قدرت نمایی حزب‌الله واعتبارزدایی از توان نظامی و اطلاعاتی تل‌آویو

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: رژیم صهیونیستی در پی آغاز تهاجم به نوار غزه، در شمال سرزمین‌های اشغالی فلسطین زیر آماج حملات ادامه‌دار حزب‌الله لبنان قرار دارد. جنگ در مرز لبنان از هشتم اکتبر ۲۰۲۳ به مدت هشت ماه است که بین ارتش رژیم صهیونیستی و نیروهای مقاومت ادامه دارد. این حملات که تعداد آنها به بیش از دو هزار مورد رسیده است، بسیاری از مواضع و نظامیان رژیم صهیونیستی مورد اصابت موشک‌های حزب‌الله قرار گرفته است. هر چند رژیم صهیونیستی به وسیله ترور فرماندهان مقاومت و تهدید به جنگ گسترده در لبنان پاسخ داده است، اما ایجاد سطح بالای ناامنی در منطقه توان پاسخ‌گویی رژیم صهیونیستی در برابر این حملات را با چالشی اساسی روبرو کرده است.

حملات حزب‌الله به مواضع رژیم صهیونیستی

یک روز بعد از آغاز عملیات طوفان الاقصی، یعنی در هشتم اکتبر ۲۰۲۳، جنبش حزب‌الله لبنان به عنوان جزئی از محور مقاومت حملات خود علیه مواضع ارتش صهیونیستی را آغاز کرد. در ابتدا این حملات بیشتر متمرکز بر هدف قرار دادن واحدهای ارتش، پست‌های دیده‌بانی مرزی، مراکز شنود رژیم صهیونیستی در نزدیک مرز لبنان و از این قبیل اهداف بود. اما در ادامه اهداف وسیعی در عمق خاک شهرهای شمالی در حیفا و اشدود نیز هدف قرار گرفت.

حزب الله ۱۰۵ سایت نظامی را هدف قرار داده و موفق به انهدام ۶۹ سامانه ارتباطی، ۱۴۰ دوربین نظارتی و ۱۷ سیستم پارازیت شده است. نیروهای حزب الله همچنین توانستند ۳۳ رادار و ۲۷ سامانه اطلاعاتی را منهدم کنند و یک پهپاد را سرنگون کنند. در نتیجه عملیات مقاومت ۲۸ شهرک تخلیه و حدود ۸۰ هزار شهرک نشین به داخل فلسطین اشغالی آواره شدند. در حالی که در این حملات چندین نظامی صهیونیست کشته شده‌اند، این حملات همچنین باعث آتش‌سوزی‌های گسترده در شهرک‌های صهیونیست نشین در مرز لبنان، کشته و زخمی شدن تعدادی از نظامیان و غیرنظامیان شهرک نشین و تعطیلی بسیاری از صنایع، کارخانه‌ها و مزارع کشاورزی در سرزمین‌های اشغالی شده است.

افزایش توان تهاجمی حزب‌الله از آوریل ۲۰۲۴

آنگونه که گزارش اندیشکده CSIS نشان می‌دهد به طور کلی استراتژی حزب‌الله علیه دشمن صهیونیستی استفاده از راکت‌ها به عنوان سلاح تهاجمی همراه با پیاده نظام سبک و واحدهای ضد زره برای دفاع از مواضع خود در جنوب لبنان است. در این جنگ، سطح برخورد و تنش بین حزب‌الله و رژیم صهیونیستی پس از نزدیک به دو دهه درگیری سطح پایین شروع به افزایش کرده است. حزب‌الله در جنگ کنونی نیز از سلاح‌های نقطه‌زن از جمله موشک‌های ضدتانک و انواع دیگری از موشک‌ها در کلاس برکان و فلق و اقسام پهپادهای از راه دور استفاده کرد که به نیروهای آن امکان داد از فاصله نزدیک پایگاه‌های مرزی دشمن را هدف قرار دهند.

