست، گفت: "دوبله ایران نسبت به گذشته تغییر نکرده و هنوز هم برتر است. گویندگان قدیمی کارتون‌گو سن‌شان بالا رفته و دیگر کمتر کاری را دوبله می‌کنند. گویندگان جدید هم علاقمند به کارشان هستند، ولی شاید در نسل جدید تعداد گویندگانی که کارهایشان خیلی خوب باشد، انگشت‌شمار است. البته سرعت زیاد برای دوبله هم در این قضیه بی‌تاثیر نیست. به همین دلیل دوبله کارتون‌ها شیرینی گذشته را ندارد. علاوه بر آن نوع کارتون‌ها هم بی‌تاثیر نیست."

افشاریه اشاره کرد: "دوبله کارتون‌ خیلی جذابیت دارد. هنوز هم دوست دارم برای تلویزیون کارتون دوبله کنم، ولی در حال حاضر دوبله اکثر برنامه‌های مستند را انجام می‌دهم و بهتر است که این کار را انجام ندهم. البته انیمیشن‌های سازمان حور را دوبله می‌کنم."

فاطمه برزویی دوبلور "خانم کوچولو" در پسر شجاع معتقد است کمتر کسی می‌تواند گوینده کارتون‌گو باشد، چرا که کار سختی است و باید بچه‌ها را خیلی دوست داشت تا این کار را انجام داد.

وی اشاره کرد: "در مجموع دوبله کارتون مشکل است، چرا که دوبلور باید به نقاشی جان بدهد. علاوه بر آن چون واکنش‌ها در کارتون خیلی سریع است باید گوینده حرفه‌ای باشد. همچنین بداهه هم مهم است، چرا که شخصیت‌ها بامزه‌تر می‌شوند. البته دیالوگ‌هایی که در کارتون رد و بدل می‌شود باید بدآموزی برای کودکان نداشته باشد."

وی درباره اینکه چرا دوبله کارتون‌ها جذابیت گذشته را ندارد، افزود: "در حال حاضر کارتون‌هایی که خریداری می‌شوند چندان دلنشین نیستند و اکثراً شلوغ هستند، حتی بار عاطفی کارتون‌ها نسبت به گذشته کم شده است. قبلاً کارتون‌های والت دیسنی خریداری می‌شد. البته دلیل این مسئله را نمی‌دانم، چرا که عده‌ای مسئول خرید کارتون هستند و بر اساس فاکتورهایی که دارند، کارتون‌ها را می‌خرند."

مدیر دوبلاژ کارتون "خرگوش‌های گل استکانی" در ادامه با اشاره به کارتون "اتوبوس جادویی" که از گروه کودک و نوجوان شبکه دوم سیما پخش می‌‌شد، افزود: "من در این کارتون جای معلم بچه‌ها صحبت می‌کنم. کارتون "اتوبوس جادویی" برنامه‌ای علمی بود و بار آموزشی برای بچه‌ها داشت. بچه‌ها با دیدن این کارتون علاوه بر این که سرگرم می‌شدند آموزش هم می‌‌دیدند، اما خرید این نوع کارتون‌ها کم شده و به نظرم مسئولان خرید کارتون باید سعی کنند خرید کارتون‌های آموزشی را افزایش دهند."

برزویی که در سریال "پرستاران" به عنوان گوینده نقش کیت صحبت می‌کند، درباره این که چرا در برخی مواقع صدای گویندگان با شخصیت‌های کارتونی همخوانی ندارد، گفت: "برخی مواقع تورم کاری منجر به این مساله می‌شود. به عنوان نمونه کارتونی برای دوبله به مدیر دوبلاژ سپرده می‌شود. از سوی دیگر صدا و سیما هم اصرار دارد کار را خیلی سریع تحویل بگیرد و این مساله باعث می‌شود ما نتوانیم از دوستانی که مشغول به کار هستند، برای گویندگی بهره‌مند شویم. البته در بیشتر مواقع کار به دوبلورهای حرفه ای سپرده می‌شود."

اصغر افضلی گوینده وروجک در "وروجک و آقای نجار" و شیپورچی در "پسر شجاع" گفت: "دوبله کارتون‌ها محبوبیت گذشته را ندارد. در گذشته گویندگان با عشق و علاقه دوبله می‌کردند و دوبلور با تمام توان کارتون‌ها را دوبله می‌کردند، ولی در حال حاضر دوبله کارتون‌ها شیرین نیست، چرا که گویندگان با سابقه حضور ندارد و انگیزه‌هایشان هم کم شده است."

مدیر دوبلاژ مجموعه "قلعه هزار اردک" و مدیر دوبلاژ و گوینده "کارآگاه گجت" خاطر نشان ساخت: "در آن زمان وقتی ما گویندگی کارتونی را انجام می‌دادیم سعی کردیم در طول کار بداهه داشته باشیم تا به بامزه بودن شخصیت کمک کند، حتی در آن زمان بزرگترها هم در کنار بچه‌ها می‌نشستند و کارتون‌ها را نگاه می‌کردند. در مجموع دوبله کارتون‌ها مشکل‌تر است، چرا که صدای بازیگران در فیلم‌ها به دوبلور کمک می‌کند."

