خبرگزاری مهر، گروه استانها - مسعود عربزاده: علیرضا میرشکاری، متولد ۹ مرداد ۱۳۵۵ تهران مدرس دانشگاه، محقق و پژوهشگر تعزیه و تئاتر، روزنامه نگار، بازیگر، نویسنده و کارگردان، کارشناس ارشد کارگردانی نمایش از دانشگاه هنر و معماری تهران مرکزی است.
وی مؤلف کتاب مرجع، تعزیه در میناب (کتاب سال دانشجویی کشور، تهران- ۱۳۸۲)، نمایشنامه‌نویس برتر دانشگاه‌های کشور (شهر ری -۱۳۸۶)، کارگردان برتر جشنواره منطقه‌ای فرهنگی و هنری نهاجا (شیراز- ۱۳۷۷)، پژوهشگر برتر دانشگاه‌های کشور (نجف آباد اصفهان ۱۳۸۷)، پژوهشگر برتر جشنواره منطقه‌ای آئینی و سنتی نرگس ارغون (بهبهان -۱۳۹۷)، پژوهشگر برتر همایش ملی قضائی پهلوان میدان مرثیه سرایی هرمزگان، میناب (۱۳۹۰)، دریافت گواهینامه بنیاد نخبگان از بخش پژوهشی همایش ملی بوشهر آرزوها (۱۴۰۰) و پژوهشگر منتخب نهمین سمینار بین المللی آئینی و سنتی (تبریز - ۱۴۰۲) است.
نگارش بالغ بر ۵۰ پژوهش هنری، ترویجی، بنیادی و کاربردی، انتشار بالغ بر ۱۲۰ مقاله پژوهشی در فصلنامه‌ها، مجلات تخصصی، ماهنامه، نشریات و …، در زمینه‌های مختلف اعم از تعزیه و تئاتر، فرهنگ و هنر، ادبیات، دین و… (از سال ۱۳۷۵)، تجربه حضور در ۸۰ جشنواره تئاتر و سوگواره تعزیه در مقاطع استانی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی (از ۱۳۶۶)، عضو هیأت انتخاب و داوری جشنواره‌های تئاتر و سوگواره‌های تعزیه استانی و ملی (از ۱۳۷۹) ماحصل فعالیت‌های اجرایی در امور مرتبط با حوزه نمایش؛ بازی در فیلم‌های سینمایی، تا مدار ده درجه (مهرداد خوشبخت، ۱۳۹۴)، پینوکیو عامو سردار رئیسعلی (سید رضا صافی ،۱۳۹۵)، تمنای باران (پرویز تأییدی ۱۳۷۸)، همچنین بازی، طراحی و کارگردانی ۵۲ نمایش، نگارش ۱۲ نمایشنامه. تدوین بالغ بر ۷۰ مجلس از تعزیه‌نامه‌های جنوب از جمله کارهای اوست.
کارگردانی فیلم‌های کوتاه و مستند «محرم در میناب»، «سوگ عَلَم»، «وقتی همه خوابند»، «همکار»، «آب نگین توسعه»، و …. رئیس شورای ارزشیابی و نظارت تئاتر استان بوشهر (۱۴۰۲)، مدرس طرح ملی آموزش رایگان هنر در استان بوشهر (۱۴۰۱)، مدیر مسئول و مؤسس انتشارات لیل (۱۳۸۴)، مؤسس و مدیر آموزشگاه هنرهای نمایشی متد (۱۳۹۴)، عضو هیئت مؤسس اولین دپارتمان علوم نمایشی تحت عنوان تئاتر شناسی علمی در استان بوشهر (۱۳۸۵)، عضو هیئت مؤسس رشته ادبیات نمایشی، دپارتمان عالی هنر شیراز (دانشگاه علمی کاربردی- ۱۳۸۹)، عضو هیأت مؤسس و مدرس رشته ادبیات نمایشی دانشگاه زرقان استان فارس (۱۳۹۰) مدرس دانشگاه فرهنگیان (۱۴۰۲) و.... از دیگر سوابق وی است.
علیرضا میرشکاری به عنوان پژوهشگر سال هنر انقلاب (استان بوشهر) انتخاب شد و به همین بهانه گفت‌وگویی با وی داشتیم که در دو بخش منتشر می‌شود که در ادامه بخش دوم این مصاحبه را می‌بینید.
نقش مساجد را به عنوان پاتوق هنری در جریان‌سازی انقلاب چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مساجد به عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های و پاتوق‌های فرهنگی و مذهبی نقشی مهم و بسزایی در جریان‌سازی هنر انقلاب دارند. مساجد به عنوان مراکزی که به تجمع و تبادل اندیشه و ارزش‌های فرهنگی اختصاص دارد، می‌توانند به عنوان فضاهایی برای ترویج و توسعه‌ی هنر انقلابی و معنویت مردم عمل کنند.
مساجد می‌توانند از طریق برگزاری رویدادهای هنری نظیر جلسات شعرخوانی و نقد و بررسی آثار هنری، محیطی مناسب برای پرورش و ترویج هنر انقلابی فراهم کنند همچنین می‌توانند به عنوان مرکزی برای آموزش و تربیت هنرمندان جوان و انتقال ارزش‌های انقلابی به نسل‌های آینده عمل کنند. آنها گاه می‌توانند با برگزاری نمایشگاه‌ها، مسابقات هنری، سخنرانی‌ها و کارگاه‌های هنری، به جمع‌آوری هنرمندان و علاقمندان به هنر انقلابی و موضوعات مربوطه نیز کمک شایانی کنند.
اماکن مذهبی به عنوان مراکزی که به ترویج ارزش‌های انسانی، اخلاقی و معنوی متعلق است، می‌توانند برای ارتقای هنر انقلابی و انسانی و همچنین تشویق به تفکر و تأمل در مسائل معاصر، نقش بسیار مؤثری داشته باشند. این اماکن می‌توانند با ارائه آثار هنری و فرهنگی که موضوعات انقلابی و ارزش‌های مذهبی را ترویج می‌کنند، مخاطبان را برای شرکت فعال در امور هنری و اجتماعی تحریک کنند. در نتیجه، ارزیابی نقش اماکن مذهبی به عنوان پاتوق‌های هنری در جریان سازی هنر انقلاب را بسیار مثبت و مؤثر می‌دانم و با توجه به اهمیت آنها در جامعه، استفاده از این امکانات را برای ترویج هنر انقلابی و ارزش‌های مذهبی توصیه می‌کنم.
هفته هنر انقلاب اسلامی چقدر توانسته در معرفی هنرمندان در جامعه نقش ایفا کند؟
هفته هنر انقلاب اسلامی نقش مهمی در معرفی هنرمندان انقلابی و ترویج آثار آنان داشته است. معمولاً این نوع انتخابات هدف والایی دارند تا با معرفی توانایی‌ها و موفقیت‌های هنرمندان یک منطقه آثار و تولیدات جدید آنها را به دیدگاه عموم جامعه معرفی نموده و به ارتقای سطح کیفی هنر آن سامان کمک کنند. از یک طرف، برگزاری این نوع رویدادها می‌تواند به عنوان بستری مناسب برای تبادل ایده‌ها و ارتباط بین هنرمندان و اجتماع علاقه‌مند به هنر ایجاد کند و از طرفی دیگر نیز فرصتی مناسب برای شناخت مردم منطقه از هنرمندان دیارشان است.
آنچه واضح و مبرهن بوده این است که رویدادهایی اینچنینی با برگزاری نمایشگاه‌ها، نشست‌ها و جشنواره‌های هنری، فرصت بسیار مناسبی نیز برای هنرمندان فراهم می‌کند تا آثار خود را به مخاطبان گسترده‌تری معرفی کنند هرچند همان‌گونه که عرض کردم به ایجاد بستری درخور جهت تبادل نظر و تعامل بین هنرمند و مخاطب، برای ترویج و تقویت هنر انقلابی کمک شایانی می‌کند و این مسئله گاه می‌تواند به میزان حمایت مالی، تبلیغاتی و فرهنگی از این نوع فعالیت‌ها نیز برگردد و تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم آن، جامعه هنری و فرهنگی را تحت الشعاع قرار دهد.
