خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب - زینب رازدشت: دوازدهمین جشنواره مد و لباس فجر قرار است اتفاقات مثبتی را در این حوزه رقم بزند. در این دوره از جشنواره قرار است تعاملی میان طراحان و تولیدکنندگان ایجاد شود تا طرح‌های انتخابی به درستی در مسیر تولید و عرضه به مخاطب قرار بگیرد. اتصال طراحان و تیم‌های طراحی به صنعت باید در فرآیند دقیق صورت پذیرد که امیدواریم در آئین نامه جدید این اتفاق رخ دهد.
بخش اول گفت‌وگو با علیرضا بابایی دبیر دوازدهمین جشنواره بین المللی مد و لباس فجر با عنوان بیانیه مضمون؛ نوآوری جشنواره دوازدهم مد و لباس فجر از شهریور ماه منتشر شد.
در بخش دوم گفت‌وگو با او در خصوص مشکلات موجود در حوزه پوشاک و روند برگزاری جشنواره ساعتی به بحث و گفت‌وگو نشستیم. در این‌مصاحبه درباره ضعف‌های دوره یازدهم این‌رویداد هم پرسیدیم که می‌توانند به‌عنوان درسی برای جلوگیری از تکرار آنها در دوره دوازدهم باشند.
در ادامه مشروح دومین‌قسمت گفت‌وگو با بابایی را می‌خوانیم؛
* آقای بابایی فقر سواد حوزه پوشاک، یکی از موضوعات مهمی است که این روزها با آن روبرو هستیم. آیا در این حوزه اقداماتی صورت گرفته است؟
موضوع کم سوادی پوشاک و سبک پوشش در جامعه نیازمند گزارش رصدی است که هم اکنون با پژوهشگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مرکز رصد فرهنگی کشور در حال انجام هستیم تا بتوانیم از نتایج آن یک گزارش علمی استخراج کنیم. این حوزه توصیه ایست و اجباری در آن نیست. آیا با لباس اسپرت می‌توان در جلسه تخصصی و رسمی حضور یافت؟
همچنین ما در این حوزه ایده مستند مسابقه را داشتیم و به نظرمان می‌آمد که در دنیای امروز باید با تولید محتوا بجنگیم، نه با تکذیبیه و ارسال کردن؛ این تولید محتوا باید ارتقا داشته باشد. یعنی ما باید تلاش کنیم تا بتوانیم ویژندهای برگزیده این دوره از جشنواره را در قالب آگهی نمای خیابانی در معرض نمایش و تبلیغ بگذاریم و همچنین عدالت دسترسی وجود داشته باشد.
هر ویژندی که در جشنواره شرکت کند و برگزیده هیأت انتخاب شود، ما هم ظرفیت‌های تبلیغاتی در اختیار جشنواره را با آنها به اشتراک بگذاریم.
ما معتقدیم در این حوزه تولید محتوا باید مستند مسابقه ساخته شود و در ذیل این مسابقه اتفاقات مثبتی را شاهد باشیم. اجرای این بخش نیازمند اعتبار بسیار و اراده‌هایی بود که متأسفانه در مرحله تأمین مالی متوقف ماند. حتی اگر این بخش به جشنواره نرسد، شاید برای پس از جشنواره بتوانیم این بخش را به اجرا برسانیم.
* دقیقاً کدام نهاد و سازمان نتوانست از پس تأمین اعتبار مالی بخش مستند مسابقه بر بیاید؟
فعلاً معطل این ماجرا هستیم و دستگاه‌های مختلف باید به اهمیت تولید محتوا در حوزه‌های مختلف توجه کنند و سپس بتوانیم از همکاری و تعامل و مشارکت در موضوع مالی صحبت به میان آوریم.
* به‌صورت شفاف برای مان بفرمائید که دوره دوازدهم جشنواره مد و لباس فجر به دنبال چه موضوعات و مسائلی است؟
ما تقویت انگاره ایرانی پوشیدن را برای خودمان وظیفه می‌دانیم. همچنین هدایت ذائقه را از دیگر وظایف‌مان محسوب می‌کنیم و در این حوزه ضعف طراحی وجود دارد. ما باید ارتقای بدنه طراحی و صنعتی را داشته باشیم.