وی اشاره کرد: "راز ماندگاری کارتون‌های گذشته، دوبله خوب است. دوبله کارتون کار ساده‌ای نیست، حتی بسیاری از هنرپیشگان مطرح هالیوودی به جای انیمیشن‌ها صحبت می‌کنند. دوبله کارتون‌ها در حال حاضر جذابیت گذشته را ندارد. در گذشته گویندگان تیپ‌سازی مختلفی در کارتون‌ها می‌کردند و دقت زیادی داشتند. دوبله فقط رد و بدل کردن چند دیالوگ نیست، باید جذاب باشد تا بچه‌ها لذت ببرنند."

افضلی در پایان اشاره کرد: "کودک درون دوبلورهای کارتون‌گو زنده است. همچنین تمام شخصیت‌هایی که در کارتون‌ها گویندگی کردم، برایم جذاب است، حتی نمی‌توانم بین آنها یکی را انتخاب کنم، چون همه آنها برایم شیرین خاصی دارند."

شوکت حجت، گوینده "ایشی زاکی" در فوتبالیست‌ها، پنی در "کارآگاه گجت" و "سگارو" و هرمیو در "هری پاتر" درباره آشنایی دوبلورهای کارتون گو به دنیای کودکان و به روانشناسی کودک، افزود: "مسلماً هر چه به دنیای کودکان نزدیکتر باشید، راحت‌تر می‌توانید با شخصیت کارتونی ارتباط برقرار کنید. وقتی ما جای شخصیت کارتونی صحبت می کنیم باید مثل کودک فکر کنیم، بخندیم، حرف بزنیم و گریه کنیم و صرفاً نباید صدای بچه دربیاوریم، بلکه مثل بچه ها باید از ته دل بخندیم. بنابراین اگر شما به روانشناسی کودک احاطه داشته باشید، خیلی در کار موثر است."

حجت در پاسخ به این سئوال که چرا برخی مواقع صدای گویندگان با شخصیت‌های کارتونی همخوانی ندارد، اشاره کرد: "مقصر اصلی مدیر دوبلاژ است، چرا که ابزار اصلی دست اوست و باید خودش مهره ها را درست انتخاب کند. در برخی مواقع گوینده سر کار دیگری است و مدیر دوبلاژ به اجبار باید از گوینده دیگری استفاده کند." 

مدیر دوبلاژ مجموعه "شرلی هلمز"  و گوینده فیلیکس در "قصه‌های جزیره" درباره تفاوت گویندگی کارهای کودک و بزرگسال خاطرنشان کرد: "در فیلم‌ها معمولاً دوبلور با صدای خودش صحبت می کند و لازم نیست تیپ سازی کند، ولی در کارتون این طور نیست و باید تیپ سازی کند. برخی مواقع شخصیت های انیمیشن خیلی عجیب و غریب هستند و دهان های بزرگی دارند که شما به عنوان یک گوینده باید دهان این شخصیت را پر کنید. بنابراین باید از گوینده تیپ گو استفاده کرد و هر دوبلوری این توان را ندارد."

دوبلور چینون در "ای کی یو سان" ادامه داد: "دوبله یک هنر است و دوبله کارتون خیلی مشکل است، شما باید به کودکان نزدیک باشید و انگیزه لازم هم داشته باشید تا بتوانید با انرژی کار را انجام دهید. علاوه بر آن در دوبله کارتون‌ نباید لهجه‌ها را مسخره کرد و زدن حرف‌های زشت درست نیست، چرا که کودکان از دیدن برنامه‌ها آموزش می‌گیرند."

وی درباره اینکه گویندگی کدام یکی از کارتون‌ها برایش جذابیت داشته، گفت: "وقتی سی دی "روح مهربان" به بازار آمد، خیلی دوست داشتم گویندگی کاسپر را من انجام دهم، چرا که شخصیت شیرین کاسپر را دوست داشتم. تا اینکه پیشنهاد گویندگی این نقش هم به من داده شد."

مهوش افشاری گوینده جیمبو، پسر شجاع، جولیا در "بابا لنگ دراز" و پینوکیو درباره دوبله کارتون‌ها گفت: "اگر در گذشته دوبله کارتون‌ها شیرین بود، به خاطر کارهای خوب والت دیسنی بود که خریداری می‌شد. در آن زمان کارتون‌هایی زیبایی مثل گربه‌های اشرافی و ... بود، ولی الان این طور نیست. در واقع کارتون خوب، دوبلورها را هم به وجد می‌آورد. اگر مسئولان کارتون‌های خوب خریداری کنند، مسلماً باز هم دوبله خوب خواهد بود."

وی افزود: "گویندگان کارتون‌گو کودک درون‌شان زنده است. علاوه بر آن دوبلور باید تیپ‌سازی کند که این کار را هر گوینده‌ای نمی‌تواند. وقتی من به جای شخصیت‌های کوچولو مثل موش صحبت می‌کنم، دختر کوچکترم خیلی دوست دارد و همیشه به من می‌گوید که به جای شخصیت‌های کوچولو صحبت کنم. معمولاً برای دوبله کارتون خیلی بداهه می گویم. این کار به حدی برایم عادی شده که ناخودآگاه برای با مزه شدن شخصیت بداهه می‌گویم." افشاری ادامه داد: "بین کارتون‌هایی که دوبله کردم، جیمبو و فرانچی "مدرسه والت" را خیلی دوست دارم."