مقامات ارتش صهیونیستی اذعان دارند که موشک‌های حزب‌الله برای تأثیرگذاری مطلوب، از فاصله ۵ تا ۸ کیلومتری به سمت اهداف شلیک می‌شوند. با این حال حزب‌الله همواره به دلیل جلوگیری از متحمل کردن خسارت انسانی، تهاجم خود را از سطح مشخصی بالاتر نبرده است. از سوی دیگر با گذشت چند ماه از این جنگ که با شهادت برخی از نیروهای حزب‌الله همراه بود، این گروه در تاکتیک‌های خود در مواجهه با رژیم صهیونیستی تغییراتی داده است. اغلب نیروهای حزب‌الله از نیروهای رضوان هستند که نیروی ویژه این گروه محسوب می‌شوند. در این چارچوب حزب‌الله برای پیشگیری از وقوع تلفات انسانی بیشتر، نیروهای خود را در فواصل ۲۰ الی ۳۰ کیلومتری از مرز با شهرک‌های صهیونیستی مستقر کرده است.

فیصل عبدالساتر تحلیلگر سیاسی لبنانی درباره حملات حزب‌الله از اکتبر ۲۰۲۳ تا مارس ۲۰۲۴ معتقد است که «حزب‌الله در این حملات بیشتر این هدف را دنبال می‌کند که پیام خاصی را به دشمن اسرائیلی منتقل نماید و آن این بود که این حملات تنها بخشی از آنچه ما داریم است و در صورت نیاز می‌توانیم بیشتر ضربه بزنیم.»

با این حال به نظر می‌رسد بعد از حمله ترکیبی موشکی و پهپادی ایران به مواضع رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی، نوع حملات حزب‌الله تغییر یافته و این گروه مقاومتی استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین و حملات موشکی علیه رژیم صهیونیستی را افزایش داده است. استفاده حزب‌الله از پهپادهای با قابلیت شلیک موشک، پهپادهای انفجاری و نوع کوچک موشک هدایت شونده معروف به الماس، زنگ خطر را در ارتش اسرائیل به صدا درآورده است به گونه‌ای که سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی اظهار کرد که حزب‌الله اوضاع را در شمال تشدید کرده و مدام حملات خود را افزایش می‌دهد.» حزب‌الله همچنین در حالی که تعداد نیروها در امتداد مناطق مرزی را کاهش داده، هشدار داده است که اگر حملات رژیم صهیونیستی به رفح افزایش یابد، تهاجم خود به مناطق شمالی را گسترده‌تر می‌کند.

توان اسرائیل در پاسخ‌گویی به حملات حزب‌الله

همچنان که حزب‌الله سطح حملات را افزایش داده و درصدد برقراری موازنه با رژیم صهیونیستی برآمده، ارتش صهیونیستی نیز یک جبهه عملیات اصلی خود را مرزهای شمالی با لبنان قرار داده و در چارچوب آن با مشکلات جدی روبرو است.

ترور فرماندهان حزب‌الله

ترور فرماندهان در چارچوب ایده احیای بازدارندگی رژیم صهیونیستی است. بازدارندگی در مقابل حزب‌الله به این معنا است که تهدید جنگ از جمله تخریب بالقوه بخش‌هایی از لبنان و حملات تنبیهی به زیرساخت‌های لبنان، این گروه را از حملات یا حداقل حملات گسترده به مواضع رژیم صهیونیستی باز می‌دارد. یکی از جنبه‌های این رویکرد، ترور فرماندهان حزب‌الله است. پایه اصلی دکترین داگان در ارتش رژیم صهیونیستی نیز بر همین مبنا قرار دارد که برای موفقیت در جنگ، ابتدا باید رهبران و فرماندهان میدانی دشمن را از بین برد. این رویکرد در ترور فرماندهانی چون حسین علی عزقول و اسماعیل یوسف در جنوب لبنان دیده می‌شود.