ارزیابی شما از جایزه «چهره سال هنر انقلاب اسلامی» و تأثیرگذاری آن در توسعه و گسترش هنر چیست؟
جایزه «چهره سال هنر انقلاب اسلامی در استان» یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی و هنری است که به معرفی افراد برجسته و تأثیرگذار در زمینه هنر ختم می‌شود. به واقع این جایزه معنوی، علاوه بر ترغیب و ارتقای فعالیت هنرمندان منتخب، منجر به شناسایی، معرفی و تشویق استعدادهای جوانی می‌شود که در طول یک سال بسیار پرتلاش ظاهر شده و این به خودی خود می‌تواند به عنوان الگویی مناسب و در خور توجه برای دیگر هنرمندان جوان و جویای نام باشد.
ضمن اینکه برخورداری از این جایزه برای خود هنرمندان نیز معادل شهرت و شناخته شدن بیشتر در جامعه است و انگیزه‌ای مضاعف برای ادامه فعالیت‌های هنری و تلاشی پویاتر برای بهبود کیفیت آثارشان نیز فراهم می‌کند. با این اوصاف نمی‌توان منکر تأثیرگذاری این جایزه در توسعه و گسترش هنر انقلابی و ایجاد انگیزه در هنرمندان جوان این دیارشد.
به طوری که تأثیرات مثبت این جایزه در توسعه و گسترش هنر انقلاب بیش از پیش خودنمایی می‌کند که از آن جمله می‌توان به افزایش انگیزه و اعتماد به نفس هنرمندان، تشویق به ارتقای کیفیت آثار هنری، تشویق به نوآوری و خلاقیت و ارتقای شناخت هنرمندان اشاره کرد.
اخبار چهره سال هنر انقلاب را چه به صورت ملی و استانی دنبال می‌کردید؟
اخبار مربوط به چهره سال هنر انقلاب را از طریق رسانه‌های ملی و استانی، نشریات تخصصی هنری و شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کردم. این منابع اطلاعاتی جامع و به‌روز درباره فعالیت‌ها و دستاوردهای هنرمندان برجسته و رویدادهای مرتبط با هنر انقلاب ارائه می‌دهند.
اگر بخواهید اتفاق‌های خودجوش و جهادی در عرصه‌های هنر از استان بوشهر که در سال گذشته اتفاق افتاده را نام ببرید، چه مواردی را ذکر می‌کنید؟
در سطح استان، چندین اتفاق خودجوش و جهادی در عرصه هنر رخ داده مثل برگزاری جشنواره‌های محلی و جشنواره‌های هنری و فرهنگی که به صورت خودجوش توسط هنرمندان و فعالان محلی در مناطق مختلف استان برگزار شده و به ترویج هنر انقلابی کمک کرده است.
برگزاری یازدهمین سوگواره تعزیه در روستای زیارت دشتستان و سوگواره ملی در شهرستان جم، برگزاری نمایشگاه‌های هنری نظیر نمایشگاه‌های نقاشی، عکس و صنایع دستی که با همکاری مردمی و حمایت نهادهای محلی برپا شدهپ.
همچنین برپایی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه‌های مختلف هنری با هدف تربیت هنرمندان جوان و انتقال دانش و تجربه. مثل آموزش هنر رایگان در مناطق محروم و کم برخوردار که خروجی و بازخوردی بسیار خوب داشت البته مدیریت و معاونت هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در اجرای این برنامه جهادی نقش مهمی ایفا کرد.
اگر بخواهید به صورت تحلیلی در حوزه تخصصی‌تان مشکلات فضای هنر و تولیدات در سطح کلان و استانی را بیان کنید، چه مواردی طرح می‌کنید؟
به طور کلی در تحلیل مشکلات فضای هنر و تولیدات هنری در سطح کلان و استانی می‌توان به مواردی متفاوتی اشاره کرد، اما به ذکر چهار مورد بسنده می‌کنم.
۱- کمبود منابع مالی: آثاری پژوهشی بی‌نظیری هستند که به واسطه عدم تمکن مالی نویسنده‌هایشان هرگز به زینت طبع آراسته نمی‌گردند و بسیاری دیگر از پژوهش‌های هنری به همین دلیل قادر به پیگیری لازم و انجام کارهای پژوهشی به صورت کامل نیستند.
۲- عدم دسترسی به داده‌ها و منابع: برخی از زمینه‌های هنری دارای داده‌های محدود و یا دشواری در دسترسی به منابع مناسب برای انجام پژوهش هنری هستند.
۳- کمبود زیرساخت‌های تحقیقاتی: بسیاری از مناطق، شهرها و حتی استانها دارای کمبود زیرساخت‌های تحقیقاتی در زمینه‌های هنری هستند که انجام پژوهش‌های هنری مؤثر را با مشکل روبه‌رو و محدود می‌کند.
۴- نبود استانداردهای مشترک: عدم وجود استانداردهای مشترک (روش‌شناسی، اندازه‌گیری، گزارش‌دهی و …) در حوزه پژوهشی هنر ممکن است منجر به عدم تطابق و اعتبارسنجی نتایج پژوهشی شود.
اما در ارائه راهکارهای ممکن به این موارد بسنده می‌کنم:
۱- افزایش منابع مالی توسط دولت و نهادهای مربوطه و حمایت در خور از افراد پژوهشگر در انجام پژوهش هنری.
۲- ایجاد پایگاه و داده‌های مشترک و ارائه دسترسی به داده‌ها و حفظ منابع مرتبط با حوزه‌های پژوهش هنری به پژوهشگران تا به انجام پژوهش‌های کیفی توجه و کمک شود.
۳- ارتقای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های تحقیقاتی مانند کتابخانه‌ها، و فضاهای هنری، تا امکان پژوهش‌های پیشرفته‌تر در حوزه هنر را فراهم کند.
۴- برگزاری دوره‌های آموزشی برای هنرمندان و فعالان هنری با هدف ارتقای سطح دانش و مهارت‌های آنان.
۵- ترویج استفاده از استانداردها و روش‌های تحقیقاتی مشترک در حوزه هنر که به ایجاد تطابق و اعتبارسنجی نتایج پژوهشی کمک می‌کند و می‌تواند تضمین کند که پژوهش انجام شده در حوزه هنر دارای اعتبار و قابلیت تطبیق با دیگر پژوهش‌ها و نتایج بین‌المللی باشد.
۶- ترویج و افزایش پوشش رسانه‌ای آثار تولید شده و رویدادهای هنری و معرفی آنها به مردم جهت مشارکت و حمایت .
گمان می‌کنم با این راهکارها، حداقل می‌توان موانع پژوهشی در حوزه هنر را کاهش داد و به ارتقای فعالیت‌های پژوهشی و ایجاد نتایج مفید و قابل اعتماد در این حوزه کمک کرد.
نهادهای فرهنگی چگونه می‌توانند مردم را در تولیدات هنری بیشتر سهیم کنند؟ راهکارهای مشارکت تولید و عرضه آن به مخاطب را بیان کنید.
قطعاً نهادهای فرهنگی و هنری می‌توانند با اتخاذ راهکارهایی مناسب سهم بیشتری در جریان‌سازی هنری ایفا کنند به طوری که مردم در تولیدات هنری سهیم باشند، البته این کار نیازمند راهکارها و ایجاد فضا و بسترسازی مناسبی دارد.
۱- طراحی و ایجاد برنامه‌های هنری با مشارکت مردم در تولید و اجرای آن.
۲- تشویق همکاری‌های جمعی بین هنرمندان و مردم برای تولید آثار مشترک.
۳- برگزاری مسابقات، رویدادها و جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های هنری با مشارکت مردمی و ارائه جوایز به آثار برتر.
۴- تأسیس مراکز فرهنگی و هنری در مناطق مختلف برای دسترسی آسان مردم به هنر.
۵- همکاری سازمان‌ها و نهادهای مردمی جهت تشویق مردم در مشارکت تولید آثار هنری؛ جهت ارتقای هنر.
۶- تولید آثار هنری با محتوا و موضوعاتی که به نیازها و علاقه‌های مردم پاسخ دهد و برای آنها جذاب باشد.
۷- استفاده از فرم و زبان ساده و فهم‌پذیر در ارائه آثار هنری تا برای هر کسی قابل درک باشد.
به عنوان پژوهشگر برتر هنر انقلاب، برای سایر رقبایی که انتخاب نشده‌اند چه صحبت یا سفارشی دارید.
به جا است از همه پژوهشگران و هنرمندان دیارم برای تلاش‌ها و زحماتی که کشیده‌اند، قدردانی کنم. البته انتخاب نشدن به هیچ وجه از ارزش کار و زحمات آن بزرگواران کم نمی‌کند. در اینجا هنر و پژوهش در آن مسیری را طی می‌کند که به تلاش مستمر و پشتکار بیش از سایرین نیاز دارند.
موفقیت‌های بزرگ حاصل استمرار در کار و تعهد به اصول و ارزش‌های هنری و انقلابی است. از یک طرف رقابت‌های سالم می‌تواند منجر به رشد و پیشرفت شود. و از طرفی دیگر همگی ما با همکاری و همدلی می‌توانیم به اهداف بزرگ‌تری دست یابیم و در تقویت و ترویج هنر انقلاب اسلامی سهم داشته باشیم.
معتقدم هر پژوهشی جدا از نتیجه‌گیری آن فرصتی جدید برای یادگیری و بهبود است. تجربه این دوره می‌تواند همه عزیزان را برای موفقیت‌های بزرگ‌تر در آینده آماده کند.
فراموش نکنیم هدف نهایی هنر و پژوهش در آن برای حصول و ایجاد تغییرات مثبت در جامعه و انتقال پیام‌های ارزشمند آن است لذا ادامه دادن در این راه و پایبندی به اصول و ارزش‌های آن، مهم‌ترین دستاورد است.
کلام آخر به دوستانم اینکه به همه شما خوبان ایمان دارم و مطمئنم که با تلاش و پشتکار می‌توانید به موفقیت‌های بیشتری دست یابید. همچنان به راهتان ادامه دهید و بدانید که هنر و پژوهش به وجود شما نیاز دارد. برد و باخت، انتخاب شدن و نشدن مهم نیست بلکه وحدت، همدلی، با هم بودن و در یک کلام رفاقت و دوستی‌های ما مهم است.
کجا و به چه مشغول هستید؟ و اینکه آیا پژوهشی جدیدی در دست کار دارید؟
در حال حاضر مشغول خدمت در دانشگاه فرهنگیان هستم، در خصوص آثار پژوهشی هم چهار اثر آماده چاپ دارم با عناوین مجلس خسوف هفت کوکب، که مجموعه‌ای از چندین مجلس ناب و کمیاب تعزیه جنوب است. سنجشگری عنصر طنز در مثنوی معنوی مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، آسیب‌شناسی تحریفات عاشورایی تعزیه در بوشهر و بررسی تطبیقی عنصر کارگردانی تماشاگان نوگانی و نقیبان ایرانی که با نگاه ویژه به زبان تخصصی تئاتر نگارش شده که بزودی وارد عرصه کتابخوانی کشور خواهد شد و البته چند مورد دیگر …
نمایشی را با محوریت نگاه ویژه به مسئله غزه با نام «فرار از چارچوب» نوشتم که به تازگی با هنرمندی چندین بازیگر منتخب از شهرستان‌های استان بوشهر شروع به کار کردم تا خدا چه خواهد.
نظر شما