شما مواجه هستید با ویژندهای ایرانی که تعداد زیادی کارمند داشته باشد، اما اتاق طراحی شأن ۲۰ نفر نیست، قطعاً کار به نتیجه نمی‌رسد.گاهی اوقات نقدی به ما می‌کنند مبنی بر اینکه آثار کیفیت پایین است و آثاری که عرضه می‌شود چندان قوی نیست. باید در پاسخ گفت که این آثار در همین بدنه تولید می‌شود. از دل همین طراحی‌ها و تیم‌های طراحی بروز و ظهور می‌کند. این عرصه نیازمند ارتقا و پیشرفت است و طرفین باید این ضعف را احساس کنند.
در این دوره از جشنواره تلاش کردیم تا ابتدا ضعف محتوایی را برطرف کنیم. البته یک سری ضعف آئین نامه‌ای را برطرف کردیم. امروز توقع داریم در زنجیره تأمین پوشاک هم اتفاقات مثبتی رخ دهد. بنظرم این اتفاق شدنی است اما باید چرخ دنده‌اش گذاشته شود تا بتواند حرکت کند. یعنی شما نمی‌توانید نقش ویژندها را در جشنواره نداشته باشید.
ما در جشنواره به صورت مرسوم یک بخش رقابتی و یک بخش غیررقابتی شامل برگزاری همایش علمی، نشست مطبوعاتی با حضور تیم‌ها، برندها و گنجینه پوشاک ایرانی است؛ بنابراین شما نمی‌توانید دائماً از این ویژندها به صورت سوگلی در مراسم‌ها صحبت کنید بلکه باید نقش شأن را بپذیرید و متقابلاً مسائل شأن را ببینید. تا حدودی در مسأله تبلیغاتی و کاهش هزینه‌ها کمک کنیم و علاوه بر آن برای ارتقای جایگاه طراحی چاره اندیشی‌هایی خواهیم داشت یعنی کمک می‌کنیم تا طرح‌های شأن در فیلم‌ها و سریال‌ها دیده شود.
یکی از پیشنهادهای مان این بود که در هفته مد فجر که از ۲۹ دی تا ۵ بهمن در مجموعه فرهنگی سعدآباد برگزار می‌شود، ما در چهار برنامه بتوانیم به نقد لباس‌های فیلم و سریال بپردازیم. همه برنامه‌های مان در بازده زمانی یک سال نمی‌تواند محقق شود چراکه برنامه‌های مان زیاد است اما تلاش می‌کنیم تا بخشی از این برنامه‌ها را به اجرا برسانیم.
* متأسفانه گاهی در پوشش‌های فیلم‌ها و سریال‌ها دچار ضعف‌های بسیاری هستیم. در این باره برنامه‌هایی دارید؟
مسأله همین است که برخی از ویژندهای ایرانی حاضر هستند یک لباس را کاملاً حمایت کنند. اما آیا طراح صحنه در مجموع فیلمسازی به قدر و اندازه مناسب مورد توجه و مؤثر است؟ ما برنامه‌های بسیاری در این حوزه داریم و مؤثران فضای مجازی یا بازیگران برای پوشش‌های شأن از طراحی‌های داخلی استفاده کرده‌اند اما هیچکدام رسانه‌ای نشده است. دومین مسأله این بوده که تک دوزی است. تلاش مان این است که این اتفاق بیفتد. این اتفاق باید گام به گام انجام شود.
* از دوره دوازدهم جشنواره مد و لباس فجر قرار است در هر دوره ویژند جدیدی را به جامعه معرفی کنید؟
ما تلاش می‌کنیم به ویژندهایی که برگزیده هیأت انتخاب شوند، فرصت تبلیغاتی دهیم. بنای مان این است ظرفیت‌های تبلیغاتی که در ایام هفته مد فجر دریافت می‌کنیم، به لباس‌های برگزیده به همراه معرفی ویژندش اختصاص دهیم. کمک کنیم تا تمرکز تبلیغاتی در اختیار ویژندهای ایرانی قرار بگیرد. تلاش‌مان بر معرفی ۱۰ ویژند برتر جشنواره است. امیدواریم این اتفاق بیفتد. البته تحقق این امر نیازمند تعامل طرفین است یعنی طراحان، تیم‌های طراحی، فعالان شبکه‌های اجتماعی و خود صاحبان ویژند وارد میدان شوند، اما مسیری که ما مشخص کردیم عدالت دسترسی است که هم اکنون وجود دارد.
امروز دیگر نگران نیستم که تابلوی تبلیغ برند در ایام هفته مد فجر در سطح خیابان‌ها قرار بگیرد چراکه ما از الان می‌گوئیم که ویژندها شرکت کنند و پس از داوری جزو برگزیده هیأت انتخاب می‌شوند. ما هیچ دخالتی در داوری‌ها نداریم. ممکن است ویژندی از شهرستان برگزیده جشنواره شود که در تهران شعبه نداشته باشد و مخاطب برای خرید محصولات آن ویژند باید به صورت اینترنتی اقدام کند.
* برنامه‌ای دارید برای آنکه محصولات ویژندهای برگزیده جشنواره وارد ریل تجاری شوند؟
هم اکنون حمایتی از تیم طراحی داریم و کارگروه ساماندهی مد و لباس فجر این اقدام را در حال انجام دارد. برداشت مان این است که اگر این اتفاق درست بیفتد و ویژندی به عنوان ویژند برتر و محصولاتش به عنوان لباس برتر انتخاب شود، ناخودآگاه به دیده شدنش کمک می‌شود و استقبال برای خرید از محصولاتش را شاهد می‌شویم. زمانی که ویژندی مطمئن شود برای محصولاتش تقاضایی وجود دارد قطعاً به تولید می‌اندیشد و محصولات را تولید می‌کند. ما به کمک ویژندهای ایرانی می‌رویم.
* آیا برنامه‌ای دارید تا از لباس‌های برگزیده جشنواره مد و لباس فجر برای پوشش بازیگران معروفی استفاده کنید که روی فرش قرمز جشنواره فیلم فجر حضور می‌یابند؟
ما ایده‌هایی در این موضوع داریم اما اینکه تا چه اندازه به مرحله اجرا برسد، نمی‌دانم. در مرحله گفت‌وگو درباره این موضوعات هستیم اما هنوز قطعی نیست و تا زمانی که مسأله ای برای مان روشن نباشد، اعلام نمی‌کنیم. طرح‌هایی در رفت و آمد است. فعلاً باید صبر کنیم، اما خبرهای خوشی در این باره در راه است.
جشنواره نیازمند پشتوانه‌های جدی در حوزه مادی و معنوی است. ما برای این جشنواره نیازمند مشارکت هستیم اما مشارکت به این معنا نیست که از خط قرمزها رد شویم. ما مایلیم اعضای کارگروه ساماندهی مد و لباس در این موضوع مشارکت کنند که البته مشارکت فعال دارند، اما ممکن است برخی اتفاق‌ها نیازمند اراده‌های پولادین و مضاعف باشد. همه اینها شدنی است که هنوز به فعلیت نرسیده است.
* یازده‌دوره از جشنواره مد و لباس فجر برگزار شده که متأسفانه به لحاظ رسانه‌ای بسیار ضعیف بود. در این‌دوره تا چه اندازه پیوست رسانه‌ای برای تان مهم است؟
شما پاسخ دهید! آیا در این یازده دوره دبیر جشنواره در رسانه‌ای حاضر شده پاسخگوی خبرنگار حوزه باشد؟ ما سیاستگذاری رسانه‌ای را به توان و بضاعت خودمان انجام داده‌ایم. ما نگاه مجموعه‌ای و کمپینی به ماجرا داریم. گاهی ممکن است اتفاقاتی انجام نشود و این تلخ است. ما تلاش‌مان را کرده‌ایم تا متغیرها وجود داشته باشد و البته سعی داریم تا تولید محتوا را خارج از خبر و دقیق‌تر بگویم که وسیع‌تر از خبر ببینیم.
* قدری از این تلخی‌ها برای مان بگویید؟
گاهی طرح مهمی وجود دارد که اگر آن طرح را به هر تیم و جلسه‌ای ارائه دهید، غیرممکن است که آن طرح رد شود درحالی که آن طرح ما با مشکل تأمین مالی حداقلی رد شد و این بسیار تلخ است. البته مقصر یک نفر نیست. عواملی در این موضوع می‌توانند دخیل باشند.
* پیش‌بینی‌تان معرفی چند ویژند در دوازدهمین جشنواره بین المللی مد و لباس فجر است؟
واقعیت این است که ما پیش‌بینی نکرده‌ایم چه تعداد ویژند به جامعه معرفی کنیم. یعنی دنبال عدد نیستیم بلکه قصد داریم تا کیفیت کارها و نمایش آثار را بالا ببریم.
ممکن است سال اول ویژندهای کمتری در جشنواره شرکت کنند اما این استقبال شروع می‌شود. معتقدیم جفا در حق طراحی است که عدد مشخص کنیم. به هر حال عدد را می‌توان پر کرد به این معنا که به سراغ دانشگاه برویم و بگوییم هر دانشجو تا پایان ترم، سه طرح به ما بدهد که در پایان شاهد ده هزار اثر می‌شویم. حال این سوال مطرح می‌شود که اثربخشی این ده هزار طرح در صنعت پوشاک چقدر است؟ باید پاسخ داد که اثربخشی آن زیر ده درصد است. امیدوارم آثار برگزیده جشنواره را در بازار ببینیم. امیدواریم این‌آثار به بازار مصرف برسند. البته جشنواره درصدی و نقش مشخص در صنعت پوشاک دارد.
* متأسفانه در دوره‌های گذشته طرح‌های برگزیده به تولید انبوه نرسید؛ به نظر شما دلیل آنچه مواردی است؟
اگر ما از طراح توقع داشته باشیم که تولیدکننده باشد یعنی سواد مالی و حقوقی و بازرگانی داشته باشد و کفش پولادینی پایش کند و به دنبال مجوز باشد، این یک توقع اشتباه و مسیر غلطی است. گاهی باید بر مبنایی این واقعیت را انطباق دهید که آیا این شدنی است؟ چقدر باید از طراح حمایت شود تا محصولش را به تولید برساند. قطعاً سرمایه در گردش می‌خواهد و طبیعی است که شدنی نباشد.
* به نظر شما مافیای صنعت پوشاک مقابل جشنواره هستند تا جشنواره مد و لباس فجر به درستی برگزار نشود؟
چیزی که متوجه شده‌ام این است که ویژندهای ایرانی برای ارتقای نیازمند رفع کاستی‌هایی هستند. تلاش مان برای رفع کاستی هاست. وقتی شما بدنه طراحی ات ضعیف باشد، چطور توقع دارید که تولید جریان ساز باشد؟ در مواردی یا بسیار هنری بوده و یا عموماً کپی برداری از دیگر آثار خارجی است. در اینکه گاهی کارشکنی باشد بله با اطمینان می گویم. لازم نیست که همیشه گردگویی کنیم.
* مقابل نقدهای منفی که به جشنواره می‌شود و یا در آینده خواهد شد، چه واکنشی نشان می‌دهید؟
برخی از نقدهای که شنیده می‌شود به دلیل دوری از محیط و نشناختن تغییرات است. گاهی نقدها مربوط به شخص من است که یا باید تماماً بپذیرم و اگر قبول ندارم باید توضیحات لازم را ارائه کنم. گاهی نقد موردنظر خارج از محیط ماست و در این نقد باید سکوت کنیم. ما به دنبال جنجالی کردن برای دیده شدن نیستیم. مسائل باید دقیق دیده شود و نظر کارشناسی باید در اولویت باشد.
نظر شما