افزایش حملات به غیرنظامیان

یکی دیگر از اقدامات اسرائیل برای مقابله با حزب‌الله، تحت تأثیر قرار دادن زندگی غیرنظامیان در مرز لبنان است. بعد از حملات حزب‌الله به سرزمین‌های اشغالی، رژیم اشغالگر نیز متقابلاً مواضعی در خاک لبنان را هدف قرار داد. در این اقدام، اسرائیل روی درگیری‌های داخلی، بی‌ثباتی همیشگی و مشکلات اقتصادی فزاینده لبنان حساب باز کرده است. حملات هوایی منظم اسرائیل به نقاط مسکونی مرزی لبنان، تاکنون باعث آوارگی بیش از ۷۵ هزار نفر از جنوب لبنان شده است. رژیم صهیونیستی تلاش دارد به وسیله این حملات از یک طرف به شهرک نشینان نشان دهد که دولت فعالانه در تلاش است تا از آنها دفاع کند و از طرف دیگر نیز کار حزب‌الله را برای جمع‌آوری نیروهایی که ممکن است یک حمله غافلگیرانه در آن سوی مرز انجام دهند، دشوار کند.

تهدید به جنگ گسترده

سرکردگان رژیم اشغالگر در طول ماه‌های گذشته حزب‌الله را به جنگ فراگیر تهدید کرده‌اند. از جمله نتانیاهو در دسامبر ۲۰۲۳ اظهار داشت که «اگر حزب‌الله تصمیم بگیرد یک جنگ همه‌جانبه را آغاز کند، آنگاه به تنهایی بیروت و جنوب لبنان را، نه چندان دور از اینجا، به غزه و خانیونس تبدیل خواهد کرد». هرزی هالوی رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی نیز به نظامیان صهیونیست گفت که احتمال جنگ علیه حزب‌الله در حال افزایش است. نتانیاهو همچنین در جریان بازدید از منطقه مرزی با لبنان در ۵ ژوئن ۲۰۲۴ اظهار کرد: «هر کسی فکر می‌کند که می‌تواند به ما صدمه بزند اشتباه بزرگی مرتکب شده است. برای اقدام بسیار شدید در شمال آماده‌ایم و به هر طریقی امنیت را به شمال باز می‌گردانیم.»

منطق رژیم صهیونیستی این است که جنگ با حزب‌الله در یک مقطع اجتناب‌ناپذیر است و تل‌آویو نباید منتظر حمله غافلگیرانه باشد. هدف اصلی سران رژیم صهیونیستی از تهدید به جنگ، احتمالاً جلوگیری از تکرار یک هفتم اکتبر دیگر است. به همین دلیل دستگاه‌های اطلاعات رژیم اسرائیل همواره مدعی زیر نظر گرفتن مستمر سایت‌های موشکی و پهپادی حزب‌الله هستند. این در حالی است که بخشی از اینکه چرا حماس موفق به غافلگیری رژیم اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ شد نیز به این برمی‌گردد که رژیم صهیونیستی بیشتر بر حزب‌الله متمرکز بود و آن را تهدیدی بزرگ‌تر می‌دید.

نتیجه

از زمان آغاز عملیات حزب‌الله در مرزهای شمالی، این گروه توان بالایی در هدف قرار دادن مواضع رژیم صهیونیستی نشان داده و به واقع یک جبهه اساسی را در مقابل تل آویو در شمال سرزمین‌های اشغالی گشوده است. واقعیت میدانی حاکی از آن است که رژیم صهیونیستی نتوانسته امنیت را که کمیاب‌ترین کالا در سرزمین‌های اشغالی است، در مناطق شمالی برقرار کند چرا که از یک سو بیش از ۸۰ هزار شهرک‌نشین صهیونیست مجبور به نقل مکان شده‌اند و از سوی دیگر ۱۰۰ هزار نیروی نظامی رژیم اشغالگر نیز در این منطقه حضور دارند.

در واقع توان حزب‌الله باعث بی‌اعتباری نظامی و اطلاعاتی رژیم اشغالگر در پیش‌بینی حملات و چاره‌جویی برای آن شده است؛ موضوعی که فشار برای بهبود وضعیت امنیتی را بر روی سران رژیم صهیونیستی افزایش داده است. لیبرمن وزیر سابق دارایی و رهبر حزب «اسرائیل خانه ما» حزب اپوزیسیون کابینه نتانیاهو اذعان کرد: «کابینه اسرائیل در شمال ضعیف عمل کرده و خط قرمز تبدیل به پرچم سفید شده است. در واقع کابینه جنگ تسلیم حزب‌الله شده و شمال را از دست داده است.»

سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل