صنایع دستی فاخر در کاغذ مچاله!

به گزارش خبرنگار مهر، هنوز هم صنایع دستی ایرانی در هر سطحی که باشد لابه لای روزنامه باطله یا کاغذ و در مشمای زباله بسته بندی کرده و به مشتری عرضه می‌کنند. حتی در نمایشگاه‌های تخصصی صنایع‌دستی این کالاها روی زمین چیده و با پیچیده‌شدن لای روزنامه و کارتن ارائه می‌شوند.

این اشکالی است که روز گذشته وزیر میراث فرهنگی هم به آن وارد دانست و در جمع هنرمندان صنایع دستی که به مناسبت هفته صنایع دستی گردهم آمده بودند مطرح کرد و گفت: به لالجین رفته بودم. سفالی خریدم. فروشنده از پشت میز کاغذی بیرون کشید و سفال را درون آن پیچید و به من داد!

در همین برنامه یک کارگاه بسته بندی صنایع دستی در استان یزد افتتاح شد و وزیر میراث فرهنگی روی آن تاکید داشت. می‌گفت که باید به این مقوله بیشتر پرداخت و تنوع در آن ایجاد کرد. چرا که صنایع دستی با زحمت فراوان ساخته می‌شود ولی عرضه آن به مشتری خوب و شکیل نیست.

از آنجا که صنایع دستی بیشتر به عنوان هدیه خریداری می‌شوند پس نیازمند بسته بندی‌هایی در خور ارزش آنها هستند. یک بسته بندی مناسب در زمان هدیه دادن ارزش ظاهری و باطنی هدیه‌ی ما را بیشتر خواهد کرد و در مخاطب مان تأثیر مثبتی خواهد گذاشت

صنایع دستی از هر رشته هنری که باشد زمان و انرژی زیادی از هنرمند می‌گیرد تا تکمیل شود اما چرا همان هنرمندی که اقدام به تهیه این نوع از هنر دستی کرده، فکری به حال بسته بندی آن نمی‌کند. شاید به این دلیل که هنرمند خود را مسؤول عرضه پس از تولید نمی‌داند به همین دلیل حتی اگر در خلق یک اثر خلاقیت زیادی هم داشته باشد در بسته بندی هیچ خلاقیتی به خرج نمی‌دهد و آن را وظیفه فروشندگان و معامله گران می‌داند.

اصغر محمدی هنرمند گالری تمدن در حوزه سفالگری هم همین را می‌گوید او معتقد است که محصولش را تولید می‌کند اما کسی که از این کارگاه، اثر را می‌برد باید بتواند بسته بندی کند. من نمی‌توانم فکر بسته بندی هم کنم چون کار من با گل و آب است کسی باید این بخش را به عهده بگیرد که با کاغذ و چوب و وسایل دیگر سروکار دارد.

پیش از این یکی از تولید کنندگان صنایع دستی در بخش محصولات چوبی، گرانی مواد اولیه را یکی از مهمترین مشکلات تولید کنندگان برای انتقال به چرخه بسته بندی محصول تولیدی بیان کرده و گفته بود با توجه به افزایش قیمت مقوا و نیز چوب، باید طراحی بسته بندی‌ها به گونه‌ای صورت گیرد که با حداقل قیمت تمام شود.

در این باره محمد سروکوهی یکی از تولیدکنندگان بسته بندی در کشور می‌گوید: ما برای هر اثر متناسب با نیاز و شکل آن اثر، بسته بندی طراحی می‌کنیم که در شأن باشد. وقتی زیاد برای یک بسته بندی وقت و انرژی و متریال استفاده می‌کنیم، آن بسته بندی گران می‌شود بنابراین پکیج اثر و بسته بندی برای مشتری به صرفه نیست. مگر زمانی که بسته بندی هم خودش کاربردی باشد و به تنهایی بتوان از آن استفاده کرد با این وجود خیلی‌ها می‌گویند ما پول اثر را می‌دهیم و این بسته بندی را به دلیل افزایش قیمت کالا نمی‌خواهیم.

وی ادامه می‌دهد: بنابراین یا باید بسته بندی ارزان‌تری ارائه کرد یا اینکه بسته بندی فاخر را تنها برای آثار فاخر و هدایای خاص در نظر گرفت. که در این صورت بسته بندی خاص در کشور کم نداریم بیشترین انتقادها به عرضه بازاری صنایع دستی است که بدون بسته بندی ارائه می‌شود.

توجه به این نکته ضروری است که بسته بندی استاندارد نباید هزینه گزافی بر خریدار تحمیل کند، باید درصد پایینی از قیمت محصول را به بسته بندی اختصاص داد، بسته بندی محصول باید محتوای آن محصول را نشان دهد و جذابیت لازم را برای خریدار داشته باشد.

از سال‌ها پیش در هر دوره از ریاست افراد در سازمان میراث فرهنگی پیشین و بعدها وزارت میراث فرهنگی، متولیان صنایع دستی وعده داده‌اند که در حوزه بسته بندی فعالیت‌های انجام می‌گیرد اما هیچ گاه فکر اساسی برای آن نشده است. حتی در دوره‌ای یکی از غرفه‌های نمایشگاه دائمی محصولات صنایع دستی در ساختمان ارگ آزادی به خلاقیت‌های بسته بندی اختصاص داشت که آن هم برچیده شد.

اکنون نیاز است تا خانه‌های صنایع دستی که به آموزش هنرهای مختلف می‌پردازند و تعدادی از آنها نیز روز گذشته افتتاح شدند، به موضوع طراحی برای بسته بندی صنایع دستی مختلف نیز بپردازند حتی در این زمینه می‌توان از فکر و خلاقیت هنرمندان طراح و گرافیست هم استفاده کرد تا در کنار هم بتوان برای یک محصول ایرانی بسته بندی جذابی تهیه کرد.