به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه گاردین در گزارشی تفصیلی حملات هوایی اخیر آمریکا و انگلیس علیه یمن را نشانه ناامیدکننده دیگری در زنجیره سیاستهای ناکام غرب در خاورمیانه خواند و نوشت که با رنگباختن تدریجی نفوذ واشنگتن در خاورمیانه، ایران به قدرت اول منطقه بدل شده است.
به نوشته گاردین، نقطه پررنگ زنجیره ناکامیهای غرب در خاورمیانه، همچنان دههها ناتوانی غربیها در حل مساله فلسطین است؛ اینکه آمریکا با حمایت انگلیس، مجبور شد تا در واکنش به حملات یمن به کشتیرانی در دریای سرخ، به زور متوسل شود، این حقیقت تلخ را آشکار میکند که «اهرم سیاسی واشنگتن رو به افول، دیپلماسیاش ناکارآمد و قدرتش تحقیر شده است.»
این در حالی است که حوثیها (انصاراالله) بدون واهمه، بر تداوم حملات خود در دریای سرخ تاکید کردهاند. این تنش نگرانکننده که هیچ پایانی برای آن قابل پیشبینی نیست، یک حقیقت ناخوشایند دیگر را نیز برجسته میکند:
دیگر آمریکا، مصرِ غربگرا، عربستان سعودی یا حتی اسراییل، قدرت مقتدر خاورمیانه نیستند بلکه متحد اصلی یمن یعنی ایران این جایگاه را به دست آورده است.
در بحبوحه کشتار هولناک در غزه که یمن را وادار به واکنش کرد، حرف زدن درباره برنده و بازندههای این جنگ سطحینگرانه است. با این حال، از منظر راهبردی، مشخص است که چه کسی از این بحران موفق خارج میشود؛ با کشته شدن هر فلسطینی، هر شلیک موشک از سوی حزبالله، هر بمباران به دست سوریه و عراق و هر پهپاد یمنی، موضع ایران تقویت میشود.
جو بایدن، رییس جمهور آمریکا پس از عملیات مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) علیه اسراییل در هفتم اکتبر(۱۵ مهر)، بلافاصله حمایت بیقید و شرط خود از تلآویو را اعلام کرد و پیشنهادهای آتشبس سازمان ملل متحد را وتو کرد؛ اقدامی عجولانه که واشنگتن را در چشم دنیا و اکثر آمریکاییها منزوی ساخت. سیاست او در خاورمیانه به نظر منسوخ و غیرقابل تحقق است. آمریکا در جهان عرب هرگز محبوب نبوده و اعراب همواره آن را به عنوان «شر لازم» تحمل میکنند. دیگر اینگونه نیست؛ حالا دیگر ایرانِ غیر عرب پشت فرمان است.
اسراییل هم پس از هفتم اکتبر، تلنگر راهبردی خورد؛ هرچند سیاستمداران افراطیاش همچنان به آن پی نبردهاند. خشونتهای تکاندهنده غزه، نگاه جهان به تلآویو را برای همیشه تغییر داد و گواه آن هم اتهامات بیسابقه نسلکشی است که در دادگاه لاهه علیه اسراییل طرح شده است. خالد بن بندر، سفیر عربستان در لندن هفته گذشته به بیبیسی گفت که دیگر نباید با اسراییل به عنوان یک پرونده خاص رفتار شود.
تمام این تحولات به سود ایران است. سه هدف اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی عبارتند از: بیرون راندن شیطان انقلاب ۱۹۷۹ یعنی آمریکا از خاورمیانه؛ حفظ برتری منطقهای و سوم، تقویت روابط با متحدان اصلیاش یعنی روسیه و چین.
گاردین مدعی شده است: عناصر محور مقاومت در منطقه جدا از یکدیگر فعالیت میکنند اما ظاهرا ایران برای بیرون راندن آمریکا، ائتلافی کنترل از راه دور تشکیل داده است و بمباران مواضع یمن نیز تغییری در این واقعیت ایجاد نمیکند بلکه ادبیات مقاومتمحور تهران در سراسر منطقه علیه غرب و اسراییل را تقویت خواهد کرد.
ایران در اقدامی با درایت و هوشمندانه، پارسال در راستای ترمیم روابط تیره با رقبای خود در خلیج فارس، گامهای عملی برداشت و روابط دیپلماتیک با ریاض را ازسرگرفت و چین به عنوان بازیگر اصلی احیای روابط، میانجی این اتفاق بود. پکن و مسکو بهترین دوستان تهران هستند. و این بیشتر از سایر مولفهها، تقدیر ایران را تغییر داده و این کشور را به قدرتی غیر قابل چشمپوشی بدل کرده است. حمله روسیه به اوکراین و همچنین معاهده همکاری «نامحدود» چین و روسیه که پیش از شروع جنگ منعقد شد نیز، کاتالیزور گذار ایران و تبدیل شدن به قدرت منطقه بود.
جنگ اوکراین و پیامدهای آن، باور پکن و مسکو که تازه جوانه زده بود را محکم و ریشهدار کرد؛ باوری با محوریت افول هژمونی آمریکا پس از پایان دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ و اینکه نظم بینالمللی قانونمحور واشنگتن آماده و مهیای فروپاشی و جایگزینی است.
در بازه بیش از یک دهه پس از روی کار آمدن شی جین پینگ، چین با ایجاد حلقههای نفوذ ژئوپولیتکی و اقتصادی، اقدام به رقابت و شاید جایگزین کردن حلقههای نفوذ خود با حلقههای نفوذ آمریکا کرده است. ایران در کانون برنامههای جینپینگ است. پکن و تهران در سال ۲۰۲۱ توافق بلندمدت سرمایهگذاری ۲۵ سالهای را به امضا رساندند. تهران تحت حمایت پکن به بریکس و همچنین سازمان همکاری شانگهای ملحق شد.
شی جین پینگ در ماه فوریه به ابراهیم رییسی، همتای ایرانیاش گفت که «چین از مبارزه ایران با یکجانبهگرایی و زورگویی آمریکا حمایت خواهد کرد.»
همکاری ایران و روسیه هم عمدتا در حوزه تسلیحات است. ایران بهزودی جنگندههای پیشرفته سوخو۳۵ و همچنین بالگردهای تهاجمی را از روسیه تحویل خواهد گرفت. صادارت مسکو به تهران در حال رونق است و روسیه همچنین متعد شده است تا برای توسعه میادین گاز طبیعی ایران، ۴۰ میلیارد دلار تخصیص دهد.
این روزنامه انگلیسی به پیشرفت «سریع» برنامه هستهای ایران نیز اشاره کرد و البته صلحآمیز بودن آن که همواره مقامات تهران بر آن تاکید کردهاند را زیر سوال برد. گاردین به نقل از روئل مارک گرشت(کارشناس حوزه خاورمیانه در اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسیها) و رِی تاکیه(محقق اندیشکده شورای روابط خارجی)، تحلیلگران سیاسی نوشت: امروز حال و هوای جمهوری اسلامی پیروزمندانه است. از تحریمها نجات یافته و با کمک متحدانش قدرتمندش، اقتصاد خود را ثبات بخشیده و شروع به تقویت قوای تدافعیاش کرده است. بمب اتمی دستیافتنی است!
روزنامه انگلیسی گاردین در پایان نوشت: ایران بعد از ۴۵ سال تلاش، سرانجام «پسر بزرگ» منطقه شد. تحریم، منزوی و تهدید کردن تهران جواب نداد. آمریکا، انگلیس و اسراییل با دشمنی سرسخت و ترسناک مواجه هستند و در نتیجه، برای اجتناب از یک جنگ گستردهتر، لزوم اتخاذ یک رویکرد دیپلماتیک جدید به شدت احساس میشود.
نظر شما